N-VA dient klacht in tegen Bpost-voorzitter Hanard: had ook zij 'ongeoorloofde contacten' in procedure voor krantencontract?

Vanmorgen zette oppositiepartij N-VA toch een wel drastische stap, in de Bpost-affaire: Kamerleden Michael Freilich en Peter De Roover dienden bij het Brusselse parket een strafklacht in tegen Audrey Hanard, de voorzitter van de raad van bestuur. Daarbij draait alles rond een contact dat Hanard in oktober 2021 had met Christophe Soil, de kabinetschef van PS-vicepremier Pierre-Yves Dermagne (PS). Die laatste is verantwoordelijk om het krantencontract te gunnen, en Hanard stelde daarbij een vraag over de interpretatie van het lastenboek. “Strafbaar, want de procedure om dat contract te gunnen liep al. Zelfs als de beïnvloeding dan niet lukt, blijft het illegaal”, zegt Freilich daarover. Met hun zet verhogen ze meteen nog de druk op Hanard, die vanmiddag voor de Kamer komt. Dat zij als voorzitter van Bpost in de kantoren van dat bedrijf ook PS-voorzitter Paul Magnette ontving, helpt haar zaak ook niet vooruit. De meerderheidspartijen, met zowel Open Vld als Vooruit en Groen, zijn behoedzaam: ook zij hebben vragen, maar geven Hanard voorlopig het voordeel van de twijfel. Dat ze een verleden heeft bij McKinsey, de consultant die het systeem binnen Bpost opzette, om de overheid af te romen met allerlei exuberante kosten, pleit evenmin in haar voordeel.

In het nieuws: Een strafklacht tegen Hanard.

De details: Deed de jonge Bpost-voorzitter in oktober 2021, toen de gunning voor het krantencontract al liep, iets strafbaar, door contact op te nemen met het kabinet van Dermagne? Die vraag komt vanmiddag uitgebreid aan bod in de Kamer.

