De eerste restauratiefases van de Notre-Dame de Paris worden nagenoeg uitsluitend gefinancierd met kleine donaties van Franse en Amerikaanse burgers. De beloofde schenkingen van de rijke Franse elite voor de heropbouw van de kathedraal blijven voorlopig achterwege. Dat hebben woordvoerders van de Notre-Dame gezegd. Toch gaan ze er vanuit dat de grote donaties nog zullen volgen wanneer er meer duidelijkheid over de volledige heropbouw van het monument is verkregen.

De Notre-Dame gaf een update van de schenkingen ter gelegenheid van de eerste mis die in de kathedraal is gehouden sinds het gebouw midden april door een brand zwaar werd beschadigd.

Grote bedrijven

De schenkingen van de kleine particuliere donoren worden gebruikt voor de eerste rekeningen en de salarissen van de honderdvijftig werknemers die aan de heropbouw van de kathedraal werken. Al snel na de brand bleek dat 850 miljoen euro was toegezegd voor de restauratie van de kathedraal. Dat geld was onder meer beloofd door de topfiguren van grote Franse bedrijven.

Onder meer groepen zoals Kering, Louis Vuitton Moët Hennessy (LVMH), L’Oréal en Total hadden grote schenkingen aangekondigd. Sommige partijen probeerden daarbij zelfs publiekelijk om elkaar te overbieden. Dat leidde tot heel wat kritiek over de motivaties van de beloftes. Daarbij werd vooral de ijdelheid van de schenkers geviseerd.

Daarnaast waren er ook negatieve reacties van partijen die verwezen naar de maandenlange protesten van de Gilets Jaunes in de Franse steden. “Waarom kunnen deze bedrijven geen vergelijkbare fondsen voor hogere doelen, zoals de strijd tegen inkomensongelijkheid of de klimaatverandering, mobiliseren,” vroegen velen zich af.

Tot nu toe is in totaal echter slechts een bedrag van 80 miljoen euro overgedragen. “Een aantal grote donoren wachten tot ze een beter inzicht in de reconstructieplannen – die soms controversieel zijn – hebben,” zeggen de woordvoerders van de kathedraal. “Zij willen uitzoeken of de plannen binnen de visies van hun organisaties kaderen.”

Anderen wensen een afgelijnd contractueel kader. Nog andere partijen zeggen dat de betalingen zullen volgen naarmate de werken vorderen.

Franck Riester, Franse minister van cultuur, zegt dat de langzame doorstroming van de donaties aan twee factoren zijn te wijten. “In de eerste plaats zijn er mensen die weliswaar allerlei beloftes doen, maar uiteindelijk nooit geld zullen overdragen,” zegt hij. “Daarnaast zijn er echter schenkers die hun donaties zullen overdragen naarmate de werken vorderen. Dat is een normale procedure.”

Amerikanen

Olivier de Challus, een van de architectuurexperts van de kathedraal, wijst echter vooral naar de grote onzekerheden die nog steeds blijven over de richting die de wederopbouw zal uitgaan. De Challus zegt ook dat het grootste deel van het beloofde geld niet nodig zal zijn vooraleer de verdere stadia van de heropbouw zijn bereikt.

De keuzes over de nieuwe torenspits en de grote architecturale beslissingen zullen waarschijnlijk pas eind volgend jaar vallen. “Pas op dat ogenblik zullen grotere bedragen nodig zijn,” aldus De Challus.

De werken aan de Notre-Dame gaan ondertussen echter dagelijks door. Tot nu toe moest de kathedraal deels rekenen op liefdadigheid om de eerste fase van de wederopbouw te financieren. De Amerikaanse Friends of Notre-Dame de Paris heeft sinds de brand een bedrag van 4 miljoen euro opgehaald.

Michel Picaud, voorzitter van de organisatie, schat dat 90 procent van de donaties afkomstig zijn van Amerikaanse particulieren. “Amerikanen zijn bijzonder vrijgevig ten opzichte van de Notre-Dame,” benadrukt hij. “Het monument is in de Verenigde Staten ook bijzonder geliefd.”

De Notre Dame Foundation heeft tot nu toe 15,7 miljoen euro opgehaald. “Dit was in wezen te danken aan 41.000 individuele donoren,” zegt de stichting. “Gemiddeld ging het over schenkingen van ongeveer 200 euro.”

De Notre Dame Foundation maakt een eerste cheque van 3,6 miljoen euro over aan het Franse ministerie van cultuur. Dat geld moet helpen om de eerste fase van de wederopbouw te dekken. De stichting zegt echter dat er geen twijfel bestaat dat ook de grote donoren hun beloftes zullen inlossen.