Het onderzoek naar het Bpost-contract breidt zich uit: ook de vorige periode komt in het vizier.

In het nieuws: Meer donkere wolken boven het hele dossier van de krantensubsidies.

• Die subsidies, zo’n 170 miljoen euro per jaar tot nu toe, staan ‘on hold’, door verschillende onderzoeken die lopen naar de gunning van het contract. De overheid schrijft zo’n contract uit, om aan goedkoper tarief kranten en tijdschriften te bussen. Maar bij de gunning van het contract vanaf 2023, dat door Bpost werd binnengehaald, ging de bal aan het rollen. Die gunning verliep duidelijk niet volgens het boekje.
• Een interne audit bij Bpost zelf leidde ertoe dat de CEO van dat beursgenoteerd bedrijf, Dirk Tirez, aan de kant moest. Tijdelijk, in afwachting van het onderzoek. Het vertelde meteen hoe ernstig de situatie was. Die CEO is overigens nog steeds niet opnieuw op post: met de dag wordt de kans kleiner dat dat effectief nog kan.
• Want vervolgens viel de Belgische Mededingingsautoriteit, die waakt over concurrentievervalsing, binnen bij PPP, een kleinere verdeler van brieven en pakjes in België, én bij de grootste mediaspeler van het land, DPG Media. Bij een huiszoeking op het hoogste verdiep, waar uitvoerend voorzitter Christian Van Thillo kantoor houdt, aan het Kievitplein, tegenwoordig Mediaplein, in Antwerpen.
• Daarbij was sprake van het vermoeden van onderlinge prijsafspraken, en het mogelijks uitwisselen van concurrentiegevoelige informatie. Op beide staan zeer hoge geldboetes.

Wat meespeelt: Dit gaat over een bom overheidsgeld. En het spoor loopt verder terug.

• Verschillende bronnen bevestigen nu dat er meer aan de hand is: het onderzoek gaat niet langer enkel over de gunning van het nieuwe contract, dat vanaf volgend jaar zou moeten lopen. “Er wordt ook gekeken naar de vorige contracten, met name dat in de periode van de Zweedse regering”, zo bevestigt een bron bij het onderzoek, wat ook in regeringskringen vervolgens niet ontkend wordt.
• In 2015 gunde de toenmalige minister van Werk, Kris Peeters (cd&v) het contract aan Bpost, toen de enige overgebleven kandidaat. De toenmalige CEO van Bpost, Koen Van Gerven, schermde toen al met exact dezelfde argumenten als vandaag, om het contract toch maar te behouden: dat anders ongeveer 3.000 voltijdse banen zouden verdwijnen.
• Die these werd tijdens de laatste begrotingsbesprekingen fel in vraag gesteld door de liberalen, die poneerden dat de vrije markt wel zou zorgen voor het bussen van kranten en magazines, zoals in al onze buurlanden het geval is. MR en Open Vld ijverden er toen voor om de krantensubsidies totaal te schrappen, in de Kamer herhaalde de Vlaamse liberalen onlangs dat pleidooi.
• Maar een wetsvoorstel van N-VA in die zin, bedoeld om de meerderheid te jennen, werd wel weggestemd door Vivaldi. Toch is de discussie daarmee allerminst begraven: als ook zou blijken dat vorige contracten, die in totaal per legislatuur over een kost gaan van meer dan 1 miljard euro overheidsgeld, ook doorgestoken kaart waren, dan valt de staatssteun wel heel moeilijk nog langer te verdedigen.