Met z’n vieren schuiven ze vanmiddag aan, vanuit Bpost, om vragen van Kamerleden te beantwoorden: voorzitter Hanard, maar ook Jos Donvil, CEO van Bpost België, Sonja Rottiers, voorzitter van het audit- en risicocomité en Philippe Dartienne, de huidige interim-CEO van heel het bedrijf. Maar wie de afgelopen persmomenten van Bpost zelf volgde, zoals onder meer bij de bekendmaking van de kwartaalcijfers, weet dat Hanard de hoofdrol zal claimen.
De 37-jarige Hanard, moeder van een dochtertje van 5 maanden, ligt met name onder vuur over haar veelvuldige contacten met de PS-top. Die liepen langs PS-vicepremier Dermagne, en daarbij kan ze aandragen dat ook andere vice-premiers van Vivaldi contacten hadden met de Bpost-top, met onder meer Dirk Tirez, de voormalige CEO. Maar dat ze daarnaast ook Paul Magnette (PS) ontving, in september 2022, in de boardroom van Bpost, blijft haar achtervolgen: hij was de enige partijvoorzitter die een dergelijk gesprek kreeg.
De laatste weken kwamen daar een reeks bezwarende elementen bij voor Hanard. Want ex-baas Tirez was op al die contacten ook aanwezig, en lekte de ontmoetingen systematisch naar de pers, als zoete wraak omdat Hanard hem heeft buitengewerkt. De PS verdedigde zich vervolgens fel op de beschuldigingen, en Dermagne lijstte daar op zijn beurt zelf op wat die contacten dan wel voorstelden, en gaf dat door aan de pers.
Maar daarbij viel het oog van de oppositie op één contact dat Hanard al in oktober 2021 had. Daarover zei Dermagne het volgende, onder meer aan deze nieuwsbrief:
- Bpost en met name Hanard “stelt aan de kabinetschef van minister Dermagne een vraag over de interpretatie van de parameters van het lastenboek van de nieuwe concessie voor kranten en tijdschriften.”
- “Het dossier is op het moment van de vraag van Bpost al administratief in behandeling bij de FOD Economie. De politieke beslissing rond het lastenboek is eerder genomen.”
- “De kabinetschef verzoekt Bpost (Hanard dus, red.) contact op te nemen met de FOD Economie. Vervolgens heeft er een uitwisseling plaatsgevonden tussen Bpost en de FOD Economie. Deze vond plaats in oktober 2021 en verliep volgens de geijkte kanalen (het forum).”
- “Er worden geen aanpassingen op vraag van Bpost gedaan.”
Die uitspraken van Dermagne zetten alle lichten op rood voor N-VA’er Freilich, die zich al langer in het dossier vastbijt. Want volgens de regels van zo’n gunning voor een overheidscontract, mag niemand van de deelnemers contact hebben met elkaar of diegene die het contract gunt.
Net om die reden overigens, “collusie” of overleg tussen begunstigden, Mediahuis en DPG Media, en Bpost, ging heel de bal aan het rollen over het krantencontract. Elk overleg in de gunningsprocedure moet immers lopen via een open ‘forum’, waar alle betrokkenen kunnen meelezen wat de vragen én antwoorden zijn.
Maar volgens Freilich, die verschillende experten raadpleegde over de zaak, was ook Hanard haar contact met het kabinet van Dermagne “illegaal”. “Ik heb al heel wat bezwarende informatie naar boven gespit in mijn carrière. Maar dat ik uiteindelijk naar het parket zou stappen om aangifte te doen tegen de Belgische Staat? Dat had ik nooit durven denken”, zo reageert die vanmorgen.
Daarbij merkt men op dat het kabinet Dermagne wel degelijk besefte dat er stront aan de knikker was: zij verwezen Hanard snel door naar het juiste adres waar ze haar vraag had moeten stellen, de FOD Economie, en hun ‘forum’.
Samen met fractieleider Peter De Roover (N-VA) stapte Freilich vanmorgen naar het parket van eerste aanleg in Brussel, waarbij ze volgens hen “bezwarende documenten” overmaakten. Een regelrechte aanval op Hanard dus.
Hanard zelf heeft haar verdediging klaar: volgens wat al in de Franstalige pers te lezen is, vonden de contacten plaats in een “onverdachte periode”, toen Bpost het enige bedrijf was dat in de running was om het krantencontract binnen te halen.
Saillant detail daarbij: uiteraard was Bpost de enige kandidaat, de mogelijke concurrent en tegenkandidaat PPP was ‘afgekocht’, via het aanbod van Mediahuis en DPG Media, om meer trafiek in Gent te krijgen, in ruil voor niet-deelname aan de grote gunningsprocedure.

The Big Picture: Los van de strafklacht en de heisa die daaruit zal volgen, blijven er andere vragen voor Hanard.

Die moet ook haar contacten met de PS-top zelf vanmiddag verder toelichten. Want naast de meeting in september 2022, in de boardroom van Bpost, was er ook een contact in maart van dat jaar, tussen opnieuw Magnette, Hanard, en Waals minister-president Elio Di Rupo (PS), zo viel toch af te leiden uit de lekken die meer dan vermoedelijk van Tirez komen.
Onder meer bij Open Vld wond men zich de afgelopen weken bijzonder op over die ontmoetingen. “Ik ben zelf nooit uitgenodigd in de boardroom“, zo sneerde voorzitter Egbert Lachaert daar al over. Daar beoordelen ze die houding van Hanard als “ongelofelijk”, maar de vraag blijft of het een regeringscrisis waard is: premier Alexander De Croo (Open Vld) zit niet op een conflict over Bpost te wachten, zeker niet vanuit z’n eigen partij.
Wat opviel, vanmorgen op Radio 1 toonde ook Vooruit zich toch wel echt kritisch in de hele zaak. Kamerlid Joris Vandenbroucke (Vooruit) had het over “de onderste steen bovenhalen”, en stelde daarbij dat “meer afstand tussen de overheid en het bedrijf én meer transparantie daarin”, de “enige toekomst is voor Bpost.” En daarbij was hij streng voor Hanard: “Als mensen illegale zaken hebben gedaan, moeten ze verantwoording afleggen en kunnen ze geen verantwoordelijkheid dragen.”
Bovendien, extra vervelend voor Hanard en Bpost, was hij zeer streng voor de McKinsey-connectie. Dat groot consultancybedrijf bleek wel zeer actief geweest bij Bpost de afgelopen jaren. Verschillende mensen binnen Bpost komen uit de stal van de consultant, waaronder ex-CFO Henri de Romrée en ook Hanard. “Is het normaal dat McKinsey een pervers systeem heeft opgezet om allerlei kosten naar de overheid door te schuiven?”, zo vroeg Vandenbroucke zich af. Ook daarover komen straks vragen.
Tenslotte blijft er de vraag om transparantie: waarom geeft Bpost zelf de cruciale interne audit rond het krantencontract, die de hele zaak aan het rollen bracht, niet vrij? Ook minister van Overheidsbedrijven Petra De Sutter (Groen) gaf al aan dat zij dit wél zou gedaan hebben, maar dat het aan Hanard is om te beslissen daarover. Dat komt dus straks ook op het bord van de voorzitter.

