Oekraïne ontvangt de 27 ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie. Perfecte timing, nu in Slowakije een anti-Oekraïens politicus waarschijnlijk de volgende premier wordt, en de militaire steun vanuit de VS allesbehalve een zekerheid is.

Opgemerkt: Hoog bezoek in Kyiv. De ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie komen voor het eerst bijeen buiten de grenzen van de Unie.

• “Dit is een historische gebeurtenis. Voor het eerst komt de raad van ministers van Buitenlandse Zaken van de EU samen buiten de huidige grenzen, maar binnen de toekomstige grenzen”, zo stelt Oekraïens minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba. Josep Borrell, de buitenlandminister van de EU is al even enthousiast, over de meeting van de 27 in Kyiv.
• Op de agenda van de Raad staan, nogal logisch, vooral EU-Oekraïense thema’s, zoals de militaire en humanitaire steun, de heropbouw van het land na de oorlog en het tienpunten-vredesplan van Oekraïne. Belgisch minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR), ook aanwezig in Kyiv, voor de twee keer nu, liet alvast weten dat België dat vredesplan volledig steunt.

Internationale oorlogssponsor

De essentie: Maar de meeting kent nog een ander doel: de anti-Oekraïense houding van enkele lidstaten wegwerken.

• Hongarije verzet zich tegen militaire steun aan het belegerde land. Daarnaast houdt het 500 miljoen euro aan Europees budget tegen. Dat is bedoeld voor de European Peace Facility, een geldpot die gebruikt wordt om lidstaten te vergoeden voor aan Oekraïne geleverde wapens. Minder geld in die pot betekent dus de facto minder donaties vanuit de westerse landen. Volgens Kyiv werd met Hongarije een deal bereikt, waarbij het de boycot van het Europees geld stopt. In ruil haalt Oekraïne de Hongaarse OTP-bank van de lijst met “internationale oorlogssponsors”.
• Het akkoord, waarbij Hongarije minder sterk gekant is tegen militaire steun, komt op het ideale moment. In Slowakije mocht Robert Fico, leider van de populistische SMER-partij, zichzelf afgelopen weekend uitroepen tot winnaar van de verkiezingen. Fico voerde een uitgesproken anti-Europese en anti-Oekraïense campagne, wat hem bijna 24 procent van de stemmen opleverde. Gevreesd wordt nu dat het anti-Oekraïense sentiment aan kracht wint binnen Europa. Nu Hongarije zijn verzet afzwakt, lijkt Fico echter alleen te staan op de felle pro-Russische lijn.

Meer dan ooit nodig

Onderliggend: Voor Kyiv is meer militaire steun vanuit Europa meer dan ooit nodig. Amerikaans geld en wapens zijn niet langer een evidentie .

• Als gekeken wordt naar de totale steun aan Oekraïne, loopt Europa mijlenver voor op de Verenigde Staten. Alleen, het gaat vooral om financiële steun, in de vorm van leningen, garanties en steun voor de heropbouw van het land. Maar qua militaire steun alleen kan geen land tippen aan de VS. Het land leverde al voor 42 miljard euro aan wapens, uitrustingen en munitie.
• Alleen, naar de toekomst toe is het niet zeker of er nog heel veel meer wordt geleverd. Zaterdag stevende het land af op een government shutdown, omdat het Congres niet uit de begrotingsonderhandelingen raakte. Last minute werd een tijdelijke deal goedgekeurd, waarbij men nog 45 dagen respijt krijgt om tot een akkoord te komen. De tijdelijke deal zorgt dat overheidsinstellingen gewoon worden doorbetaald, maar er is enkel geld voor de echt noodzakelijke zaken. De hardliners binnen de Republikeinse partij slaagden erin om 6 miljard dollar aan extra militaire steun aan Oekraïne uit dat pakket te halen, tot grote onvrede bij de Democraten.
• In Washington DC is men erop gebrand Oekraïne toch te blijven steunen. Maar de zaak toont dat het stoppen van militaire steun steeds meer terrein wint aan Republikeinse kant. De vraag is maar of het euvel opgelost raakt, als het Congres binnen 45 dagen opnieuw moet stemmen over de begroting, en dus ook de leveringen aan Oekraïne. Op langere termijn lijkt de steun allerminst zeker. Donald Trump, ex-president en nu terug aanvoerder van de peilingen om Biden op te volgen volgend jaar, gaf al aan de leveringen te willen stoppen en aan te sturen op onderhandelingen. Dat Oekraïne daarbij riskeert om tot 25% van het totale grondgebied kwijt te raken aan Rusland, is niet iets waar Trump van wakker ligt. (ddw)