Een studie van de Universiteit Antwerpen, die zou aantonen dat werken in de meeste gevallen wél meer loont dan niet werken, levert reactie op. De Vlaamse partijen die het hardst inzetten op het verbreden van de kloof, Open Vld en N-VA, zijn het niet eens met die conclusie.

In het nieuws: Zowel Bart De Wever (N-VA), Matthias Diependaele (N-VA) als Gwendolyn Rutten (Open Vld) hebben vraagtekens bij de methodologie van de studie van hoogleraar sociaal-economisch beleid Ive Marx.

• Werken loont vrijwel altijd tegenover niet werken. Dat was de conclusie van de studie besteld door minister van Werk Jo Brouns (cd&v). Die was in januari al klaar, maar werd nu pas openbaar gemaakt. Marx en zijn collega’s concludeerden bijvoorbeeld dat in heel wat situaties de symbolische kloof van 500 euro tussen werken en niet werken al gehaald werd.
• Dat leek pijnlijk voor Open Vld en N-VA, die juist met die kloof van 500 euro naar de kiezer trekken. Ook het plan van de beide partijen om die kloof te vergroten door te besparen op uitkeringen, werd door Marx genadeloos afgeschoten in Het Nieuwsblad.
• Het duurde dan ook niet lang voordat N-VA-voorzitter Bart De Wever reageerde. Hij stipte aan dat de belastingdruk op arbeid in de westerse wereld nergens hoger is dan in België (cijfers van de OESO). Bovendien is nergens in Europa het verschil tussen werken en niet-werken kleiner dan in België, zoals Eurostat rapporteerde.
• “In bepaalde gevallen houden mensen amper tot niets over als ze zouden gaan werken in plaats van thuis te zitten met een leefloon. Zéker als sociale voordelen en kosten van werk worden meegerekend, wat men meestal niet doet”, tweette hij nog. “De feiten zijn duidelijk. Werken moet effectief meer gaan lonen!”

“Er zijn probleemgevallen”

Genoteerd: Vlaamse ministers schieten met scherp.

• Eenzelfde boodschap was ook te horen bij minister van Begroting Diependaele: “We gaan het licht van de zon toch niet ontkennen?”. Hij hekelt vooral het feit dat voordelen voor mensen met een uitkering niet zijn meegenomen in de studie. Zo houdt het onderzoek geen rekening met sociale tarieven voor telefoon en elektriciteit, een vermindering van het remgeld of fiscale voordelen als je getrouwd bent.
  • Anderzijds houdt de studie ook geen rekening met bijkomende voordelen voor werkenden, zoals maaltijdcheques, eco-cheques of een kilometervergoeding. Het juist afwegen van al die voordelen bleek te lastig.
• Ook Rutten veroordeelt de studie scherp: “Ga het na in elk OCMW, er zijn maatschappelijke werkers die zich afvragen waarom ze nog aan het werk zijn, als ze zien hoeveel geld ze sommigen van hun cliënten moeten uitkeren”. Al wil ze wel nuanceren: “Natuurlijk levert werken vaak 500 euro meer op dan niet werken, maar er zijn wel degelijk probleemgevallen.”
• Een ander punt dat beide partijen aanhalen, is de methodologie van de studie. Marx baseert zich daarbij op cijfers van mensen die al 48 maanden lang een uitkering krijgen. Die groep krijgt een lager bedrag dan mensen die nog maar pas een uitkering ontvangen.

“Volharden in de foute boodschap”

De reactie: Marx verdedigt zijn studie met hand en tand.

• De hoogleraar reageert opnieuw in Het Nieuwsblad. De reden waarom een uitkering in het begin hoger is, vindt hij correct. “Dat is perfect legitiem en economisch efficiënt. Je wil niet dat een gegeerd profiel de eerste de beste job aanneemt. Dat moet een job zijn waar die persoon kan gedijen. Hoe langer dat duurt, hoe minder de uitkering bedraagt.”
• Marx lijkt zeer gepikeerd: “Ik vraag me dus af wat politici die mordicus blijven beweren dat ‘werk niet loont’ nu eigenlijk willen bereiken. Er zijn knelpunten, zeker, maar als algemeen beeld klopt dit niet. Volharden in de foute boodschap zou wel eens schadelijker kunnen zijn dat feitelijke realiteit.”