De essentie: De ‘nieuwe PS’ staat hier ook voor een grote test.

Hanard maakt gewild of ongewild deel uit van een generatie jonge PS’ers, die onder Magnette het mooie weer maken, en die allen een wel heel vergelijkbaar profiel hebben. Smalend wordt dat in de Wetstraat overigens het “McKinsey-socialisme” genoemd:
- Exponent is Thomas Dermine (PS), (bijna) tweetalig na middelbaar onderwijs in het Nederlands, daarna ULB en hun managementschool Solvay Business School en tenslotte een jaar aan Harvard, een Ivy League-universiteit in de VS. Dermine was lid van de invloedrijke denktank de “Vrijdaggroep” én begon z’n professionele carrière bij McKinsey. Magnette zette hem in Vivaldi op de post van Relance.
- Daarnaast is er Amaury Caprasse, die Dermine opvolgde als hoofd van het ‘Instituut Emile Vandervelde’, het studiecentrum van de PS, van waaruit heel veel aan agendasetting voor het beleid gedaan wordt. Ook Caprasse komt van de ULB, ook hij deed Solvay én ook hij werkte bij McKinsey. Vandaag is hij tevens bestuurder bij de RTBF voor de PS.
- Het was Caprasse die Hanard aanbracht, toen de PS bij Bpost de voorzitter mocht leveren: traditiegetrouw moet die Franstalig zijn als de CEO Nederlandstalig is. En na de jarenlange ijzeren vuist van PS’ster Martine Durez, koos men dus voor jong geweld.
- Hanard is zelf perfect tweetalig, na Nederlandstalig middelbaar onderwijs, opnieuw Solvay en ULB en daarna Columbia University, ook Ivy League overigens. Ook zij is lid van de “Vrijdaggroep” en zat zeven jaar bij McKinsey, voor ze overstapte naar de meer groene consultant Dalberg.
Hoewel die jonge generatie PS’ers veel flitsender en vlotter zijn, ook met de Nederlandstalige pers, blijft het tegelijk worstelen voor hen: Dermine moest bijvoorbeeld hard werken om te bewijzen aan de donkerrode achterban dat hij niet zomaar een consultant is, maar een échte socialist. Dat maakt dat hij in zijn uitspraken en theorieën soms bijzonder stevig ideologisch rood kleurt.
Voor Hanard, die deel uitmaakt van die nieuwe generatie, is het dansen op een slappe koord: natuurlijk was het de PS die haar benoemde, en natuurlijk wil ze de belangen van die partij, met name rond werkgelegenheid, veiligstellen. Niet toevallig kreeg ze binnen Bpost als ‘consiglieri’ of trouwe raadsman een ex-FGTB’er en PS’er aangewezen, vanuit de partij: Patrick Simon, ex-kabinetschef van Jean-Claude Marcourt en vandaag directeur Brussel en Wallonië bij Bpost.
Maar tegelijk wil ze vooral ook waarden als “good governance” en “corporate responsabilty”, die ze bij Dalberg zo hoog in het vaandel wil dragen, nu ook uitstralen in haar rol als voorzitter bij Bpost. De vraag is: kan je beide petjes überhaupt combineren?

De harde cijfers: Eens te meer zit België in de top 3 van slechtste EU-landen.

