In vele landen worden contacttracingapps nu pas gelanceerd. In Noorwegen daarentegen, wordt het project nu al gepauzeerd. Smittestopp, zo heet de app, moet zelf even in lockdown.

Het privacybureau van Noorwegen heeft een tijdelijke stop gezet op Smittestopp, dat is de contacttracingapp die de Noorse overheid had ingezet tegen de verspreiding van het coronavirus. Het gaat om een privacykwestie.

Het Noorse agentschap voor gegevensbescherming heeft de dienst Volksgezondheid moeten tegenhouden bij het gebruik van de app. Die verzamelt namelijk persoonlijke data en dat is in strijd met de Noorse privacywetgeving. De data die het bedrijf al verzameld had, moeten ook verwijderd worden.

De ban van het bureau kan op weinig begrip rekenen bij Volksgezondheid. Camilla Stoltenberg, die het programma runt, zegt dat ze ‘het niet eens zijn met de bevindingen van het privacy-agentschap, maar nu moeten we alle data verwijderen en het werk op pauze zetten, door dit bericht. Daarmee verzwakken we een belangrijke strategie in onze strijd tegen de verspreiding van het coronavirus.’

Geen immuniteit, geen vaccin

‘We hebben geen groepsimmuniteit, geen vaccin en geen effectieve behandeling. Zonder de Smittestopp-app zijn we minder goed uitgerust om nieuwe uitbraken te voorkomen en te controleren’.

Smittestopp is midden april ingevoerd in Noorwegen. Iedereen kon de app downloaden en de informatie delen. Het werd gebruikt door 14 procent van de 16-plussers in drie testzones.

Het plan was om de gegevens van die technologie te valideren door ze te vergelijken met manuele en digitale contacttracing voor de app voor het grote publiek werd opengesteld.

Omdat de infectiegraad in Noorwegen sterk gedaald is, is die validatie echter nooit rond geraakt. ‘We hebben veel te weinig cases om te vergelijken met manuele of digitale edities’, klinkt het. ‘Toch denken we dat dit een noodzakelijke app is om voorbereid te zijn op de volgende golf van het virus.’

Privacy primeert nu

Volgens het privacy-agentschap is de lage infectiegraad net een aanleiding om de app te bannen. De afweging van privacy versus volksgezondheid neigt nu meer naar privacy, aldus het bureau.

‘Het is een maatregel die zeer intrusief is, zelfs in een uitzonderlijke situatie waarbij we een pandemie bevestigen. We geloven dat de noodzaak van de app niet evident is vandaag, gezien de manier waarop de app gemaakt is en momenteel werkt.’

Gecentraliseerd systeem

Smittestopp is een gecentraliseerde app. De gegevens worden via Bluetooth en GPS verzameld. Ook in andere landen, zoals Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, zijn er zulke apps. Die verzamelen data enkel via Bluetooth.

Informatie wordt geanonimiseerd voor ze naar een centrale database gestuurd worden door Volksgezondheid. Daar worden berichten gestuurd naar mensen die mogelijk contact hebben gehad met Covid-19. Er worden ook analyses mee gemaakt, zodat de pandemie in kaart kan gebracht worden.

Die gegevens worden na 30 dagen verwijderd en volgens Volksgezondheid aan niemand doorgegeven, behalve aan het personeel dat ermee moet werken.

Lokaal

De methode is verschillend van de contacttracing API die Google en Apple naar voor hadden geschoven. Dat is een gedecentraliseerde methode. De techgiganten hebben gesuggereerd dat hun model inherent de privacyregels respecteert. Data worden er namelijk lokaal, op uw smartphone, verwerkt.

Ook de GPS-data die op de app worden opgeslagen, zijn problematisch volgens het privacy-agentschap.

‘Er zijn voldoende Europese landen die een app ontwikkeld hebben die enkel op Bluetooth werken, dus zijn locatie-data onnodig’, concludeert het bureau.