Alle ogen zijn zondag gericht op de Duitse parlementsverkiezingen. Velen verwachten een ruk naar links, met SPD-kandidaat Olaf Scholz die Angela Merkel zou opvolgen als bondskanselier. Maar de race belooft nipt te worden en verrassingen zijn niet uitgesloten. Beleggers maken zich daarom klaar voor verscheidene scenario’s.
Van “Jamaica” tot “Kenia”
Het worden wellicht razend spannende verkiezingen én coalitie-onderhandelingen, omdat de kans groot is dat er drie partijen nodig zullen zijn voor een meerderheid. Verscheidene mogelijke coalities deden de voorbije weken de ronde. Ze kregen bijnamen – de ene al meer tot de verbeelding sprekend dan de andere – vaak op basis van de partijkleuren. Dit zijn de meest gehoorde opties:
- Verkeerslichtcoalitie: SPD (socialisten), Groenen en FDP (liberalen)
- Rood-rood-groen: SPD met het uiterst linkse Die Linke en de Groenen
- Jamaica: CDU/CSU (christendemocraten), Groenen en FDP
- GroKo: verderzetting van de huidige “grote coalitie” tussen CDU/CSU en SPD
- Duitsland-coalitie: CDU/CSU en SPD aangevuld met FDP
- Kenia: CDU/CSU en SPD aangevuld met de Groenen
Massale investeringen in klimaat en digitalisering?
Wat de financiële markten vooral lijkt te interesseren, is of er een uitgesproken linkse regering (zoals rood-rood-groen) komt. “De plotse opkomst van de SPD in de peilingen en de mogelijkheid van een coalitie tussen SPD, Groenen en Die Linke zou kunnen leiden tot enige instabiliteit op de financiële markten”, schrijven de analisten van ABN Amro. Er worden geen grote schokgolven verwacht – en al helemaal niet mocht de CDU de verkiezingen winnen – maar toch bereiden grote beleggers zich op elk scenario voor om niet voor verrassingen komen te staan.
Een linkse regering zou voluit kiezen voor stimulerend budgettair beleid, bijvoorbeeld via grote klimaatinvesteringen en een steunprogramma voor digitale projecten, en het minder nauw nemen met de begrotingsdiscipline, is de algemene verwachting. De Groenen plakten een concreet bedrag op de klimaatinvesteringen die volgens hen nodig zijn: 500 miljard euro op tien jaar tijd.
“Aanzienlijk hogere overheidsuitgaven zouden de groeiverwachtingen kunnen verhogen en zouden er ook toe leiden dat de onderliggende inflatoire druk sneller toeneemt dan momenteel wordt verwacht. Daarom zou zo’n links-groene coalitie waarschijnlijk een opwaarts effect hebben op de rente op staatsobligaties“, schrijft ABN Amro.
Impact op aandelen?
Ook vermogensbeheerder NN Investment Partners verwacht geen grote reactie van de beurzen op de Duitse kiesuitslag. Maar hij kan wel de koersen van sommige individuele aandelen of sectoren beïnvloeden, zegt NN. Daarbij wordt opnieuw gekeken naar hoe groot de macht van de Groenen wordt.
- “Een cruciale vraag is of de Groenen een eerdere uitfasering van steenkool zal eisen als ze toetreden tot de regering. Dit zou individuele nutsbedrijven onder druk kunnen zetten.”
- “De bouw- en vastgoedsector kan ook gevoelig zijn voor de uitslag. De linkse partijen vragen een strikter plafond voor de huurprijzen, wat waarschijnlijk een negatief effect heeft op de ontwikkeling van vastgoed.”
- “Een sterk progressief blok in de regering zou ook de discussie over een transactiebelasting voor financiële instellingen kunnen doen herleven. Dit probleem kan een negatieve impact hebben op financiële aandelen.”
Europese begrotingsdiscipline
De Duitse kiesuitslag zal ook bepalend zijn voor welke richting de begrotingsdiscipline in de Europese Unie uitgaat. Er komt wellicht een modernisering van het zogeheten Groei- en Stabiliteitspact, omdat de ingebouwde Maastrichtnormen (staatsschuld kleiner dan 60 procent van het bruto binnenlands product en begrotingstekort kleiner dan 3 procent) voorbijgestreefd zijn.
Volgens sommige analisten zal het vertrouwen in de EU en de eurozone ernstig afnemen als Duitsland een ruk naar links maakt. Als Duitsland de begrotingsteugels laat vieren, dan gaan de zuiderse eurolanden dat zeker ook doen, is hun redenering. Anderen denken dat de impact van de Bundestagwahl op de EU wel zal meevallen, omdat er vrijwel zeker geen eurokritische partij in de regering komt en de Europese constructie dus niet fundamenteel ter discussie komt te staan.
Het wordt volgende week uitkijken naar hoe de rentes op Italiaans of Grieks staatspapier gaan evolueren op de obligatiemarkten. Als de Duitse kiesuitslag het vertrouwen in de eurozone doet afnemen, dan zullen hun rentes de hoogte ingaan.
(jvdh) (mah)