Het Amerikaanse ruimtevaartbureau NASA wil in juni van dit jaar met zijn missie Earth Surface Mineral Dust Source Investigation (Emit) van start gaan. Met het nieuwe project willen wetenschappers informatie over de reistrajecten van het woestijnstof vastleggen en de impact van het fenomeen op de klimaatverandering achterhalen.

“Woestijnstof wordt door de wind over continenten en oceanen geblazen”, merken de onderzoekers op. “Die wolken kunnen onder meer auto’s met een laag stof bedekken of de lucht verduisteren, maar de invloed van het fenomeen gaat nog veel verder.”

“Er wordt immers ook een impact vermoed op het weer en de plantengroei. Stof uit Noord-Afrika kan duizenden kilometer over de hele wereld reizen en onder meer de regenwouden van de Amazone met voedingsstoffen te bezaaien.”

Klimaat

Met het nieuwe programma wil het Amerikaanse ruimtevaartbureau verder onderzoeken op welke manier dit fenomeen ook een impact op het klimaat kan hebben. “Donker stof, dat ijzer bevat, absorbeert de hitte van de zon en verwarmt de omringende lucht”, zegt Robert O. Green, onderzoeksleider bij Emit. “Lichter gekleurd stof, dat rijk is aan klei, doet net het tegenovergestelde.”

 “Verschillende soorten stof hebben elk typische eigenschappen die bepalen hoe de interactie met de aarde, het land, het water en de organismen gebeurt”, voert Green aan.

“Met de verzamelde gegevens zal Emit de bronnen van deze stofwolken in kaart kunnen brengen en helpen begrijpen op welke manier stof de planeet verwarmt en afkoelt. Tevens zal kunnen worden onderzocht op welke manier die patronen in toekomstige klimaatscenario’s zouden kunnen veranderen.”

“Het fenomeen van het reizende woestijnstof wordt door wetenschappers al langer bestudeerd, maar er blijven nog veel onduidelijkheden”, verduidelijkt Green. “Deze onzekerheden moeten worden toegeschreven aan een gebrek aan gegevens over de samenstelling van het stof.”

“De vergaarde kennis is afkomstig van minder dan vijfduizend meetstations, die zich meestal in landbouwgebieden bevinden. De verzamelde informatie kan er immers voor agrarische of commerciële worden gebruikt. In de woestijnen groeien echter slechts weinig gewassen. In deze regio’s, belangrijke bronnen van het stof, is er dus sprake van een onderbemonstering.”

Miljard metingen

Momenteel wordt door wetenschappers vooral getracht om met computersimulaties op een aantal vragen een antwoord te vinden, maar de waarnemingen van Emit zouden daarvoor concrete informatie moeten kunnen aanreiken.

Het project plaatst immers een spectrometer aan boord van het International Space Station (ISS) om de bronnen van het fenomeen in kaart te brengen en informatie te verzamelen over de kleur en de samenstelling van het stof. Deze inzichten kunnen de inzichten van klimaatwetenschappers over de regionale en mondiale klimaateffecten van mineraal stof verbeteren.”

“Oorspronkelijk moesten wetenschappers het fenomeen met enkele spectrometers bestuderen”, voert Green aan. “Aan boord van het ruimtestation wordt het echter mogelijk om 1.280 spectrometers over het aardoppervlak te laten vliegen.”

“Daarbij kunnen honderden metingen per seconde worden gedaan. Emit zal tijdens zijn missie meer dan één miljard nieuwe metingen opleveren. De resultaten daarvan moeten de kennis over het fenomeen beduidend versterken.”

(kg)