“Kervelsoep, en zelfs pompoensoep, in de zomer. Wie had dat gedacht? Maar zie, het bleek het kantelpunt. Geef ons nog niet te snel op hé.” Een tevreden premier Alexander De Croo (Open Vd) blikt zichtbaar vermoeid maar tevreden terug op zijn nachtelijk akkoord over de pensioenen. De Croo probeerde dat mooi in een ‘historisch rijtje’ te zetten: na de hervormingen van premiers Di Rupo en Michel, is het nu aan Vivaldi. “Wij doen het stap voor stap, in een logische volgorde”, zo stelde die. Daarbij onderstreepte hij nog eens “hoe straf het was dat de PS de perequatie voor de ambtenaren liet vallen”. Het akkoord dat hij bereikte met PS-baas Paul Magnette speelde hij meesterlijk uit, om zo de goed-nieuws-show rond Vivaldi op te bouwen. De PS deed gretig mee, met minister van Pensioenen Karine Lalieux (PS) die glunderde op de persconferentie: “Sommigen dachten dat het niet mogelijk was, dat de minister van Pensioenen zelfs niet wilde, maar kijk eens welk uitgebalanceerd akkoord hier ligt.” “Dit weekend wacht nieuw werk”, zo probeerde de premier optimistisch te blijven, terwijl hij zich haast naar de NAVO-top in Vilnius. Tegelijk verliest De Croo zijn directeur communicatie, Tom Meulenbergs, die naar BNPParibas verhuist.

In het nieuws: De premier pompt zijn akkoord over de pensioenen op.

De details: “De PS doet wél iets heel straf, want in heel mijn carrière hadden ze dit nooit aanvaard. Als we de perequatie in het verleden agendeerden, zouden ze zelfs gillend de zaal verlaten hebben. Maar nu zijn we er toch”, zo is bij de eerste minister te horen.

• “En het werd zomer…” Een vicepremier citeerde vanmorgen de hit van Rob De Nijs uit de jaren ’70, om te duiden dat het toch met opluchting is, dat men vannacht een akkoord bereikte. En ja, de fameuze soep, kervelsoep of pompoenen, was volgens de premier op zijn persconferentie het “moeilijke moment” geweest, waarop men “even moest uitblazen” en vervolgens de puzzelstukken juist vielen.
• “Het was de vorige keer de gemberthee, wel deze keer dus de keuze tussen die twee soepjes, in de nacht. Zelfs in pompoensoep ja, in de zomer”, zo stelde de premier zelf bij de toelichting van zijn akkoord, aan de pers. “Het deed in elk geval de winterse sferen verjagen“, zo voegt een vicepremier er lachend aan toe.
• “Geef ons niet te snel op hé”, zo vatte premier De Croo het zelf na zijn persconferentie samen. Dat hij daarbij iets “straf” gedaan had, hij wilde het zelf graag horen: een akkoord met de PS, dat hij meteen in het historische rijtje zette van de hervormingen die voorgangers Di Rupo en Michel als premiers ook bereikten in de pensioenen. “Stap voor stap”.
• Op vragen “of het dan wel allemaal volstaat, zowel voor de Europese Commissie als voor de duurzaamheid van de overheidsfinanciën zelf“, antwoordde de premier opvallend optimistisch: “Ik ben overtuigd van wél, dat het genoeg is.”
• Daarbij stelde hij onder meer dat de nieuwe versie van het pensioenbonusplan een verschil van 0,3 procent van het bbp zal maken, maar ook dat men in de kosten van de vergrijzing tot nu toe “altijd uitging van maximalistische scenario’s die niet overeenstemmen met de werkelijkheid“. En ook: “Voor een keer helpt de demografie ons, we hebben een veel betere evolutie in onze bevolking dan het Planbureau altijd dacht”. Geen plaats voor pessimisme dus, bij De Croo.
• En kijk: in een relatie die zo vertroebeld raakte, tussen hem en zijn minister van Pensioenen Karine Lalieux (PS) gooide de premier plots met bloemetjes: “Pensioenen zijn delicaat, gevoelig, we praten over héél de bevolking. Dus dat is normaal dat we daar veel op gewerkt hebben met de betrokken minister, dat er goed gecijferd is, en dat we nu samen met iets evenwichtig komen.”
• Lalieux glunderde zichtbaar: zij was tevreden “als feministe”, omdat er voor vrouwen correcties in het systeem zitten, maar ze was vooral zichtbaar voldaan om alle critici van antwoord te kunnen dienen: “Er waren er die er niet meer in geloofden, maar de hervorming is er.”
• Wat het taboe van de perequatie betreft, het automatisch mee stijgen van de pensioenen met de lonen van de ambtenaren, daar deed Lalieux heel gewoontjes over: “Het systeem loopt nu meer gelijk met andere pensioensystemen”, zo stelde ze. Dat het finaal vooral de pensioenen van de Vlaamse onderwijssector zijn, die door de verandering impact zullen voelen, speelde wel mee: het effect zat niet bij de PS-kiezers.
• En kijk: zelfs David Clarinval, de MR-vicepremier die De Croo strategisch had laten aanschuiven op de persconferentie, was vol lof. Dat diezelfde Clarinval dit weekend nog scherp onder druk stond, over de fiscale hervorming waarin hij als enige niet wilde toegeven, leek even vergeten. Ook hij had het over het pakket van PS’er Lalieux als een “echt positief plan”.
• Daarbij bleef men er ook vanuit Open Vld op wijzen dat het nu wél 0,5 procent besparingen op het bbp zijn, in de kosten van de vergrijzing, tot 2070. Daar maakt men zich sterk “dat de Commissie akkoord zal gaan”, “voor hen moest het vooral nu snel beslist worden.”
• “Het klopt dat we er hiermee nog niet zijn. Bijkomende hervormingen zullen (in een volgende regering) nodig zijn. Maar dat gebeurt altijd stap voor stap en wij zetten met dit akkoord een belangrijke stap”, zo was in kringen rond staatssecretaris van Begroting Alexia Bertrand (Open Vld) te horen.

