NewB kondigt de stopzetting van zijn bankactiviteiten aan, nog geen twee jaar na het verkrijgen van een hard bevochten banklicentie. Het bittere einde van de coöperatieve ethische bank komt niet als een verrassing, want het project kon de structurele problemen nooit wegwerken.
“Diep bedroefd en zwaar ontgoocheld moeten we aankondigen dat NewB binnenkort bepaalde producten zoals bankrekeningen en leningen niet meer kan aanbieden”, schrijft de bank in een mailing. En ook: “Bij gebrek aan voldoende financiële steun van institutionele beleggers zal NewB binnenkort niet kunnen voldoen aan de kapitaalvereisten van een bank.”
Reden 1: coöperanten werden geen klanten
NewB telt circa 117.000 coöperanten, maar amper 20.000 klanten. Er is dus duidelijk een probleem van conversie: het overgrote deel van de aandeelhouders-sympathisanten heeft geen zin om ook rekeninghouder te worden. De hoop was dat de coöperanten NewB op zijn minst als hun tweede, complementaire bank zouden omarmen, naast hun bancaire zaken bij pakweg KBC of Belfius. Maar dat kwam niet uit.
En zelfs al was het gelukt om de interne doelstelling – tegen 2024 circa 100.000 zichtrekeningen – te halen, dan nog bleef de schaal van NewB erg beperkt. Een bank als Argenta bijvoorbeeld telt ruim 1,4 miljoen klanten.
Reden 2: geen ‘unique selling proposition’
NewB profileerde zich als een ethische coöperatieve bank. Er bestaat echter al jarenlang een ethische bank, Triodos. Voor buitenstaanders lag een samenwerking tussen de twee voor de hand, maar de voorbije jaren was de relatie onderkoeld.
Er zijn ook al verscheidene Belgische banken met een coöperatieve inslag, waaronder grote spelers als KBC, Argenta en Crelan of middelgrote spelers als VDK. En met Belfius is er ook al een grote Belgische bank die vollledig in overheidshanden – en dus “van iedereen” – is.
Reden 3: te ‘old school’
NewB wil bankieren op de klassieke manier: spaargeld ophalen en daarmee kredieten verlenen. Alleen staat is met dat traditionele verdienmodel moeilijk winst te maken zonder schaalgrootte, zeker in het lagerenteklimaat van de afgelopen jaren. De coöperatieve bank zag dat in en diversifieerde naar verzekeringsproducten, maar dat werd geen succes.
Een bijkomende handicap was dat de fintech-trein, de revolutie in financiële technologie met multifunctionele bancaire apps, al vertrokken was, toen NewB nog maar uit de startblokken kwam. Het was een onbegonnen zaak om iets tegen al dat fintech-geweld – en dan vooral van de grote vier BNP Paribas Fortis, KBC, Belfius en ING – nog iets te kunnen inbrengen.
Reden 4: vreemde eend in de bijt
NewB verklaarde in zijn eerdere financiële communicatie “niet van plan te zijn om beroep te doen op financiële markten om zich te financieren” en “geen beroep te doen op externe instanties via de interbancaire bankmarkt of via grote financieringen”. In de laatste fase keek NewB voor vers geld vooral naar de Waalse en Brusselse overheid.
Die zelfgekozen outsiderpositie heeft alles te maken met de wortels van NewB, dat in 2011 ontstaan als initiatief van ngo’s en middenveldorganisaties die een alternatief wilden bouwen voor de traditionele banken. Maar daardoor werd het wel moeilijk om samenwerkingen te smeden.
In de klassieke Belgische financiële middens werd doorgaans meewarig gedaan over NewB. Het project werd nooit als een respectabele concurrent of sectorgenoot beschouwd, maar als een vreemde eend in de bijt uit de ngo-wereld.
Volgens kenners had het bankproject meer kans op slagen mocht NewB een alliantie gesloten hebben met een gevestigde naam als pakweg Ethias of P&V, verzekeraars met een coöperatieve achtergrond. Maar voor zijn verzekeringsaanbod is NewB uiteindelijk in zee gegaan met de in België onbekende Franse verzekeraar Monceau.
(wb)
