Mannen worden er vaak van beschuldigd het begrip trouw minder belangrijk te vinden dan vrouwen en in verschillende onderzoeken werd ook aangetoond dat mannen vaker overspelig zijn dan vrouwen. Nieuw onderzoek laat echter blijken dat de mannelijke trouw in belangrijke mate wordt bepaald door de omgeving. Er wordt daarbij opgemerkt dat een samenleving met een grotere vrouwelijke schaarste mannen zal aanzetten om relatief op lange termijn na te streven.

De studie werd uitgevoerd bij de Makushi-stam in Guyana. Die stam telt ongeveer 13.000 leden en werd speciaal uitgekozen omdat de populatie een bijzonder homogene groep vormt. Ze delen dezelfde overtuigingen en iedereen leeft er economisch gezien min of meer op gelijke voet. Zo konden religieuze of culturele verschillen de resultaten niet vertekenen. 

“Wanneer vrouwen zeldzaam zijn, reageren mannen door op zoek te gaan naar lange termijn-relaties met slechts één partner,” vertelt onderzoeksleider Ryan Schacht, antropoloog aan de universiteit van Utah, op basis van interviews met driehonderd volwassen mannen en vrouwen van de Makushi-stam.

De Makushis wonen in het zuidwesten van Guyana en leven van de jacht, visvangst en landbouw. Voorhuwelijkse seks is in de lokale cultuur heel gebruikelijk.

Vrouwen in overvloed

De onderzoekers peilden in de interviews naar het aantal seksuele partners dat de deelnemers het jaar voordien hadden gekend en of seks zonder liefde acceptabel en aangenaam werd ervaren.

“In het algemeen hadden de Makushi-mannen meer zin in seks zonder engagementen dan de de vrouwelijke stamleden, zoals door stereotypes wordt voorspeld,” aldus Schacht. “Zolang er vrouwen in overvloed waren, bleken de mannen echte vrouwenverslinders. Ze hadden veel sekspartners en streefden nog naar meer seksuele contacten.”

Het viel de onderzoekers echter op dat de mannen uit gemeenschappen met een relatieve schaarste aan vrouwen, zich meer terughoudend opstelden. “Dat fenomeen is in veel seksonderzoeken onderbelicht gebleven,” verklaarden de onderzoekers. “Zeker in gemeenschappen met een belangrijk mannelijk overschot bleek dat mannen veel meer trouw bleven aan één partner.”

Vrouwen bleken ook bij de Makushi onder alle omstandigheden de voorkeur te geven aan lange termijn-relaties. “Het maakt daarbij niet uit er al dan niet sprake is van een schaarste aan mannen,” zeggen de onderzoekers.

“Dat fenomeen kan evolutionair worden verklaard door de hoge reproductiekosten door zwangerschap en borstvoeding. Het is vanuit de evolutie logisch te verklaren dat vrouwen een voorkeur hebben voor een partner die hen ook tijdens en na de zwangerschap kan bijstaan.”

Stereotypes kloppen niet

“Maar tot nu toe werd niet voldoende onderkend dat ook mannen met een hoge reproductiekost kunnen worden geconfronteerd,” stipt Schacht nog aan. “Als de populatie een grote groep mannen omvat, kan het vinden van een vrouwelijke partner zo moeilijk worden dat de mannen meer waarde zullen gaan hechten aan het behouden van hun huidige relatie.”

De wetenschappers zeggen dat hun bevindingen twijfels doen rijzen over de theorie dat in maatschappijen met een overtal van een mannelijke populatie ook meer vechtpartijen tussen mannen zullen kunnen worden opgetekend. “Het is tijd om de stereotype veronderstellingen over typisch mannelijk en vrouwelijk gedrag te laten varen,” aldus nog Schacht.