Omstreeks 5 uur zaterdagochtend werd de omgeving van de Kerchstraat opgeschrikt door een zware explosie. Een van de twee autobruggen van de Krimbrug, de brug die het door Rusland geannexeerde schiereiland Krim verbindt met Rusland, was in de zee gestort. Op de treinbrug stond ook een goederentrein in lichterlaaie. De brug is van cruciaal belang voor de aanvoer van middelen voor het Russische leger.
Op beelden is te zien hoe een deel van het wegdek van één van de twee autobruggen scheef in het water ligt. Iets verderop is een tweede stuk van de brug ingestort. Ook de treinbrug raakte beschadigd. Een goederentrein met wagons staat daar compleet uit te branden. Van één van de twee autobruggen is met zekerheid te zeggen dat ze niet langer bruikbaar is, de andere autobrug zou niet zwaar beschadigd zijn. De treinbrug zelf loopt ook heel wat schade op bij de explosie en brand.
Strategisch belang
De gedeeltelijke vernieling van de Krimbrug is een zware klap voor Vladimir Poetin, die de dag voordien nog zijn zeventigste verjaardag vierde. De brug is van strategisch belang, omdat ze wordt gebruikt om zwaar oorlogsmateriaal via de Krim naar het front in Kherson te brengen. Ook was het, tot Rusland een landbrug bekwam door Oekraïens gebied te veroveren, de enige rechtstreekse verbinding tussen de Krim en Rusland.
Uiteraard werd kort na de explosie op de Krimbrug, die volgens sommigen tot wel honderd kilometer verderop te horen was, de vraag gesteld of het om een ongeluk was, dan wel sabotage door Oekraïne. Een raketaanval lijkt alleszins uit te sluiten, daarvoor ligt de brug te ver van de Oekraïense posities. Het Russische anti-terreurcomité schrijft alvast dat een ongeluk met een vrachtwagen aan de basis ligt: die explodeerde, waardoor brandstof in het rond spatte en landde op de wagons op de spoorwegbrug, die zelf brandstof vervoerden. Daarop zouden zeven wagons ook zijn ontploft.
Andrew Roth, Moskou-correspondent voor The Guardian, deelt alvast enkele video’s waarop een vrachtwagen te zien is die op de plek van ramp rijdt als de explosies plaatsvinden. Dit kan suggereren dat het Russische narratief toch klopt. Dan nog rest de vraag of het om een ongeluk gaat, dan wel een Oekraïense partizaan die het recht in eigen handen neemt. Oekraïne zelf eist de vernieling van de brug niet op, maar verwelkomt die wel. Een simpele tweet met “gekke brand” werd door het officiële Twitteraccount van Oekraïne de wereld in gestuurd.
Prestigeprojectje
De Krimbrug is het prestigeproject van Vladimir Poetin. Al voor de annexatie van de Krim, in 2013, kwamen Rusland en Oekraïne tot een akkoord over de bouw van een brug. Toen de Krim een jaar later werd geannexeerd, was zo’n akkoord niet meer nodig. De autocraat gaf zijn goede vriend en judo-sparringpartner Arkady Rotenberg opdracht de brug te gaan bouwen. Het bouwcontract ter waarde van 3,7 miljoen euro ging naar diens bedrijf Stroygazmontazh. Dat bedrijf is Ruslands grootste bouwheer voor gaspijplijnen en elektriciteitslijnen, maar had tot dan toe nog geen enkele ervaring met het bouwen van bruggen. Laan staat een brug van die lengte: met 19 kilometer is de Krimbrug de langste van Europa.
De afgelopen maanden werd al verschillende keren gedreigd met de vernieling van de brug. Eerst was er de website crimeanbridgedown.com.ua, waarop een simpele foto van de brug te zien was met een aftellende timer. Bovenaan de site stond “CRIMEAN BRIDGE WILL FALL” te lezen, onderaan werden Russen op de Krim gewaarschuwd dat ze beter zouden verhuizen. De timer bereikte nul, en de brug bleef intact. Wel stond nadien op de website te lezen: “Wij zijn geen nazi’s, geen moordenaars, geen plunderaars. Wij zijn niet zoals Poetins leger, wij zijn Oekraïners. En de Krim is ons land, maar we willen geen onnodige doden.”
Nadien zou de brug nog het doelwit worden van enkele Duitse soldaten, die het heft in eigen handen planden te nemen en de brug wilden vernielen. Ze stalen radio’s, helmen en duikgerief uit verschillende militaire basissen in Duitsland, en bij een huiszoeking bij de mannen werden ook wapens, munitie en explosieven gevonden. De politie was de soldaten al maandenlang op het spoor, via speurwerk, telefoontaps en surveillancewerk. Bij een inbraak van de marinebasis van Eckernförde op 22 mei werden twee samenzweerders gearresteerd.
(lb)