Uren vooraleer het Amerikaanse Hooggerechtshof een historische ommekeer inzake het recht op abortus aankondigde, werd ook in Duitsland komaf gemaakt met een opmerkelijke maatregel met betrekking tot zwangerschapsonderbreking.

Het gaat meer bepaald om de omstreden paragraaf 219a van het Duitse Wetboek van Strafrecht (Paragraf 219a des Strafgesetzbuches). Die maatregel werd begin 1933 goedgekeurd, bij het begin van de naziperiode, toen Adolf Hitler de volledige macht had verworven.

De maatregel beperkte de informatie over vrijwillige zwangerschapsonderbreking (abortus). Dat leidde tot voor kort nog tot de veroordeling van artsen die gedetailleerd ingingen op de abortusmethoden die ze gebruikten. Op dit vergrijp stond een gevangenisstraf van maximaal twee jaar en een boete tot 6.000 euro. De maatregel wordt nu geschrapt.

De nazi-paragraaf

Paragraaf 219a werd ook wel de naziparagraaf genoemd. Hij werd in 1933 door de nazi’s ingevoerd om ervoor te zorgen dat Duitse vrouwen zo veel mogelijk kinderen kregen. Vanaf 1970 werd de abortuswetgeving in West-Duitsland minder streng. In de DDR was zwangerschapsonderbreking wel toegestaan. Dat onevenwicht leidde in 1993 tot een verdere versoepeling van de Duitse abortuswet. Maar ook na de Duitse eenmaking bleef paragraaf 219a gehandhaafd. Niet zozeer in de geest van Hitler en zijn handlangers, maar om ‘normalisering’ en ‘commercialisering’ van abortus te verhinderen.

Tendens is dalende

Abortus blijft volgens artikel 218 van het Duitse strafrecht tot nader order verboden. Wel mogen vrouwen om medische redenen of na een verkrachting een zwangerschap tot twaalf weken beëindigen. Ze moeten daarvoor een certificaat van een kerkelijk of onafhankelijk adviesbureau voorleggen. In Duitsland worden elk jaar zo’n 100.000 abortussen uitgevoerd, maar de laatste jaren is de tendens dalende.

De afschaffing van paragraaf 219a maakt deel uit van het regeerakkoord dat in november tussen de sociaaldemocraten, de liberalen en de groenen werd goedgekeurd.

(jvdh)