Moet de klimaatbeweging ook mobiliseren rond geopolitieke vraagstukken zoals de Palestijnse kwestie, of moet het de zaken beter gescheiden houden? Die vraag leidt tot grote verdeeldheid onder klimaatactivisten.

In het nieuws: “Ik kom hier voor een klimaatdemonstratie, niet voor dit politieke standpunt”, zo kwam een demonstrant afgelopen zondag tussen bij een betoog van Greta Thunberg, getooid in een zwart-witte Arafatsjaal, over de Palestijnse zaak.

• Het incidentje tijdens de klimaatbetoging van Amsterdam afgelopen zondag doet het debat oplaaien over de grenzen van klimaatactivisme.
• De dubbelzinnigheid zat overigens al in de titel van de demonstratie: Mars voor Klimaat en Rechtvaardigheid. “Kwamen alle deelnemers eigenlijk wel voor dezelfde zaak op straat?”, zo vroegen waarnemers zich achteraf af.

De fall-out: Het is niet de eerste keer dat Thunberg, het zowel bewierookte als verguisde boegbeeld van klimaatactivisme, heel nadrukkelijk de kant van de Palestijnen kiest. Dat leidt bij veel van haar medestanders tot applaus, zeker na de dramatische berichten rond de ziekenhuizen in Gaza. Maar anderen vrezen dat dit de boodschap van de klimaatbeweging gaat vertroebelen.

• “Ik hoop niet dat de klimaatbeweging zich gaat verbinden aan de Palestijnse zaak”, zo schrijft professor duurzaamheid Jan Rotmans (Erasmus universiteit Rotterdam) op sociale media. “De klimaatkwestie is wezenlijk anders dan de kwestie Israël-Palestina, een langdurig conflict dat veel meer nuance behoeft.”
• Volgens de professor is het niet alleen inhoudelijk, maar ook strategisch onverstandig om de twee kwesties te vermengen: “Het verzwakt de klimaatbeweging en leidt de aandacht af van waar het werkelijk om gaat bij klimaatverandering.”
• Hij voegt daaraan toe: “Als de klimaatbeweging eenzijdig de radicale pro-Palestijnse weg inslaat, dan zal ik me daar openlijk en publiekelijk van distantiëren.” Dat dreigement leidt tot uiteenlopende reacties: volgens de ene heeft hij gelijk, volgens de andere zijn klimaat en Palestina één strijd.
• Rotmans is niet de enige academicus die bedenkingen heeft. “Diep treurig. Ik heb mij uit volle overtuiging ingezet voor de klimaatbeweging, maar die is nu een platform geworden voor de Palestijnse kant van het conflict Israël-Hamas. Daar doe ik niet aan mee. Adieu, XR”, twittert de Nederlandse emeritus hoogleraar Martijn Katan over mede-organisator Extinction Rebellion.

Duitse Groenen

Politieke reactie: De opvallendste politieke reactie kwam van Ricarda Lang, de partijleider van de Duitse Groenen. Zij veroordeelde de démarche van Thunberg met klem. “Op dit moment misbruikt Greta Thunberg de absoluut noodzakelijke en correcte bezorgdheid over klimaatbescherming voor een eenzijdig standpunt over het Israëlisch-Palestijnse conflict”, zei Lang maandag in Berlijn.

(cv)