Nu is de bevrijding van tienduizenden Amerikanen, bondgenoten en dissidente Afghanen prioritair, volgens Kissinger. Maar hierna stelt zich wel een “fundamentele” vraag: hoe werd Amerika “ertoe gebracht (…) zich terug te trekken (…)?” Het besluit gebeurde “zonder veel waarschuwing of overleg met bondgenoten, of de mensen die het meest direct betrokken waren bij die 20 opgeofferde jaren.”

“Politieke doelstellingen te abstract”

“De Verenigde Staten raakten verscheurd (…) door een onvermogen om haalbare doelstellingen te definiëren (…),” meent Kissinger. “De militaire doelstellingen waren te absoluut en onbereikbaar en de politieke te abstract en ongrijpbaar. Doordat wij er niet in geslaagd zijn deze doelstellingen met elkaar in verband te brengen, is Amerika verwikkeld geraakt in conflicten zonder definieerbare eindpunten (…).”

“We zijn Afghanistan binnengevallen met brede steun van het publiek als reactie op de aanval van Al Qaida op Amerika vanuit het door de taliban beheerste Afghanistan. De aanvankelijke militaire campagne was zeer doeltreffend. De taliban overleefden hoofdzakelijk in Pakistaanse toevluchtsoorden, van waaruit zij, met de hulp van sommige Pakistaanse autoriteiten, in Afghanistan opstanden uitvoerden.”

Maar: “toen de taliban het land ontvluchtten, verloren wij onze strategische focus. Wij waren ervan overtuigd dat de heroprichting van terroristische bases uiteindelijk alleen kon worden voorkomen door Afghanistan om te vormen tot een moderne staat met democratische instellingen en een regering die grondwettelijk regeert. Voor een dergelijke onderneming kon geen tijdschema worden opgesteld dat verenigbaar was met de Amerikaanse politieke processen.”

Afghanistan is immers nooit een moderne staat geweest, betoogt Kissinger, maar een samenleving van stammen; een vaak geuite verzuchting.

“Creatieve diplomatie met India, China, Rusland en Pakistan”

Kissinger vindt de terugtrekking dus te abrupt. Hij vindt vooral het gebrek aan dialoog met Afghanistans buren een cruciale blunder. “De politiek-diplomatieke koers had een van de bijzondere aspecten van de Afghaanse realiteit kunnen onderzoeken: het feit dat de buren van het land – zelfs wanneer zij elkaar en soms ons vijandig gezind zijn – zich diep bedreigd voelen door het terroristische potentieel van Afghanistan.”

Daarom: “Zou het mogelijk zijn geweest een aantal gemeenschappelijke anti-terreurinspanningen te coördineren? (…). Een creatieve diplomatie met India, China, Rusland en Pakistan had tot gemeenschappelijke maatregelen kunnen leiden om het terrorisme in Afghanistan te beteugelen. Deze strategie is de manier waarop Groot-Brittannië een eeuw lang de landtoegang tot India in het Midden-Oosten heeft verdedigd, zonder permanente bases, maar met een permanente bereidheid om zijn belangen te verdedigen, samen met ad hoc regionale medestanders.”

Maar: “dit alternatief is nooit onderzocht. Na campagne te hebben gevoerd tegen de oorlog, hebben de presidenten Donald Trump en Joe Biden vredesonderhandelingen aangeknoopt met de taliban, tot wier uitroeiing wij ons twintig jaar geleden hadden verbonden, en onze bondgenoten ertoe hadden aangezet ons te helpen. Deze onderhandelingen hebben nu geleid tot wat neerkomt op een onvoorwaardelijke Amerikaanse terugtrekking door de regering-Biden.”

Besluitend: “Amerika ontkomt er niet aan een sleutelrol te spelen in de internationale orde vanwege zijn capaciteiten en historische waarden. Het kan zich daar niet aan onttrekken door zich terug te trekken. De strijd (…) tegen terreur, die wordt versterkt en gesteund door landen met een (…) steeds verfijndere technologie, zal een wereldwijde uitdaging blijven. Het moet worden bestreden door nationale strategische belangen, samen met de internationale structuur die wij door een betamelijke diplomatie kunnen creëren.” (mah)