Levensgrote beeldhouwwerken op de bodem van de zee, alleen zichtbaar voor duikers en snorkelaars, zijn deels een toeristische attractie en deels een ecologisch experiment van de Britse kunstenaar en milieuactivist Jason deCaires Taylor. ‘In plaats van de wereld te zien als een eindeloze bron van grondstoffen waar we om het even wat mee kunnen doen, wou ik onze relatie met de planeet veranderen tot iets veel intiemers.’

Als gepassioneerd duiker zag DeCaires Taylor het koraal afnemen. Dat was een inspiratiebron voor zijn innovatieve onderwaterinstallaties waarbij hij artificiële koraalriffen creëert. Met deze ‘koraaltuinen’ wil hij de aandacht vestigen op de gigantische bedreigingen – van de stijging van de temperatuur van het zeewater tot vervuiling – voor onze zeeën en oceanen. Deze kunstwerken fungeren als door de mens gemaakte, veilige havens voor het koraal om te regenereren en om nieuwe ecosystemen te bouwen.

Nexus, Oslo, Noorwegen

In opdracht van een kunstencentrum voor kinderen maakte de kunstenaar deze drijvende sculpturen rond de fjorden van Oslo. De kinderen houden toezicht op de sculpturen terwijl ze gekoloniseerd worden door het leven in de zee. Als duikers zich dieper in de inhammen begeven, mengt zoet water zich met groen zeewater, waardoor er een adembenemend kleurenspel rond de beelden ontstaat.

Atlantisch Museum, Playa Blanca, Canarische Eilanden

Het eerste onderwatermuseum in Europa (in Lanzarote) opende zijn ‘deuren’ in 2016 en kan door zowel duikers als snorkelaars bezocht worden. Het museum huist meer dan 300 levensgrote afgietsels – waaronder de Rubicon, waarbij 35 figuren afstappen op een onderwatermuur. Ze lijken te slaapwandelen door de urgente crisis van natuur en klimaat.

Molinere Onderwatersculpturenpark, Grenada, West-Indië

Dit sculpturenpark werd geïnstalleerd in 2006 in de baai van Molinere nadat het verwoestende schade had geleden door orkaan Ivan. Deze installatie met 75 kunstwerken was het eerste onderwatersculpturenpark ter wereld en is uitgeroepen door National Geographic tot een van de 25 wereldwonderen. Het biedt een nieuwe thuis aan al het leven in de zee en trekt de snorkelaars, duikers en toeristenboten weg van het fragiele koraalrif in de buurt. De inwoners van het nabijgelegen vissersdorp stonden model voor de figuren en werden zo vereeuwigd.

Coralarium, Sirru Fen Fushi, Malediven

Deze installatie werd geplaatst in 2018 in een heldere en ondiepe lagune. Snorkelaars en duikers konden door de metalen kubus zwemmen en bovenop kwamen menselijke figuren tot rust. Als het tij terugtrok, werd meer van de kubus zichtbaar. De bedoeling was dat ook deze installatie binnen enkele jaren de thuis zou worden van een nieuw ecosysteem. Helaas werd het Coralarium enkele maanden later al vernietigd door de politie omdat het ‘een bedreiging zou zijn voor de islamistische eenheid’.

Atlas van de Oceaan, Nassau, Bahama’s

Voor de kust van Nassau (Bahama’s) vind je het grootste onderwaterbeeldhouwwerk ter wereld, bereikbaar voor zowel snorkelaars als duikers. Het beeld weegt 60 ton en is bijna 5 meter hoog. Je ziet een jong meisje dat de oceaan op haar rug draagt, net zoals Atlas de wereld.

Museum van Onderwaterkunst, Great Barrier Reef, Australië

DeCaires Taylors recentste werk werd nog maar begin dit jaar onthuld en zet mee in op het herstellen van het grootste koraalrif ter wereld. Een van zijn werken hier toont een figuur die half onder water staat en van kleur verandert als het zeewater opwarmt. Daarnaast creëerde de kunstenaar ook een prachtige onderwaterserre met een dak van koraal.

Het Stijgende Tij, Londen, Verenigd Koninkrijk

In tegenstelling tot de meeste werken van DeCaires Taylor kunnen deze beeldhouwwerken vanop het land gezien worden, om precies te zijn vanop de oever van de Theems. Ze staan hier ook in het zicht van de parlementsgebouwen en zijn een kwinkslag naar de vier ruiters van de Apocalyps. Zo zijn ze een constante herinnering aan het stijgen van het zeeniveau en het ontkennen van klimaatverandering.