De Europese Centrale Bank maakt werk van een eigen digitale munt die op blockchain-technologie draait. Een radicale toepassing: een rechtstreekse digitale bankrekening van de burger bij de ECB.
Overal ter wereld schieten CBDC’s, of ‘central bank digital currencies’, als paddenstoelen uit de grond. Het gaat om puur digitale munten die draaien op blockchain-technologie en uitgegeven worden door centrale banken. Ze zijn het antwoord van de centrale banken op cryptomunten als bitcoin of ethereum.
De ECB wil de boot niet missen en kondigde vrijdag testen aan. Op 12 oktober wordt ook een publieke consultatie geopend, zodat bedrijven, organisaties en banken hun feedback aan de centrale bank kunnen geven. In een voorbereidingsfase wil de centrale bank experimenteren met mogelijke technologische ontwerpen. Tegen midden volgend jaar wil ECB-voorzitter Christine Lagarde dan echt beslissen of er een ‘digitale euro’-project gelanceerd wordt.
‘Geen concurrent voor cash’
‘De digitale munt zal niet concurreren met, maar complementair zijn aan cash geld’, benadrukte de ECB. Lagarde: ‘Europeanen wenden zich steeds meer tot digitaal in de manier waarop ze uitgeven, sparen en beleggen. Onze rol is om vertrouwen in geld veilig te stellen. Dit betekent ervoor zorgen dat de euro geschikt is voor het digitale tijdperk. We moeten ons voorbereiden om een digitale euro uit te geven, mocht dat nodig zijn.’
De centrale banken wereldwijd testen twee vormen van CBDC’s uit:
- Een digitale munt voor transacties tussen de centrale bank en de commerciële bank. Zo’n ‘groothandelstoepassing‘ is technologisch vernieuwend, maar verandert weinig aan de structuur van het financieel stelsel. De commerciële bank blijft het aanspreekpunt voor de klanten.
- Een digitale munt voor het grote publiek. Die ‘retailtoepassing‘ heeft wél verregaande gevolgen voor het bankenstelsel. Want dat zou erop neer komen dat burgers via de blockchain een rechtstreekse rekening hebben bij de centrale bank.
Doos van Pandora
Bij zulke rechtstreekse zichtrekeningen rijzen er tal van juridische, technologische en financiële vragen. Sommige experten waarschuwen voor het openen van een doos van Pandora die het bankenstelsel destabiliseert. Enkele netelige kwesties:
- Wordt een zichtrekening bij een commerciële bank dan overbodig?
- Betaalt de centrale bank een spaarrente?
- Kan de centrale bank dan al mijn transacties bijhouden?
- En wat als de elektriciteit of het mobiele netwerk uitvalt?
Volgens de ECB is er naast een systeem van rechtstreekse zichtrekeningen bij de centrale bank theoretisch ook een ander systeem mogelijk: digitale ‘tokens’ die op een gedecentraliseerde manier circuleren en anonimiteit garanderen tegenover de centrale bank. Al vragen critici zich af of een overheidsinstituut die anonimiteit echt kan garanderen.
Lees ook: