Onafhankelijk Kamerlid Jean-Marie Dedecker lanceerde een opmerkelijk voorstel: een noodregering die met volmachten zou werken. De regering zou een minderheid hebben, maar door volmachten te vragen aan het parlement kan er beslist worden. Hoe werkt dat allemaal?
Key takeaways
- Jean-Marie Dedecker vergelijkt de budgettaire situatie met de coronacrisis. Toen werkte de regering-Wilmès ook met volmachten.
- Een noodregering met volmachten is altijd tijdelijk. Nieuwe verkiezingen zijn dan niet uitgesloten.
- Dat er snel een noodregering komt, ligt niet voor de hand. Cd&v en Les Engagés zien dat niet zitten.
De context: Vooruit wil niet in een regering stappen met N-VA, cd&v, Les Engagés en MR als er geen aanpassingen komen aan de supernota van formateur Bart De Wever (N-VA). De Wever werkt daardoor aan een andere piste: een regering zonder Vooruit maar met Open Vld.
- Zo’n ‘Zweedse coalitie’ tussen N-VA, cd&v, Open Vld, Les Engagés en MR heeft echter maar 1 zetel op overschot in de Kamer. Een volwaardige regering vormen, ligt daarom lastig. Cd&v en Les Engagés vinden zoiets niet werkbaar.
“Een voorlopig bewind”
In het nieuws: Jean-Marie Dedecker heeft de oplossing, een noodregering met volmachten.
- “We zitten met een crisis, een budgettaire crisis. Net zoals de coronacrisis. Ze hebben toen een noodregering gemaakt. We moeten ook nu een noodregering maken. Een soort voorlopig bewind, laat ons het zo noemen, eventueel met volmachten. Om de budgettaire crisis voor dit land af te wenden. We zijn op zoek naar 26 miljard euro. We moeten doen op korte termijn. En we kunnen dit doen met een soort noodregering. En dan kijken wat daar uit voorkomt binnen zes maand of over een jaar”, zo legt Dedecker uit bij Villa Politica.
- Bij Open Vld is men wel te vinden voor die optie. “We moeten zorgen dat er een begroting is en een aantal hervormingen zijn tegen het einde van het jaar. Die moeten gestemd geraken zodat er geen ontsporing is van ons land”, klinkt het bij ontslagnemend premier Alexander De Croo (Open Vld). Hij lijkt daardoor ook te alluderen op een constructie waarbij een regering toch nieuwe wetten kan maken. De huidige regering kan dat niet doen: een budgetplan opstellen voor 2025 is immers geen lopende zaak.
- Sammy Mahdi (cd&v) heeft echter een groot probleem met een dergelijke constructie: door een regering volmachten te geven, wordt het parlement buitenspel gezet. “De controlerende functie van het parlement is cruciaal. Iedereen mag met iedereen bellen, maar we hebben nood aan brede meerderheid”, zegt hij.
Zoals in de coronatijd
Uitgelegd: Hoe werken die volmachten exact?
- Via een ‘bijzondere machtenwet’ kan een regering hervormingen doorvoeren zonder dat daar in het parlement over gestemd moet worden. De regering vraagt eerst aan het parlement het vertrouwen en de toestemming om volmachten te gebruiken. Als men daar een meerderheid voor vindt, kan de minderheidsregering aan de slag zonder telkens toestemming te vragen.
- Dit gebeurde met de regering-Wilmès II. Wilmès I was een ontslagnemende minderheidsregering van MR, Open Vld en cd&v. Door de coronacrisis moesten beslissingen worden genomen die niet binnen de bevoegdheden van een regering in lopende zaken vallen. Er werd gepoogd om een nieuwe regering op te starten, maar dat mislukte. In de plaats daarvan vormden MR, Open Vld en cd&v samen Wilmès II, met steun van PS, sp.a, Ecolo, Groen, cdH en DéFI. Die partijen kwamen niet in de regering maar leverden volmachten af.
- In het idee van Dedecker zou er nu een minderheidsregering op de been gebracht kunnen worden met N-VA, cd&v, Les Engagés en MR. Open Vld zou de benodigde volmachten kunnen geven zodat er een parlementaire meerderheid is.
Gelijkaardig aan het minikabinet
Maar: Zo’n noodregering met volmachten is altijd tijdelijk.
- Het inroepen van de bijzondere machtswet is niet onbeperkt, gezien het parlement grotendeels buitenspel gezet wordt. Daarom moeten er na de periode van regeren met volmachten ofwel opnieuw verkiezingen plaatsvinden, ofwel een volwaardige regering met meerderheid gevormd worden.
- Het idee doet denken aan het ‘minikabinet’ wat De Wever opperde tijdens de kiescampagne. Hij stelde voor om een kleine regering te vormen die zich louter met het budget bezig hield. Alle andere vraagstukken, vooral rond het communautaire, zouden daarna worden opgelost. De Wever gaf dat minikabinet twee jaar de tijd om de begroting op orde te stellen. Daarna stelde hij voor om verkiezingen te houden.
- Dat idee werd door elke andere partij afgewezen en verdween al snel uit de onderhandelingsteksten van De Wever.
- Het lijkt niet waarschijnlijk dat De Wever zo’n noodregering op de been krijgt voor hij dinsdag weer naar de koning moet. In een halve week is het ongeveer onmogelijk om én Open Vld mee te krijgen én cd&v en Les Engages warm te maken voor een regering zonder Vooruit. De bal zal vermoedelijk in handen van koning Filip komen, die moet bekijken of er genoeg animo is om door te gaan met een nieuwe samenstelling.
