Afgesloten van de rest van de wereld, blijft het droogste en koudste continent op aarde gespaard van het coronavirus. Toch geldt ook daar een lockdown voor onderzoekers. Waarom?
‘De medische infrastructuur is hier niet zo geweldig’, verklaart dokter Pradeep Tomar vanuit de Indiase Bharati-basis in Antarctica, aan Newsweek België. ‘Je kunt hier niet zomaar alle noodgevallen verzorgen en nu in de winter zijn er geen vluchten, wat het onmogelijk maakt om een zieke patiënt te evacueren.’
Bijgevolg is zijn 23-koppige team op de basis sinds februari in lockdown, ondanks dat ze zich op het enige content ter wereld bevinden waar niet één coronageval te bespeuren is. Voordien kregen ze soms nog bezoek van onderzoekers uit nabijgelegen basissen. Daarnaast moet iedereen die naar Antarctica komt nu 14 dagen in quarantaine en wie COVID-19-symptomen vertoont, moet onmiddellijk geïsoleerd worden, alsook iedereen met wie ze in contact zijn gekomen.
Een komen en gaan
Die maatregelen lijken op het eerste gezicht overdreven voor wat op dit moment ‘s werelds veiligste continent lijkt, althans voor wie aan het coronavirus wil ontkomen, toch is Antarctica niet zo geïsoleerd als men denkt. Het toerisme naar een van de meest afgelegen delen van de planeet is explosief gestegen in de afgelopen dertig jaar.
Meer dan 56.000 toeristen bezochten Antarctica tijdens het seizoen 2018-2019. Voor het seizoen 2019-2020 werden naar schatting 78.500 toeristen verwacht, meer dan dubbel zoveel dan tien jaar geleden. Daarbij brak begin april het nieuws dat bijna 60 procent van de 217 opvarenden van een cruiseschip dat op weg was naar Antarctica positief had getest op het coronavirus.
Naast een toeristische trekpleister, is Antarctica ook één groot wetenschappelijk laboratorium waar onderzoekers uit 29 landen onder meer het klimaat, gletsjers en de ozonlaag bestuderen. De Indiase dokter Tomar schat dat alle basissen op Antarctica samen meer dan 4.000 mensen herbergen in de zomer en tot 1.000 in de winter.
‘In de zomer is er veel beweging op het continent’, zegt hij. ‘Schepen van het vasteland komen en gaan om de teamleden op de stations af te lossen.’
Isolatie op Antarctica
Dit jaar maakt Tomar deel uit van het winterteam op de Indiase onderzoeksbasis, waar hij verantwoordelijk is voor het fysieke en mentale welzijn van zijn team. Vijf maanden sinds het begin van zijn eenjarige missie kan hij er zich niet van weerhouden te denken aan wat er zich thuis en in de rest van de wereld afspeelt.
‘We weten alleen dat ons land in lockdown is’, zegt hij. ‘Het is onmogelijk om ons voor te stellen hoe de situatie precies is. Zoiets is nog nooit eerder gebeurd. Mijn collega-artsen in India vertellen me dat ik me gewoonweg niet kan inbeelden wat zo’n pandemie aanricht… We hadden nooit gedacht dat de hele wereld zich in een situatie zou bevinden die vergelijkbaar is met de onze.’
Daarmee verwijst hij naar de isolatie waarmee wetenschappers op Antarctica bij hun aankomst op het continent de facto geconfronteerd worden. Gedurende twee volle maanden is het er pikzwart. Al zijn er op de afgelegen basis wel een aantal hulpmiddelen voorhanden.
‘Zo hebben we een fitnesszaal, een bibliotheek en een theater’, zegt Tomar. ‘Naast de routineklusjes, leren we ook van elkaar. Als iemand gitaar speelt dan leert hij dat iedereen aan. We houden samen het station schoon en we koken ook samen. Onlangs hebben we ook de Dag van de Verpleging gevierd.’
‘Lockdown is een opportuniteit’
De analogie met de lockdowns in de rest van de wereld dringt zich op. Overal blijven mensen binnen en zien ze dezelfde gezichten. Maar dat ziet Tomar als een opportuniteit, eerder dan een beperking. ‘Zij die thuis moeten blijven, kunnen proberen daar het meeste uit te halen. We hebben altijd dat ene ding dat we niet konden doen vanwege tijdgebrek of andere verplichtingen. Het is ook een kans om te beseffen wat we echt willen, zoals een gezellige tijd doorbrengen met onze dierbaren.’
Uit zijn eigen ervaring put hij enkele tips voor wie het moeilijk krijgt tijdens een lockdown. Zo raadt hij aan om voldoende nachtrust te nemen, goed te eten en een routine te volgen. ‘Ook hier op Antarctica volgen we, ook al is het hier 24 uur lang volledig donker, een strikte routine. Ik ben hier naartoe gekomen met een waslijst aan dingen die ik af wil krijgen tegen het einde van mijn expeditie. Ik stel voor om hetzelfde te doen en enkele doelen voorop te stellen die je tegen het einde van de lockdown wilt voltooien.’
‘Doe er intussen alles aan om jezelf en anderen te beschermen. Uiteindelijk zal deze crisis eindigen.’
