In maart besliste de regerende coalitie in Duitsland, ondanks de start van de oorlog in Oekraïne, een eerder vastgesteld tijdschema te handhaven: de laatste drie in bedrijf zijnde Duitse kenreactoren dienen nog steeds vóór 31 december 2022 te worden stilgelegd. Een paar maanden energiecrisis later en… ineens lijkt een verlenging van hun levensduur wel tot de mogelijkheden te behoren. En de moeilijkheden die de Franse kernvloot ondervindt, zijn daar niet vreemd aan.
Als een groot deel van de lidstaten van de Europese Unie zich zorgen maakt over de komende winter, dan bevindt Duitsland zich in een bijzonder delicate situatie. Het land, dat tot dit jaar zeer afhankelijk was van Russisch gas, heeft sinds enkele maanden zijn inspanningen opgevoerd om uitwegen te vinden. Eén zo’n alternatief is de verlenging van de levensduur van zijn kernvloot. Dit voorstel is echter altijd gestuit op tegenkanting van de Groenen (nu aan de macht), want de anti-atoombeweging is diep in de partij geworteld.
Afgelopen zondag heeft Ricarda Lang, mede-voorzitster van de Groenen, opnieuw haar grieven geuit tegen een uitbreiding van de Duitse kernvloot, en noemde het idee “absoluut verkeerd”. Maar andere leden van haar partij hebben de laatste dagen iets anders gezegd. Is het tij aan het keren?
Stresstest
In principe zal alles afhangen van een stresstest die momenteel wordt uitgevoerd om na te gaan of het elektriciteitsnet van Duitsland ook “onder moeilijkere omstandigheden” kan blijven functioneren. De test zal uitwijzen of Beieren, dat bijzonder afhankelijk is van kernenergie en gas, in de komende winter met een elektricteitstekort zal kampen.
De resultaten van de test zullen naar verwachting binnen enkele weken bekend worden gemaakt. Vóór die tijd mag geen besluit over kernenergie worden genomen, aldus de woordvoerder van bondskanselier Olaf Scholz. De regering zal dan haar besluit nemen op een “totaal niet-ideologische en ruimdenkende manier”, voegde hij eraan toe, geciteerd door de Britse zakenkrant Financial Times.
Wat heeft Frankrijk ermee te maken?
Op het eerste gezicht zal het besluit van de Duitse regering dus afhangen van een test om het productievermogen op nationaal vlak te peilen. Maar dat is nog niet alles. Ook moet tijdens de test worden nagegaan of solidariteit op elektriciteitsgebied met de buurlanden in de winter nodig zal zijn. Dit geldt met name voor Frankrijk, waar veel kerncentrales aan reparatie toe zijn.
Franziska Brantner, een invloedrijk lid van de Groenen dat momenteel staatssecretaris op het Ministerie van Economische Zaken is, wees er al snel op dat tot een eventuele uitbreiding van de Duitse kernvloot niet alleen besloten zou worden om Berlijn solidariteit met Parijs te laten betonen.
“Natuurlijk zijn wij solidair met onze Franse buren. Iedereen die mij kent weet dat, maar dat betekent niet dat wij hier kernenergie gaan verlengen vanwege de moeilijke situatie van de Franse kerncentrales”, zei zij op Twitter.
Dit is een poging om de pil te vergulden voor het electoraat, dat tegen kernenergie gekant is en begrepen heeft dat zo’n beslissing niet in hun eigen belang zou worden genomen, maar om de Fransen te helpen. Het bevestigt echter ook dat bij de Groenen een exit van de kernuitstap niet meer zo’n taboe is als een paar weken, of zelfs dagen geleden.
Beieren heeft “speciaal probleem”
Dit alles betekent echter niet dat de levensduur van de drie Duitse kernreactoren direct verlengd zou kunnen worden. Ook al is dat wat de liberalen (regeringscoalitie) en de christendemocraten (oppositie) vragen. Voorlopig is de meest waarschijnlijke handelwijze – of althans die welke waarschijnlijk het groene licht van de Groenen zal krijgen – om de levensduur van één centrale met slechts een paar maanden te verlengen. Het gaat dan om de Isar-kerncentrale in Beieren.
Katrin Göring-Eckardt, een ander lid van de Groenen en huidig voorzitter van het Duitse parlement, heeft zelf toegegeven dat Beieren een “speciaal probleem” heeft dat opgelost zou kunnen worden door Isar-2 na het eind van het jaar in bedrijf te laten blijven.
(lb/as)
