Film, theater en andere culturele evenementen kunnen een belangrijk instrument zijn om neerslachtigheid te bestrijden. Hoe vaker cultuur geconsumeerd wordt, hoe verder het risico op depressies daalt. Dat blijkt uit een onderzoek van wetenschappers aan het University College London, die ongeveer tweeduizend mannelijke en vrouwelijke vijftigplussers gedurende een periode van ruim tien jaar hebben gevolgd.
Uit de studie blijkt dat het risico op een depressie in deze leeftijdscategorie door een geregeld bezoek aan een culturele activiteit met 32 procent zal verminderen. Een maandelijks bezoek levert zelfs een daling met 48 procent op.
Dopamine
“Culturele participatie kan gepaard gaan met een hele reeks positieve neveneffecten, die allemaal de mogelijkheid lijken te hebben om het risico op depressies tegen te gaan,” benadrukt onderzoeksleider Daisy Fancourt, klinisch psychologe aan het University College London.
“Mensen die beslissen om naar een concert of theater gaan, moeten actie ondernemen en zich verplaatsen, waardoor de sedentaire levensstijl wordt doorbroken en een zachte lichaamsbeweging wordt aangemoedigd. Die activiteit werkt op zich al beschermend tegen mogelijke depressies, maar bovendien is er ook sprake van een grotere sociale betrokkenheid en een verminderd sociaal isolement en eenzaamheid.”
“Sociale interacties werken immers eveneens stressverlagend,” zegt Daisy Fancourt. “Er is eerder al een verband getoond met een dalende aanwezigheid van stresshormonen zoals cortisol, maar ook met een verminderd risico op ontstekingen, die vaak een belangrijke pijler van depressies vormen. Culturele betrokkenheid kan bovendien zelfs een stimulans betekenen voor de productie van het zogenaamde gelukshormoon dopamine.”
“Wanneer naar de globale impact wordt gekeken, kan geconcludeerd worden dat cultuur niet alleen de kans op depressies doet afnemen, maar ook een wapen kan zijn tegen dementie, chronische pijn en zelfs een vroegtijdig overlijden.”
Groenten en fruit
“Net zoals dagelijkse porties groenten en fruit worden aanbevolen voor een gezonde levensstijl, kan ook een frequente consumptie van kunst en cultuur een onderdeel vormen van een strategie om gezond ouder te worden,” benadrukt de onderzoekster.
Fancourt merkt wel op dat er louter een verband tussen beide fenomenen kon worden opgemerkt en doet de studie geen uitspraken over oorzaak en gevolg. Toch kon er gewag worden gemaakt van consistente resultaten, ongeacht de leeftijd en het geslacht van de respondenten, hun gezondheid, inkomen, educatieve achtergrond en relaties met familie en vrienden.
© LAJ
“De resultaten bleken ook onafhankelijk te zijn van de frequentie van de deelname aan sociale groepen buiten de culturele wereld en van het regime aan lichaamsbeweging,” zegt Daisy Fancourt nog. “De positieve impact kon zelfs worden ervaren bij personen die een aanleg voor depressie lieten blijken.”
Turhan Canli, professor psychologie aan de Stony Brook University in New York, heeft het in een reactie over een studie met interessante en aantrekkelijke conclusies. “Wie van culturele betrokkenheid houdt, moet met volle teugen van zijn activiteit genieten,” aldus Canli. “Wie nog nooit een culturele activiteit heeft bezocht, zouden zichzelf moeten overtuigen een poging te ondernemen.”
Ook Keith Fargo, directeur wetenschappelijke programma’s bij de Alzheimer Association in Chicago, reageerde positief op de resultaten van de studie. “Een sociale of culturele activiteit kan een belangrijke impact hebben op een grote reeks elementen die het risico op depressies of cognitieve achteruitgang kunnen verminderen.”
“Deze activiteiten stimuleren het denken en kunnen leuke gevoelens en emoties oproepen, terwijl ze tegelijkertijd ook vaak mogelijkheden bieden voor een interactie met anderen. Dat zijn allemaal elementen die de geestelijke gezondheid kunnen verbeteren.”