Het eindejaar is een periode waarin we elkaar graag verrassen met allerhande cadeaus. Het gebeurt meer dan eens dat iemand een familielid een enveloppe met geld toesteekt. In andere gevallen wordt er een bedrag overgeschreven naar de rekening van het familielid. Maar hoe is dat fiscaal geregeld in ons land?

Key takeaways

• Je bent geen belastingen verschuldigd als het geld dat je krijgt een gelegenheidsschenking is.
• Het is ook mogelijk om een hand- of bankgift te doen. Daarbij moet je wel rekening houden met de zogenaamde “verdachte periode.”
• Je kunt een gift ook als schenking registreren. In dat geval eist de fiscus wel een deel van de koek op.

Context: Uit een bevraging van het marktonderzoekbedrijf Ipsos begin dit jaar bleek dat 38 procent van onze landgenoten tijdens de eindejaarsperiode van 2023 cash geld hebben gekregen als geschenk.

Maar: Moet je belastingen betalen als iemand je een geld cadeau doet?

• Dat is doorgaans niet het geval als het gaat om een gelegenheidsgeschenk. In de Belgische wet wordt weliswaar niet meteen beschreven aan welke regels een gelegenheidsschenking moet voldoen.
• Juridisch gezien moet de waarde van het cadeau altijd in verhouding staan tot het vermogen van de schenker. Daarbij wordt doorgaans de 1%-regel gehanteerd. Dat betekent dat iemand jaarlijks 1 procent van zijn vermogen, zowel roerend als onroerend, mag wegschenken. Dat is het budget voor alle begunstigden samen.
• Vergeet overigens niet dat je in ons land maximaal tot 3.000 euro met cash mag betalen. Zodra je meer wilt schenken, moet je in principe het geld overschrijven naar de zichtrekening van de begunstigde. Zorg wel dat het in dat geval duidelijk is dat het over een schenking gaat. Je kan dat bijvoorbeeld doen door “Gelukkig Nieuwjaar” te schrijven in de mededeling. Je hoeft geen schenkbelastingen te betalen dan.

Schenken zonder belastingen te betalen via hand- of een bankgift

Ook dit: Je kan ook opteren voor een hand- of een bankgift.

• Dat is voornamelijk interessant wanneer je iemand iets wil schenken, maar zonder dat daar een gelegenheid voor is. Net zoals bij een gelegenheidsgeschenk ben je de fiscus geen belastingen verschuldigd. Er schuilt wel een addertje onder het gras: als de schenker binnen de drie jaar, de zogenaamde “verdachte periode”, komt te overlijden, moet de begunstigde alsnog erfbelastingen betalen op het geschonken bedrag.
  • Opgelet: De Vlaamse regering gaat die verdachte periode vanaf de start van 2025 verlengen tot 5 jaar.
• Tot slot heb je de schenking. In dat geval moet je wel schenkbelastingen betalen. Daar staat tegenover dat de begunstigde achteraf geen erfbelastingen meer moet betalen (indien de schenker het leven laat binnen de drie jaar). Voor roerende goederen betaal je in Vlaanderen 3 procent belastingen voor schenkingen in rechte lijn, en 7 procent voor schenkingen aan alle andere personen.

Misdeelde erfgenaam

Vergeet niet: Hou er rekening mee dat bij een schenking, hand- of bankgift een misdeelde erfgenaam achteraf kan vragen om de erfenis onder de loep te nemen.

• Die kan eisen dat de zogenaamde ‘fictieve massa’ terug wordt samengesteld om na te kijken of hij niet minder heeft gekregen dan wat de wet voorziet als zijn “reservatair erfdeel”. Hierbij wordt niet gekeken naar gelegenheidsschenkingen omdat die worden beschouwd als eenmalige uitgaven.