Komt turbulentie nu vaker voor of niet? Hoewel het fenomeen zo oud is als de luchtvaart zelf, lopen de meningen van experts over een schijnbare toename van het aantal meldingen uiteen. Een incident op een vlucht van Singapore Airlines van Londen naar Singapore blaast die discussies nieuw leven in. Een nieuw platform moet vliegtuigen helpen om minder turbulentie te ervaren.

Context: De kwestie rond turbulentie haalde vorige maand de krantenkoppen na een incident op een vlucht van Singapore Airlines van Londen naar Singapore waarbij een passagier om het leven kwam aan boord van een Boeing B777 die te maken kreeg met hevige turbulentie. Het vliegtuig maakte een noodlanding in de Thaise hoofdstad Bangkok. Zeven mensen werden onder meer met hoofdletsels naar het ziekenhuis gebracht. Later bleek dat het dodelijke slachtoffer een Britse man van 73 was die al langer last had van hartproblemen. Hij kreeg als gevolg van de turbulentie zeer waarschijnlijk een hartaanval.

Wat is turbulentie? Het fenomeen treedt op wanneer de luchtstroom plotseling verandert.

• Turbulentie wordt veroorzaakt door verschillen in temperatuur, druk en windsnelheid op verschillende hoogten in de atmosfeer. Vaak is het zo dat je als passagiers pas turbulentie opmerkt als het toestel in contact komt met een windwerveling die zo groot is als het vliegtuig. Het vliegtuig gaat dan heen en weer schudden waardoor je als passagier een minder aangenaam gevoel ervaart of bang bent. 
• In werkelijkheid is turbulentie over het algemeen een comfortprobleem voor de passagier, niet bepaald een veiligheidsprobleem voor de piloten of het vliegtuig zelf. Tenzij je als passagier niet vastgeriemd in je stoel zit. 
• Willie Walsh, directeur-generaal van de mondiale luchtvaartkoepel IATA, merkt op dat er dit jaar ongeveer 39 miljoen vluchten zullen worden uitgevoerd tegenover 20 miljoen in het jaar 2000, wat bijdraagt ​​aan de perceptie van frequentere voorvallen van turbulentie.
  • Walsh: “Turbulentie is geen nieuw probleem. Ik ben twintig jaar piloot geweest, het is niet zo dat turbulentie nu pas opduikt. Het is al jaren een factor in de sector. Uiteraard blijven we de recente gebeurtenissen beoordelen om het fenomeen beter te begrijpen en om te zien of er nog meer kan worden ondernomen. Maar er is al veel gedaan.”

Een platform dat turbulenties registreert

Welke aanpak? IATA beschikt zelf over het Turbulence Aware-platform, waar luchtvaartmaatschappij Emirates zich eind mei bij aansloot.

• “Het platform neemt in realtime de gegevens van het vliegtuig op, zodat als er zich een turbulentie voordoet, het dit registreert”, zegt Walsh. “Vervolgens stuurt het platform details naar andere vliegtuigen die op het systeem zijn aangesloten om de piloten bewust te maken van de omvang en de duur van de turbulentie.” 
• Aan het programma dragen momenteel 21 luchtvaartmaatschappijen gegevens bij. Het heeft als doel tegen eind 2024 turbulentie-rapporten te verzamelen van zowat 150 miljoen vluchten.
• Emirates is een van de luchtvaartmaatschappijen die aan het programma deelnemen. Via die weg worden automatisch turbulentiegegevens van meer dan 140 vliegtuigen gedeeld. Dat moet helpen om de veiligheid en efficiëntie van hun activiteiten te verbeteren. Naast de bestaande vliegtuigen worden ook alle toekomstige toestellen in de vloot, inclusief de Airbus A350 en de Boeing 777-8, 777-9 en 787, ermee uitgerust.

Meer gevallen van turbulentie

Opgemerkt: Sir Tim Clark, de president van Emirates, zegt dat zijn luchtvaartmaatschappij ‘een opmerkelijke toename’ ziet van turbulentie-incidenten.

• Hij benadrukt evenwel dat Emirates een behoedzame en strategische aanpak hanteert, zoals het nauwgezet verzamelen van gegevens om analytische mogelijkheden te verbeteren die specifiek verband houden met turbulentie. De uitdagingen gaan volgens Clark gepaard met het voorspellen van turbulentie en het belang van het verkrijgen van een beter begrip van weerpatronen en het gebruiken van windsnelheidsgegevens van jetstreams om de voorspellingsmogelijkheden te verbeteren. 
• Hoe dan ook zijn de meeste vliegtuigen uitgerust met verschillende hulpmiddelen om de risico’s die gepaard gaan met turbulentie te verminderen. Aan de andere kant onderstreept Carsten Spohr, CEO van Lufthansa Group en eveneens piloot, het belang van het hanteren van gezond verstand tijdens een vliegreis. Hij vergelijkt het dragen van een veiligheidsgordel in een vliegtuig met de (verplichte) gewoonte om de veiligheidsriemen in de auto vast te maken. Ook piloten dragen de ganse duur van de vlucht hun veiligheidsgordel.