Tegen het midden van deze eeuw dreigen wereldwijd meer dan één miljard mensen ontheemd te raken. Onder meer een snelle bevolkingsgroei zal tot belangrijke migraties leiden, maar tevens moet worden gewezen op tekorten aan voedsel en water en een grotere blootstelling aan natuurrampen. Dat staat in een rapport van het Institute for Economics and Peace (IEP), dat hierbij ook waarschuwt voor mogelijk grote migratiestromen naar Europa.

‘Een aantal landen die met zware ecologische problemen geconfronteerd worden, lijden tevens onder geweld,’ zegt Steve Killelea, oprichter van het Institute for Economics and Peace. ‘Dat geldt onder meer voor naties zoals Afghanistan, Syrië, Irak, Tsjaad, India en Pakistan.’

Vicieuze cirkel

‘Een aantal van deze landen zitten al vast in een vicieuze cirkel, gekentekend door een wisselwerking tussen de concurrentie voor schaarse bronnen en gewelddadige conflicten,’ benadrukt Killelea. ‘Natuurlijke bronnen dreigen vaak door gewelddadige conflicten te worden vernietigd. Die schaarse leidt op zijn beurt naar een toename van het aantal conflicten.’

‘Over twintig jaar zullen in totaal 5,4 miljard mensen – meer dan de helft van de verwachte wereldbevolking – in landen met een hoge of extreme waterstress leven,’ betoogt Killelea. ‘Dat geldt onder meer voor India en China. Verder kunnen 3,5 miljard mensen tegen het midden van de eeuw met voedselonzekerheid leven. Momenteel bedreigt dat probleem een populatie van ongeveer 1,5 miljard mensen.’

De wereldbevolking zal naar verwachting halverwege deze eeuw bijna 10 miljard mensen tellen, waardoor de schaarse hulpbronnen verder onder druk komen te staan ​​en conflicten worden aangewakkerd.

Het rapport toont dat 1,2 miljard inwoners van kwetsbare gebieden uit de Sub-Sahara, Noord-Afrika, Zuid-Azië en het Midden-Oosten leven, tegen het midden van de eeuw wellicht tot emigratie gedwongen zullen worden.

‘Dit zal, niet alleen in de ontwikkelingslanden maar ook in de ontwikkelde landen, een enorme sociale en politieke impact hebben,’ betoogt Killelea. ‘De massale ontheemding zal immers leiden tot grotere vluchtelingenstromen naar de meest ontwikkelde landen.’

Politieke instabiliteit

Hierdoor zullen volgens Killelea de volgende decennia twee belangrijke migratiestromen – enerzijds langs Noord-Afrika en anderzijds vanuit het Midden-Oosten en Zuid-Azië – duidelijk worden.

Volgens het rapport zal een groot deel van die stromen waarschijnlijk in Europa terechtkomen. Zelfs kleine ecologische bedreigingen en natuurrampen zouden immers massale volksverhuizingen kunnen leiden.

‘Meer ontwikkelde landen in Europa en Noord-Amerika zijn best uitgerust om zich aan die situatie aan te passen,’ stipt Killelea aan. ‘Daardoor zal hun aantrekkingskracht op migranten groter worden. Dit is een ontwikkeling waarmee Europa rekening moet houden.’

‘We zagen wat er gebeurde tijdens de grote vluchtelingencrisis in het midden van het voorbije decennium,’ verduidelijkt Killelea. ‘Europa werd daarbij met 2 miljoen inwijkelingen geconfronteerd. Dat leidde tot een belangrijke politieke instabiliteit en de opkomst van nieuwe politieke partijen.’

‘Indien de huidige oorzaken van volksverhuizingen niet efficiënt worden aangepakt, dreigen de gevolgen nog veel zwaarder te zijn dan de voorbije jaren kon worden vastgesteld.’