Nieuwe cijfers van de Europese Commissie over de verwachtingen van dit jaar en volgend jaar. Daarbij eerst het goede nieuws: de Belgische economie gaat toch wat harder groeien dan gedacht. Dit jaar zou dat 1,2 procent zijn, in plaats van de 0,8 procent die eerder geraamd werd. Volgend jaar wordt het 1,4 procent.
Wat zuurstof dus voor de begroting, zou je dan denken. Maar daarover blijft de Europese Commissie uiterst pessimistisch voor België. Het tekort blijft dit jaar op 5 procent, en volgend jaar blijft het 4,7 procent.
Met dat tekort zitten we alweer in de top 3 van slechtst presterende EU-landen: enkel Malta (5,1 procent) en Slowakije (6,1 procent) staan er nog slechter voor. Als gekeken wordt naar 2024, zakken we zelfs nog een plaatsje. Dan blijft enkel Slowakije 0,1 procentpunt lager hangen.
De oorzaak is niet ver te zoeken, en wordt keer op keer herhaald door de Commissie: de automatische loonindexering en hogere rentebetalingen drukken op de begroting, en ook de btw-verlaging op gas en elektriciteit, van 21 naar 6 procent, gaat het tekort in 2023 en 2024 enkel maar doen toenemen.
Daarbij zijn er ook waarschuwingen over de totale schuld van de Belgische overheden. Die is nu bijna even groot als de overheidsschuld van Frankrijk, we behoren nu wel echt tot de Club Med-landen, waar Griekenland met 160,2 procent de kroon spant. Italië (140,4 procent) en Spanje (110,6 procent) vervolledigen de top drie, dan komt Frankrijk met 109,6 procent.
Opvallend: vanuit Wallonië is er nu ook protest tegen de nieuwe begrotingsregels van de EU, die het België knap lastig kunnen maken. Eerder had PS-vicepremier Dermagne al reserves: die nieuwe regels gaan het begrotingswerk fors strenger moeten maken. “Dit zet mogelijkheden op de helling om onder meer verder te doen met de groene transitie, het digitale, de energiezekerheid en de sociale cohesie” zo zegt Elio Di Rupo (PS) nu in La Libre.
Eerder heeft Vlaanderen zich wel al positief uitgesproken over de nieuwe regels, maar op federaal niveau aarzelt men: er is geen consensus, zoveel is duidelijk. En ook in Wallonië, waar Di Rupo een coalitie met de MR en Ecolo leidt, is het toch niet zo helder. Want “het is een persoonlijk standpunt, niet van de regering”, zo moest het kabinet Di Rupo verduidelijken.

Om te volgen: Een vlammend communiqué van de PS over abortus.

De discussie op het federale niveau over het hervormen van de abortuswet is allerminst weg. Wie bij cd&v gehoopt had dat die stilletjes zou verdwijnen, is er echt aan voor de moeite. Want gisteren ontving men bij de PS op het partijbureau Yvon Englert, de oud-rector van de ULB, waar ook Magnette zelf lesgeeft.
En Englert, die mee de expertencommissie over abortus leidde, liet weinig ruimte voor interpretatie: die groep wetenschappers gaf unaniem advies om de termijnen voor abortus te verlengen tot minimum 18 en eerder 20 weken. Meer had de PS niet nodig om zich unaniem achter dat pleidooi te scharen.
Vervolgens stuurde de PS achteraf wel een vlammend persbericht:
- “De methode bracht vertegenwoordigers van verschillende disciplines van Franstalige en Nederlandstalige universiteiten samen, van verschillende filosofische en religieuze overtuigingen, en koos voor consensus. Dit geeft uiteraard een onbetwistbare kracht aan de aanbevelingen in het rapport.”
- “Dit verslag kan dan ook de enige discussiebasis zijn voor de toekomstige werkzaamheden van het Parlement, dat de hoofdlijnen van het socialistische voorstel ter versterking van het recht op abortus ondersteunt.”
Meteen wijst men zo keihard het “ultieme en laatste voorstel” van cd&v af, over abortus. Daar had men al, als antwoord op de commissie, plots de termijn opgetrokken tot 14 weken, twee meer dan nu het geval is. De basis daarvoor plukte men ook uit hetzelfde rapport, maar met een toch wel heel unieke interpretatie van wat de experten hadden aanbevolen. Tegelijk gaf voorzitter Sammy Mahdi (cd&v) mee dat hij “geen tapijtenhandel wilde organiseren”, en dat er dus over meer dan 14 weken niet over onderhandeld kan worden.
Die strategie is een gok: in het regeerakkoord staat immers wel dat er consensus tussen de regeringspartners moet zijn, maar ook dat men een expertencommissie zou aanstellen. Dat die zo uniso tot een besluit zijn gekomen, is erg lastig voor cd&v. Want ook in het andere kamp wil men net geen gesjacher over 14 of 16 weken.
Zeker aan Franstalige kant leeft het thema echt wel: alle partijen zijn gewoon voorstander van een hervorming, PS, MR en Ecolo hebben er dus oppositiepartijen PVDA, maar evengoed ook DéFI echt wel in hun nek. En zelf willen ze die hervorming ook echt, er is in de Kamer een ruime meerderheid.
De vraag is of het niet vroeg of laat op het bord van de regering belandt, met een patstelling in de Kamer. De consensus moet immers volgens het regeerakkoord gemaakt worden, maar dat kan moeilijk tussen Parlementsleden gebeuren. Anderzijds zitten premier De Croo en evengoed zijn vicepremiers, zeker Vincent Van Peteghem (cd&v) niet, te wachten op een dergelijke crisis. Iemand zal dus toch vroeg of laat de zaak moeten kanaliseren, of het deksel dreigt eraf te vliegen in de Kamer, waar een wisselmeerderheid mogelijk is.

