Wie vanaf volgend jaar een woonlening wil afsluiten, moet de woning laten schatten. Die nieuwe Europese maatregel moet onder meer de stijgende vastgoedprijzen een halt toeroepen. Volgens de Nationale Bank van België (NBB) betekent dit niet dat er een schatter moet langskomen. Daardoor moeten de kredietnemers ook niet opdraaien voor de kosten van een schatting.
Lichtpuntje voor huizenjagers: schattingskosten voor woonlening blijken niet noodzakelijk te zijn
Waarom is dit belangrijk?
Huizenjagers kregen de afgelopen jaren heel wat slecht nieuws te verwerken. Door allerhande maatregelen, zoals de afschaffing van de woonbonus, wordt het voor jongeren almaar moeilijker om een woning te kopen. Daar komt nog eens bij dat kredietnemers vanaf volgend jaar verplicht worden om hun woning te laten schatten alvorens ze een woonlening kunnen krijgen. Bij de bekendmaking van het nieuws werd er onder meer gevreesd dat dit zou resulteren in extra kosten voor de kredietnemers, maar de realiteit is gelukkig genuanceerder.Huizenjagers moesten vorige week even slikken toen ze te horen kregen dat ze vanaf volgend jaar verplicht zijn om hun woning te laten schatten. Dat is het gevolg van een harmonisering van de regels waaraan banken in heel Europa moeten voldoen alvorens ze een woonkrediet mogen geven. De Europese bankenautoriteit (EBA) wil met de nieuwe regels het risico op wanbetaling beperken en de druk op de oververhitte woningmarkt doen afnemen.
Extra klap voor jonge huizenjagers
De regels zijn al sinds 30 juni 2021 van kracht, maar de Nationale Bank van België (NBB) besliste eerder om de nieuwe regeling pas te laten gelden vanaf 31 december 2021. “We hanteren een tolerantiemarge van 6 maanden om rekening te houden met de uitzonderlijke operationele inspanningen die de instellingen tijdens de COVID-19-crisis hebben moeten leveren”, aldus de toezichthouder.
Die verplichte schatting gaat weliswaar gepaard met extra kosten. Het nieuws was de zoveelste klap voor jonge mensen die op zoek zijn naar een eigen woning. Zo heeft de NBB strengere kredietvereisten opgelegd aan de banken en behoort de Vlaamse woonbonus sinds 2020 tot het verleden. Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) liet dinsdag weten dat hij in overleg is met de bankensector over de nieuwe Europese richtlijn voor een woonlening.
“Met een goede omzetting van deze wetgeving kunnen we de overdruk op de woningprijzen milderen. Eigendomsverwerving blijft de hoeksteen van de welvaart voor de Vlaming. Ook starters moeten die kans krijgen”, zei hij dinsdag in bericht op zijn site. “Ik heb mijn administratie de opdracht gegeven om de Europese richtlijn te screenen voor het overleg. Indien er mogelijkheden zijn tot bijsturing, zodat de regels in het voordeel zijn van alle partijen, dan zal ik hier zeker op inzetten.”
Geen verplicht bezoek van een schatter
De NBB heeft ondertussen meer duiding gegeven bij de regels omtrent de verplichte schatting. De toezichthouder merkt op dat de schatting kan worden uitgevoerd door zowel een interne als een externe schatter. “Dat kan door een bezoek ter plaatse, maar ook door gebruik te maken van geavanceerde statistische modellen die voldoen aan de EBA-verplichtingen”, klinkt het.
De NBB verwacht dat de Belgische banken in de meeste gevallen gebruik zullen maken van de statistische modellen om de waarde van een niet-zakelijk onroerend goed te bepalen. In dat geval is er van expertise geen sprake en moeten de potentiële kredietnemers geen extra kosten betalen.
“Een plaatsbezoek is alleen nodig als bijvoorbeeld de waarde van het pand met onvoldoende zekerheid kan worden bepaald, de database onvoldoende panden met gelijkaardige karakteristieken bevat of er pand-specifieke eigenschappen in acht genomen dienen te worden”, voegt de toezichthouder eraan toe.
De Europese maatregel mag dan wel bedoeld zijn om de vastgoedprijzen te temperen, de jongeren lijken alsnog het gelag te betalen. Volgens de Europese regels moeten de banken zich baseren op de geschatte waarde van de woning bij het toekennen van een woonlening. Het verschil tussen de aankoopwaarde en de geschatte waarde moet de koper zelf op tafel leggen. De NBB benadrukt dat het beleid toestaat dat de banken voor 35 procent van de kredietvolume mogen werken met een quotiteit die hoger is dan 90 procent. Dat betekent dat kredietnemers in die gevallen meer dan 90 procent mogen lenen van de actuele waarde van de woning.
Lees ook: