Oekraïne wil Russische Zwarte Zeeblokkade doorbreken om graanhandel te laten doorgaan

Oekraïne wil Russische Zwarte Zeeblokkade doorbreken om graanhandel te laten doorgaan
Navires de fret à l’ancre dans le port d’Odessa, en Ukraine. – BO AMSTRUP/Ritzau Scanpix/AFP via Getty Images

Oekraïne gaat proberen de graanexport vanuit havens aan de Zwarte Zee te hervatten. Het doel is vooral om de graanschepen die nog vastzitten in de Oekraïense havens, nadat Rusland de graandeal opschortte, een veilige uitvaart te bieden.

Waarom is dit belangrijk?

Op 17 juli besloot Rusland uit de graandeal te stappen. Die voorzag de veilige doortocht van schepen met graan en kunstmest uit Oekraïense en Russische havens. Het Kremlin maakte meteen ook bekend dat vrachtschepen die toch naar Oekraïne voeren, als militair doelwit konden worden gezien. Heel wat schepen besloten het er niet op te riskeren, en voeren in plek daarvan richting Reni en Ismail, twee kleinere Oekraïense havens aan de Donau. Die hebben echter een veel kleinere capaciteit, waardoor de graanhandel serieuze vertraging oploopt.

In het nieuws: Een ‘humanitaire corridor’ moet de graanexport vanuit onder meer Odessa terug op gang trekken.

  • Dat Oekraïne moed heeft geput uit de succesvolle aanvallen op Russische schepen vorig weekend, is wel duidelijk. Het maakt bekend dat het zal proberen de Russische blokkade te doorbreken, om de graanhandel terug aan te zwengelen. “Tijdelijke corridors zijn geopend voor vrachtschepen naar en van de havens”, zo zegt de Oekraïense marine in een verklaring.
  • Wel zegt de marine dat de dreiging niet volledig is verdwenen: “Er is nog steeds een militaire dreiging en die van zeemijnen”, zo waarschuwt ze de schepen. Rusland zelf dreigde er eerder mee vrachtschepen aan te vallen, aangezien deze in principe ook militaire goederen kunnen vervoeren.
  • De routes worden voornamelijk opgezet om schepen te ‘evacueren’. Enkele graanschepen liggen voor anker in Odessa, Pivdenny en Tsjernomorsk, maar door de Russische uitstap uit de graandeal kunnen ze niet uitvaren. In totaal zitten zo’n 60 schepen vast. De crew werd bij de meesten geëvacueerd en vervangen door lokale werkkrachten.
  • Oleg Tsjalik, woordvoerder van de Oekraïense marine, geeft aan dat de corridor niet bedoeld is om Rusland uit te dagen. Meer zelfs, er wordt rekening gehouden met de Russen: “De corridor zal zeer transparant zijn. We plaatsen camera’s op de schepen en er zal een live-uitzending zijn, om te tonen dat dit een puur humanitaire missie is zonder militaire doeleinden”, zo vertel de woordvoerder.

Opvallend: Oekraïne heeft duidelijk moed geput uit de aanvallen vorig weekend.

  • Op 4 augustus lanceerde het een aanval met varende drones op de Olenegorski Gornjak, een landingsschip uit de Ropoetsja-klasse. Het schip lag voor anker bij Novorossiysk, in het oosten van de Zwarte Zee. Die haven is cruciaal voor Ruslands export van graan en olie via schip. Op beelden was te zien hoe het zwaar gehavende schip naar de haven werd getrokken door sleepboten. Het schip helde over naar bakboordzijde, waar de drone het raakte.
  • Daags nadien was het opnieuw prijs. Een zelfde soort drone ontplofte toen het de SIG raakte. Deze olietanker wordt door het Russische leger gebruikt om brandstof voor gevechtsvliegtuigen te vervoeren, onder meer naar Syrië. Het schip staat ook op de Amerikaanse sanctielijsten.
  • Met deze aanvallen toonde Oekraïne dat geen enkel schip in de Zwarte Zee veilig is. Met eerder aanvallen, onder meer op de kruiser Moskva en de haven van Sebastopol, slaagde het er al in om de Russische schepen verder van de Oekraïense kust te verdrijven. De meeste Russische oorlogsschepen liggen nu voor anker in de Novorossiysk, op 600 kilometer van Odessa.
  • Hoewel de corridor in eerste instantie dus dient om schepen te evacueren, kan het ook dienen als testcase: als de Russen ver weg blijven, kan het nog een reeks schepen proberen evacueren, of enkele richting de havens laten varen. Op zee kunnen Oekraïense drones instaan voor beveiliging of monitoring van het konvooi, dichter bij de kust beschikt het over anti-scheepsraketten om de Russen op afstand te houden.
Meer premium artikelen
Meer

Ontvang de Business AM nieuwsbrieven

De wereld verandert snel en voor je het weet, hol je achter de feiten aan. Wees mee met verandering, wees mee met Business AM. Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en houd de vinger aan de pols.