‘Dit is niet het moment om van businessmodel te veranderen.’ Het is een van de tips die Belgische scale-ups, groeibedrijven die de startfase voorbij zijn, krijgen van hun geldschieters.

Consultancygroep Deloitte en de techbedrijvenkoepel Scale-ups.eu ondervroegen 19 investeerders over de impact van de coronacrisis op scale-ups. Zulke groeibedrijven – of ‘opschalers’ – vormen in veel opzichten de toekomst van onze economie. Het gaat om bedrijven die de start-upfase ontgroeid zijn, commercieel al een en ander bewezen hebben en vaak met innovatieve technologie aan de slag zijn.

Het goede nieuws: de ondervraagde kapitaalverschaffers – het gaat om durfkapitalisten als Volta Ventures, Down2Earth of Capricorn – blijven van plan te investeren in scale-ups, ook buiten hun huidige bedrijvenportfolio. Maar dat het de komende maanden knokken wordt voor de groeibedrijven, staat vrijwel vast. ‘Het wordt een darwiniaanse strijd.’. Ze geven ‘hun’ ondernemers de volgende tips mee.

1. Morrel niet aan het bedrijfsmodel

De coronacrisis kan jonge bedrijven aanzetten om hun hele businessmodel op de schop te nemen en andere activiteiten te overwegen. Dat heet ‘pivoteren’ in ondernemersjargon. ‘Niet doen’, raden de investeerders aan. ‘Kleine productaanpassingen kunnen wel, maar het is niet het moment voor een volledige strategische heroriëntering.’

2. Dé groeimarkt: digitale diensten voor bedrijven

Het is wellicht geen toeval dat een van de opmerkelijkste financiële deals van afgelopen maand komt van een scale-up die boekhoudsoftware in de cloud aanbiedt: het Gentse Silverfin haalde 30 miljoen dollar op. Digitale tools en diensten voor bedrijven zijn als gevolg van de coronacrisis – met meer thuiswerk en contact op afstand – een nog grotere groeimarkt geworden dan voorheen, bevestigen de investeerders. Ze stellen vast dat bij de scale-ups die systeemkritische bedrijfssoftware leveren, er nauwelijks sprake is van klantenverlies tijdens de coronacrisis.

3. Denk lokaal

Voor de crisis kregen scale-ups vaak het advies om meteen Europees of zelfs op wereldschaal plannen uit te tekenen. Maar de coronacrisis leidt in tal van sectoren, waaronder de supermarktsector en de distributie van medisch materiaal, tot een ‘relocalisatie’, met een groter belang voor kortere toeleveringsketens binnen Europa. ‘Er dienen zich reeds nieuwe opportuniteiten aan voor scale-ups op een meer lokaal niveau, nu gevestigde bedrijven te maken krijgen met nieuwe uitdagingen in hun toevoerketen’, zegt Bruno Vandegehuchte van Scale-Ups.eu.

4. Vergeet de klanten niet

De focus van ondernemers bij het begin van de coronacrisis ging meteen naar cashmanagement, kostenbeheersing en de gevolgen voor het personeel. ‘Vergeet bij de herschikking van het interne huishouden het contact niet met de externe relaties, de klanten’, benadrukken de geldschieters. Het aan boord halen van nieuwe klanten is momenteel een van de grootste problemen, stellen ze vast bij de bedrijven in hun portfolio.

5. Hou rekening met een langere aanloop

De komende maanden worden vooral moeilijk voor scale-ups met een langdurige R&D-fase (onderzoek en ontwikkeling). Koen Vandaele van Deloitte België: ‘De technologie-roadmap werd vertraagd voor bepaalde bedrijven, meer specifiek R&D-bedrijven, waar vaak sprake is van vertragingen van drie tot zes maanden. Medtech- en biotechbedrijven krijgen te maken met de weerslag van  de Amerikaanse en Europese regelgevers die voorrang geven aan Covid-19-projecten.’

De geldschieters, vaak zelf ex-ondernemers, moeien zich daarom wat intenser met het management bij ‘hun’ bedrijven en komen in sommige gevallen met noodkredieten over de brug.

6. Wissel personeel uit

‘Survival of the fittest’. Zo omschrijven de investeerders de komende maanden. De zwakste scale-ups zullen wellicht niet overleven, ‘maar dat zou zonder coronacrisis misschien ook het geval geweest zijn’. De overlevingsstrijd betekent niet dat bedrijven elkaar naar beneden moeten duwen. Integendeel: de investeerders gaan samenwerking en allianties binnen hun portfolio aanmoedigen. Dat kan zelfs leiden tot het uitwisselen van personeel. Vandegehuchte: ‘Sommige investeerders streven reeds actief naar onderlinge samenwerking binnen verschillende portfolio’s. Zo kunnen scale-ups elkaar versterken.’

Lees ook: Helft Belgische start-ups dreigt tegen september zonder cash te zitten