Talloze start-ups willen de sterren veroveren. Maar de forse groei van de ruimtevaart blijft niet zonder gevolgen. Ruimteverontreiniging door brokstukken die rond de aarde blijven zweven neemt voortdurend toe en bedreigt in toenemende mate de veiligheid van machines en mensen, in de ruimte en op aarde.

Er zijn momenteel enkele duizenden satellieten, in dienst of niet meer gebruikt, die om de aarde draaien. Als we ook rekening houden met brokstukken met een doorsnede van meer dan 10 centimeter, zitten we volgens het Europese ruimtevaartagentschap ESA al snel aan 34.000 objecten die in een baan rond onze planeet zoeven.

ESA schat dat het aantal stukjes schroot vanaf een grootte van meer dan een millimeter al snel richting de 130 miljoen gaat. Een brokstukje van een millimeter klinkt vrij onschuldig, maar die dingen halen snelheden van duizenden kilometer per uur. De website van Pour La Science legt uit dat een eenvoudig stuk aluminium met een diameter van één millimeter door zijn snelheid dezelfde kinetische energie heeft als een petanquebal met een snelheid van 100 kilometer per uur.

Ruimteafval komt in alle vormen en maten: gehele satellieten buiten gebruik, stukken vernietigde satellieten, overblijfselen van rakettrappen enzovoort. Toen in 2009 twee satellieten met elkaar botsten kwamen er in een klap 2.300 traceerbare brokstukken bij.

En de hemel staat niet op het punt om op te klaren, omdat het aantal satellieten dat de ruimte in gestuurd wordt toeneemt, net als de particuliere bedrijven die ze daarheen sturen. De nieuwste trend zijn megaconstellaties van satellieten, die tot doel hebben wereldwijde internetdekking te bieden. OneWeb en SpaceX zijn er al mee begonnen. Het bedrijf van Elon Musk heeft al aangekondigd dat het uiteindelijk een set van 40.000 kleine satellieten wil hebben.

Gelukkig zijn er oplossingen in zicht. Verschillende ‘schoonmaak’-projecten in de ruimte beginnen het daglicht te zien. Vorig jaar gaf ESA opdracht aan een consortium onder leiding van de Zwitserse start-up ClearSpace om een missie op te zetten om specifiek brokstukken uit de ruimte te verwijderen, aldus CNBC. Dit is gepland voor 2025.

Het Japanse Aerospace Exploration Agency (JAXA) heeft een andere startup, Astroscale, gevraagd om ruimtebrokstukken te verwijderen. Deze missie zou in 2022 moeten beginnen.