Terwijl België zich voorbereidt om gedurende zes maanden het roterende voorzitterschap van de EU op zich te nemen, heeft ons land geen hoofd van de Nationale Bank. België heeft zo ook geen vertegenwoordiger meer in de Raad van Bestuur van de ECB, die op 25 januari bijeenkomt. In de politieke impasse schuift de Vivaldi-coalitie de hete aardappel door naar de Nationale Bank zelf.
- Zoals gevreesd, is Pierre Wunsch niet herbenoemd als hoofd van de Nationale Bank. De Belgische centrale bank heeft dus op 1 januari zijn gouverneur verloren. Toch is er geen politiek geschil over zijn herbenoeming voor een tweede termijn.
- Nee, de impasse ligt elders, in een van de favoriete nationale sporten van de Belgische politiek: politieke benoemingen. PS en cd&v zijn het oneens over wie het hoofd van de FOD Financiën moet worden. De kabinetchef van Vincent Van Peteghem (cd&v), Filip Van de Velde, en de voorzitter van het federaal wetenschapsbeleid, Arnaud Vajda, strijden om de positie. Volgens Le Soir zijn er ook andere blokkades bij de overheidsdiensten Kanselarij (eerste minister) en Justitie.
- Het lijkt erop dat andere politieke problemen ook het dossier blokkeren. Er is met name discussie over het voorstel van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) om de honorariumsupplementen van artsen te beperken. De Franstalige liberalen waren daartegen. Als reactie heeft Vandenbroucke “een tiental andere dossiers” geblokkeerd, meldt De Tijd dinsdagochtend, waaronder de benoeming van Pierre Wunsch.
Juridisch onzekere beslissing
- Er werd vorige week geen akkoord bereikt, hoewel premier Alexander De Croo (Open Vld) geprobeerd heeft om achter de schermen actie te ondernemen. Daarom werd zaterdag aan de regentenraad van de centrale bank gevraagd om een oplossing te vinden en een gouverneur “ad interim” te benoemen.
- Probleem: dit is een juridisch onzekere beslissing. Ten eerste is het de koning (en dus de federale regering) die verantwoordelijk is voor de benoeming van een gouverneur. De regentenraad is nooit betrokken bij de procedure. Geen enkele wet staat dit toe.
- De Nationale Bank heeft echter cruciale rollen te vervullen. Sinds 2008 houdt het toezicht op banken en kan het zelfs banken verplichten om meer middelen aan te houden om een mogelijke crisis het hoofd te bieden. Banken kunnen zelfs sancties opgelegd krijgen. De machtssituatie zal waarschijnlijk niet lang duren, maar sommige banken zouden de bevelen van de Nationale Bank juridisch kunnen betwisten, omdat er geen correct benoemde voorzitter is.
- Bovendien komt de volgende bijeenkomst van de ECB-bestuurders op 25 januari eraan. Het is ondenkbaar dat België geen vertegenwoordiger stuurt. Vooral in deze periode, waarin de ECB een cruciale rol speelt in de eurozone-economie. Maar zou een “ad interim”-gouverneur voldoende zijn?
Regentenraad
- Claire Tillekaerts, voorzitter van de regentenraad van de Nationale Bank, roept vandaag een speciale vergadering van de raad bijeen om de continuïteit van de instelling te waarborgen. De optie om de vice-gouverneur, Steven Vanackere, naar voren te schuiven, is juridisch niet sterk genoeg, omdat hij de gouverneur “bij verhindering” moet vervangen.
- De gouverneur is echter niet “verhinderd”, aangezien er feitelijk niemand in functie is. De regentenraad bekijkt daarom een tijdelijke formule waarbij het mandaat van Pierre Wunsch uitzonderlijk kan worden verlengd, in afwachting van een politieke oplossing.
- Maar het dossier lijkt deze week op politiek niveau geen gunstige wending te zullen nemen. En dat komt doordat er geen Kern wordt samengeroepen: verschillende ministers zijn met vakantie. (cv)
