Oekraïne en Rusland beweren allebei dat de tegenpartij een aanval voorbereidt op de kerncentrale bij Zaporizja. Volgens de Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft Rusland explosieven op het dak van twee reactoren geplaatst. Het Kremlin beweert dan weer dat Oekraïne de centrale onder vuur wil nemen.

De Oekraïense kant van het verhaal: “We hebben informatie van onze inlichtingendiensten dat het Russische leger op explosieven lijkende objecten heeft geplaatst op het dak van verschillende energie-eenheden van de kerncentrale bij Zaporizja”, liet Zelensky gisterennacht weten. 

• De Oekraïense president beweert dat Rusland op die manier een Oekraïense aanval op de centrale zou kunnen simuleren, een zogenaamde operatie onder valse vlag. Dat zijn operaties die ontworpen zijn om te doen lijken dat ze zijn uitgevoerd door de tegenpartij.
• In een tweet waarschuwde Zelensky dat dergelijke aanval een invloed kan hebben op niet enkel Oekraïne, maar ook op de omliggende landen. “Niemand kan aan de kant blijven staan, want straling heeft een invloed op iedereen”, klinkt het.

Aanval op Zaporizja “om NAVO te betrekken”

De Russische kant van het verhaal: Rusland beweert echter dat het juist Oekraïne is dat een aanval wil uitvoeren op de kernreactoren.

• Het Kremlin beweerde dat Kyiv op de nacht van dinsdag op woensdag een aanslag met drones en precisiewapens op de kernreactoren van Zaporizja wilde uitvoeren. Daarbij plande Oekraïne ook om ‘dirty bombs’ te gebruiken, bommen die geen gebruikmaken van een explosieve kernreactie maar wel nucleair materiaal bevatten, meent Rusland.
• Renat Karchaa, adviseur van de CEO van Rosenergoatom, een dochterbedrijf van Rosatom, vertelde woensdag aan Sputnik Radio dat Oekraïne de aanval zou uitvoeren om de NAVO te betrekken bij het conflict. Dat meldt het Russische persagentschap TASS.

Geen bewijs, langs beide kanten

Maar: Geen van beide partijen levert enig bewijsmateriaal voor de aantijgingen. Rusland en Oekraïne beweren al langer dat de tegenpartij aanvallen wil uitvoeren op Zaporizja.

• Inspecteurs van het Internationale Atoomenergieagentschap (IAEA) zeiden enkele weken terug echter dat er toen nog geen hard bewijs was dat er zich explosieven op de reactoren bevonden. 
• Ook Rafael Grossi, hoofd van het agentschap, beaamde dat tijdens een uitzending van France24. “Ik heb deze ontwikkeling niet gezien. Ik ben niet op de hoogte van het inlichtingenrapport waarnaar u verwijst.” Grossi bezocht Zaporizja midden juni. Het is al zijn derde bezoek aan de site sinds de oorlog begon.
• Het IAEA heeft echter nog geen toegang gekregen tot de hele site en kan dus niet bevestigen dat er zich geen explosieven bevinden.
• De Russische voorspelling dat Oekraïne een aanval zou willen uitvoeren, is alvast niet uitgekomen. 

Intussen: Naarmate de spanningen oplopen, heeft de Amerikaanse luchtmacht een Boeing WC-135R Constant Phoenix naar Griekenland verplaatst. Het vliegtuig staat ook wel bekend als “nucleaire snuffelaar”, omdat het in real time radioactiviteit in de atmosfeer kan opsporen. (cv)