De essentie: de Vlaamse regering wou met de verlaging van de registratierechten gezinnen helpen om een eigen woning te kopen. Door minder belastingen te betalen, beschikken ze immers over een groter budget om hun vastgoeddroom te realiseren. Een studie van de NBB, waarover De Standaard bericht, toont inderdaad aan dat dat positief was voor de vastgoedmarkt, maar niet voor de huurders.

Impact op prijskaartje goedkopere woningen

De onderzoekers vergeleken de evolutie van de huizenprijzen in Vlaanderen tussen oktober 2020 en juli 2022 vergeleken met het verloop van de huizenprijzen in Brussel en Wallonië in dezelfde periode.

• Daaruit blijkt dat de vastgoedprijzen in Vlaanderen al in september 2021, kort na de aankondiging van de lagere registratierechten, sneller begonnen te stijgen dan in Brussel of Wallonië.
• Volgens de studie van de NBB heeft de verlaging van de registratierechten de Vlaamse vastgoedprijzen doen stijgen met 3 procent. Ze hielden daarbij rekening met andere externe shocks, zoals de coronacrisis.
• Die fiscale korting gaf de vraag naar woningen een boost, terwijl het aanbod ongeveer hetzelfde bleef. Dat verklaart waarom de verlaging van de registratierechten de vastgoedprijzen de hoogte in joeg. Dat is een fenomeen dat ook al bij de invoering van de woonbonus werd waargenomen.
• Opvallend: de lagere registratierechten hadden tot nu toe voornamelijk een impact op de prijzen van de goedkoopste woningen. Die stegen na de aankondiging van de verlaging met gemiddeld 7 procent. Die maatregel had weinig impact op de prijzen van de duurdere woningen.

Huurders betalen het gelag

De gestegen vastgoedprijzen zijn slecht nieuws voor de huurders. “De hogere huizenprijzen stuwen op termijn de huurprijzen omhoog, ook al gebeurt dat misschien niet ­meteen”, klinkt het bij de onderzoekers van de NBB.

• Het grootste probleem: omdat de goedkopere woningen duurder worden, zijn het ook de huurprijzen van die woningen die fors de hoogte inschieten.
• Het Vlaams Huurdersplatform merkt in een reactie tegenover De Standaard op dat het al eerder had gewaarschuwd voor de funeste gevolgen van de verlaagde registratierechten. “Het is allang bekend dat een versterking van de leencapaciteit van ­kopers vooral de woningprijzen omhoogstuwt”, zegt coördinator Joy Verstichele.
• “Het geld dat Vlaanderen misliep door de verlaging van de registratierechten, had het veel beter gebruikt om de sociale huurmarkt te stimuleren”, voegt hij er nog aan toe. “Nu is er weer geld besteed aan mensen die daar niet per se nood aan hadden.”