Lastig beeld: Cd&v worstelt met het bijklussen van Jo Vandeurzen (cd&v).

Complete radiostilte bij de christendemocraten, die dit weekend nochtans luidkeels een nieuwe ‘rode lijn’ over de budgetten van het departement Welzijn afkondigden. Want zowel oud-minister Jo Vandeurzen, als de partij zelf, geven voorlopig niet thuis.
Vandeurzen is na zijn loopbaan als minister en partijvoorzitter nog altijd heel stevig aan het werk: hij is voorzitter van de Universiteit Hasselt, voorzitter van het Integro-woonzorgcentrumnet, en ook van het Ziekenhuisnetwerk Plexus, waar hij goed z’n boterham verdient.
Maar wat vooral lastig is: hij klust ook bij als consultant voor WhoCares, een snelgroeiend consultancybureau dat meteen al een hele reeks opdrachten op het departement Welzijn binnenhaalt. Dat de cd&v-voorzitter van Brussel, Pieter Demeester, de zoon van Wivina Demeester, dat bureau mee leidt, maakt het nog iets lastiger in de optiek: het lijkt wel een commercieel oranje verlengstuk.
Want zo ontstaat het beeld van belangenvermenging en een ons-kent-ons in een Vlaamse bevoegdheid waar cd&v wel heel fel haar stempel op drukte, de afgelopen jaren. Met uitzondering van een korte periode van Mieke Vogels (Groen), waren het altijd cd&v-ministers die dat departement beheerden. De vervlochtenheid met de christelijke zuil is immens: zo leidt Margot Cloet, ex-kabinetschef van diezelfde Vandeurzen, vandaag Zorgnet-Icuro.
En ook het Agentschap Zorg en Gezondheid, de Vlaamse administratie, wordt sinds jaar en dag geleid door ambtenaren met een wel heel forse cd&v-signatuur: na Dirk Dewolf kwam er recent Karine Moykens. Die was ook al cd&v-kabinetschef op Welzijn.

Blijvend: De energie-discussie in de Vlaams regering raakt maar niet beslecht, tussen Zuhal Demir (N-VA) en Bart Somers (Open Vld).

