Gerechten met rundvlees zijn populair en doen wereldwijd vleeseters watertanden. Uit een opiniepeiling in 2014 bleek dat biefstuk het favoriete gerecht van de Amerikanen was. Helaas, door zoveel koeien te koken, koken mensen ook zichzelf.
De invloed van voedsel op de broeikasgasemissies (BKG) kon een redelijk lange tijd onopgemerkt blijven. Vorig jaar werd er in het Verenigd Koninkrijk een enquête afgenomen. Het percentage ondervraagden dat zei dat “de productie van planten en vlees een belangrijke bijdrage levert aan de klimaatverandering”, was het laagste van de tien genoemde activiteiten. Toch blijkt uit twee papers, die dit jaar in Nature Food werden gepubliceerd, dat voedsel, met name rundvlees, meer broeikasgassen produceert dan eerder werd gedacht. Biefstuk laten kan een van de meest efficiënte manieren zijn om je koolstofvoetafdruk te verkleinen.
In 2019 schatte het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de Verenigde Naties dat het wereldwijde voedselsysteem verantwoordelijk was voor 21 à 37 procent van de BKG-uitstoot. In maart dit jaar hebben onderzoekers van de Europese Commissie en het Voedsel- en Landbouwbureau van de Verenigde Naties een studie uitgebracht met een centrale schatting. Zij schreven 34 procent van de in 2015 geproduceerde BKG toe aan voedsel.
Een gelijkaardige publicatie bracht de equivalente CO2-uitstoot van vee en melkkoeien in verhouding met de totale jaarlijkse CO2-uitstoot van de meest vervuilende landen. Daaruit blijkt dat vee en melkkoeien alleen al evenveel uitstoten als de Verenigde Staten (VS).
Dit hoge aandeel ligt deels aan de formule van de optelsom. In de studie wordt het volledige effect van ontbossing toegerekend aan de landbouw die er het gevolg van is. Ook emissies nadat het voedsel is verkocht (zoals door afval en koken) worden meegeteld. Maar zelfs wanneer de auteurs de ingebedde emissies van bronnen zoals vervoer en verpakking buiten beschouwing laten, stellen zij nog steeds vast dat de landbouw 24 procent van de broeikasgassen produceert. Volgens het World Resources Institute, een onderzoeksgroep, produceren auto’s, treinen, schepen en vliegtuigen in totaal 16 procent.
Een ander recent document, van Xiaoming Xu van de Universiteit van Illinois in de VS, verdeelt deze impact over 171 gewassen en 16 dierlijke producten. Uit het onderzoek blijkt dat dierlijke voedingsmiddelen 57 procent van de BKGs in de landbouw voor hun rekening nemen, tegenover 29 procent voor plantaardige voedingsmiddelen. Rundvlees en koemelk alleen al waren goed voor 34 procent. In combinatie met de resultaten van de eerdere studie betekent dit dat rundvee 12 procent van de BKG-uitstoot veroorzaakt.
Emissie-uitstoot van rundvee wordt onderschat
In vergelijking met andere voedselbronnen is rundvlees bijzonder koolstofintensief. Zo stoten runderen meer methaan uit en hebben ze grote weidegronden nodig die vaak tot ontbossing leiden. Daardoor produceren zij bijna tien keer zoveel gassen per kilogram proteïne dan alternatieve dierlijke proteïnes en meer dan 30 keer zoveel dan plantaardige proteïnes. Dat maakt rundvlees een grotere uitschieter onder de voedingsmiddelen dan steenkool onder de elektriciteitsbronnen.
Deze cijfers onderstrepen de milieuvoordelen van een inkrimping van rundvleesproductie. Methaan vervliegt relatief snel, wat betekent dat de uitstoot van runderen al snel ophoudt met de planeet op te warmen als die dieren niet worden vervangen. Die verandering zou ook de productie van plantaardig voedsel kunnen verhogen. Land dat nu wordt gebruikt om dierenvoer te telen, komt vrij voor andere gewassen. Er zijn 33 plantaardige calorieën nodig om één calorie rundvlees te produceren.
De eenvoudigste manier om de rundvleesproductie te verminderen is dat de mensen in plaats daarvan andere dieren gaan eten of vegetariërs worden. Maar vleeseters ervan overtuigen hun hamburgers op te geven is een hele opgave. Gelukkig boeken gekweekte vleesproducten, die van petrischalen naar toprestaurants gaan, steeds meer vooruitgang.
Een dieet zonder rundvlees (van levend vee) is moeilijk voor te stellen, maar dat gold 100 jaar geleden ook voor een economie zonder steenkool. Ten slotte zou gekweekt vlees een essentiële rol kunnen spelen bij het afwenden van een klimaatcatastrofe.
(lb)
