Maandag is in het Britse Lagerhuis de tweede lezing begonnen van de migratiewet. Die is er voor de Britten op gericht de controle over de eigen grenzen te heroveren.
De tekst moet een oude belofte van de Brexiteers realiseren. Dat is de immigratie terugdringen door het vrije verkeer van Europeanen – de Ieren uitgezonderd – te beperken. Minister van Binnenlandse Zaken Priti Patel belooft daarbij vanaf 1 januari 2021 een op punten gebaseerd visum naar Australisch model. Dat zou zowel voor Europeanen als voor niet-Europeanen gelden.
Alleen mensen die het Engels voldoende beheersen en een werkaanbieding op zak hebben zijn welkom. Op voorwaarde dat ze een minimum jaarsalaris van 25.000 Britse pond (28.000 euro) kunnen verdienen. Het doel is om hoogopgeleiden aan te trekken en anderen te ontmoedigen. De regering Johnson hoopt op die manier Britten warm te maken voor jobs die tot nog toe door migranten uit Azië of Oost-Europa werden gedaan.
Ook Britse samenleving sterk afhankelijk van laagbetaalde werkkrachten
Maar als de coronapandemie al iets heeft duidelijk gemaakt is het wel dat de Britse – net als onze – samenleving sterk afhankelijk is van buschauffeurs, kassiersters, mijnwerkers, ziekenhuispersoneel en andere. Vaak gaat het om laagbetaalde jobs. Die worden in het VK meestal door mensen van Pakistaanse, Spaanse, Caribische of Filippijnse afkomst gedaan. In juli 2019 was 13,1% van de werknemers in de openbare gezondheidszorg NHS niet van Britse afkomst.
De Labour-oppositie verzette zich al vóór de pandemie begon tegen de tekst. Volgens Nick Thomas-Symonds, secretaris van het ‘schaduwkabinet’ van Keir Starmer, ‘zijn we getuige van grove hypocrisie tegenover de NHS en de verplegers’. ‘Die worden op donderdag geapplaudisseerd, maar zullen maandag te horen krijgen dat ze niet langer welkom zijn’. De tekst vormt ‘een bedreiging voor het nationaal belang’, zei hij nog.
172.000 man personeel tekort in Britse gezondheidszorg
De NHS en de bejaardentehuizen hebben al langer te kampen met een ernstig tekort aan arbeidskrachten. Kort voor de pandemie uitbrak was sprake van een tekort van 50.000 werknemers bij de NHS. En nog eens 122.000 in verpleeghuizen. (17,8% van het zorgpersoneel in de sector was in 2018 afkomstig van buiten het VK).
Kan de tekst in het Lagerhuis worden geblokkeerd, ondanks de 80 zetels die de conservatieve partij van Boris Johnson op overschot heeft? Zeer onwaarschijnlijk, want daarvoor zouden conservatieve stemmen nodig zijn. Maar welke Tory zal zich tegen een tekst verzetten die in zijn huidige vorm niet eens de voorwaarden van het puntenvisum specificeert?
Want het wetsvoorstel bevat geenszins de voorwaarden voor het verkrijgen van toekomstige visa. Het maakt enkel een einde aan het vrije verkeer van Europeanen. De mogelijkheid om in een later stadium te beslissen wie voor een visum in aanmerking komt, blijft zo volledig open.