“Zuhal is een prima ballerina. Die gaat al eens solo dansen en dan komt er af en toe een pirouette bij waarvan ik denk: Tiens, stond dat ook in de partituur? Hebben we het daarover gehad of is dit een bevlieging van het moment? Maar ze doet dat met een ongelofelijke naturel. Dat is haar x-factor.” Het was dit weekend Bart De Wever (N-VA), die het had over Zuhal Demir (N-VA), zijn minister van Energie en Omgeving in de Vlaamse regering.
Demir blijft in die ploeg van Jan Jambon (N-VA) duwen op het dossier van energie, waar ze absoluut de facturen verder wil verlagen, ook al is het huidige prijsniveau in België bij het laagste van heel Europa.
Daarbij haalde Demir een tussentijdse overwinning: ze mag 720 miljoen euro de komende jaren uit die factuur halen voor de burger, door de verplichting voor de energieleveranciers om groenestroomcertificaten te kopen wat te verlagen. Die dreigden bij het niet naleven van de regels boetes te moeten betalen, en dat komt dan op de stroomfactuur terecht.
Doordat de markt voor groene stroom ondertussen helemaal anders werkt, en de kostprijs voor productie fors is gedaald, is dat volgens Demir niet meer nodig. Het resultaat oogt dus stevig, al gaat het maar om een tiental euro per jaar voor de consument.
De echte strijd gaat nog altijd door: Demir wil de subsidie van zo’n 1,2 miljard aan groenestroomcertificaten voor grote eigenaars van zonnepanelen er ook uithalen. Maar daarbij botst ze al weken op fors verzet van coalitiepartner Open Vld en met name Bart Somers (Open Vld). Die vrezen rechtsonzekerheid en schade voor veel verenigingen, Demir verwijt hij achter gelobby aan te lopen.
Week na week agendeert Demir nu het onderwerp op vrijdag, en telkens blokkeert Somers. Niet echt bevorderlijk voor de sfeer binnen Jambon I, zeker niet omdat daarbij al eens felle verklaringen aan de poort worden afgelegd, voor de micro’s.
De vraag is of het dossier nog lang kan etteren. Binnen N-VA is niet iedereen bereid om de strijd al te hard te blijven spelen.

Opvallend: Vlaams Belang en N-VA winden zich op over de vele Erdogan-fans in België.

Behoorlijk ontnuchterende cijfers: liefst 72,31 procent van alle Turken die vanuit België stemden voor de Turkse verkiezingen stemden voor sterke man Recep Tayyip Erdogan, niet bepaald de heraut van de democratie. Geen enkel ander Europees land heeft dergelijke percentage. In Turkije zelf haalde de man, die nochtans een ijzeren greep heeft op de media, en meermaals beticht werd van verkiezingsfraude, minder dan de helft van de stemmen.
Maar opvallend: ook in andere landen in West-Europa, zoals Oostenrijk (71 procent), Nederland (68 procent), Duitsland (65 procent) en Frankrijk (64 procent) scoort Erdogan disproportioneel hoog. De migratie vanuit Turkije gebeurde anderzijds wel vaak vanuit erg verarmde Turkse gebieden, met laagopgeleiden die als gastarbeider naar Europa kwamen: het profiel dat ook in Turkije voor Erdogan stemt. Met die nuance dat men ondertussen wel al twee of drie generaties verder is: in landen als Zweden, Italië of Spanje stemt een ruime meerderheid voor de oppositie in Turkije.
Langs rechts wordt in Vlaanderen snoeihard gereageerd. Zo wond Tom Van Grieken (Vlaams Belang) zich op Twitter enorm op over de straatfeesten voor Erdogan, die uitbraken in de grote steden: “Wie vindt deze verheerlijking van Erdogan en de Grijze Wolven normaal in onze straten? Welk bewijs heeft iemand nog nodig om te beseffen dat het integratiebeleid totaal heeft gefaald?”
En daar deed hij nog een schepje bovenop: “Als 3 op 4 Turken in België zo graag Erdogan willen… waarom gaan ze niet gewoon in Turkije wonen? Zij daar gelukkig. Wij hier gelukkig. Win-win.”
Ook Demir (N-VA) liet zich fors uit, op De Afspraak, over het thema: “Erdogan is veel populairder in Vlaanderen dan in Turkije. 72 procent stemde op hem. De Europese Turken zijn een vorm van electorale doping voor Erdogan. De enige manier om de indoctrinatie van Turken in Vlaanderen te stoppen, is het onmogelijk maken om voor Erdogan te stemmen”, zo stelde ze. Ze pleit ervoor om de dubbele nationaliteit met Turkije af te schaffen of ze te herleiden tot een symbool zonder stemrecht.