Genoteerd: Heel wat kritiek op de pensioendeal, van oppositie en middenveld;

• “Zelfs áls deze anekdotische pensioendeal zou besparen wat ze belooft, is de eindbalans van deze regering een forse verhoging van de vergrijzingsfactuur met minstens 2,5 miljard euro. Jaarlijks. Een regelrechte aanslag op de pensioenzekerheid van komende generaties…”, zo noemt N-VA-voorzitter Bart De Wever de deal.
• PVDA is, bij monde van voorzitter Raoul Hedebouw, ook bijzonder ontevreden. “Geen akkoord om superrijken te belasten. Geen akkoord over zware beroepen, die ook tot 67 moeten doordoen… Maar om 3 miljard te besparen op pensioenen is er wel een akkoord”, zo tweet hij. En ook Vlaams Belang-fractievoorzitter Barbara Pas is kritisch: “Dit is geen “hervorming” die naam waardig”.
• Ook het middenveld, met werkgeversorganisaties Voka en Unizo op kop, zijn kritisch. “Dit is geen hervorming van de pensioenen, maar wat aanpassingen in de marge”, zegt Unizo-topman Danny Van Assche. Over de perequatie van ambtenarenpensioenen is hij optimistischer, maar die gaat nog niet ver genoeg. “Deze hervorming is slechts een kleine stap naar een betere betaalbaarheid van de vergrijzingskosten”, zo valt te horen bij Voka. Bij het VBO klinkt dan weer dat de deal “onvolkomen qua slagkracht en impact” is.

De essentie: Dit akkoord moet dan het nodige elan geven om ook de fiscale hervorming af te werken?

• “Natuurlijk ben ik geschrokken, dit had ik niet zien komen”, zo zette premier De Croo nog even het afscheid van zijn collega-premier Mark Rutte in Nederland in de verf. In Europa trokken Rutte en De Croo vaak samen op, als Benelux’ers maar ook als mede-liberalen. “Mark heeft in zijn 14 jaar bijzonder veel betekend, voor Nederland maar ook voor Europa. Wij konden heel direct met hem spreken, en heel vaak verdedigde hij de belangen van én Nederland én België.”
• Geen toeval: De Croo die de exit van de langst zittende liberaal, Rutte aanhaalde. Het vizier van de premier stond na het nachtelijke akkoord alweer op het Europese en internationale niveau: in Vilnius wacht een belangrijke NAVO-top. Daar moet ook een opvolger voor Jens Stoltenberg worden aangeduid. Pas naar het midden van de week wil men opnieuw aan de fiscale hervorming beginnen. “Dit weekend weer volop“, zo gaf de premier mee.
• Dat er dit weekend grote vragen over de haalbaarheid van dat finale luik, de fiscale hervorming, opdoken in de regering, was wel duidelijk. En het ‘akkoord’ vannacht over de BBSZ, het schrappen van de Bijzondere Bijdrage in de Sociale Zekerheid, stelt ook niet veel voor, zo zeggen verschillende coalitiepartners fijntjes.
• Daarbij wijzen ze naar de tekst, die is overeen gekomen: “In het kader van de fiscale hervorming tegen 21 juli 2023 is het doel het verhogen van de lage en de middenlonen door gebruik te maken van de werkbonus, een belastingkrediet, alsook de volledige afschaffing van de BBSZ in 2024 en voor de zelfstandigen een specifieke maatregel, mits een akkoord over een globaal evenwicht op alle andere elementen”, zo is afgesproken.
• “De ‘mits’ in de tekst lijkt me wel nogal belangrijk“, zo gaf een vicepremier al mee. “Maar wij gunnen het Vincent hoor, de MR zal misschien dan toch bewegen.”
• De cruciale vraag blijft dus in hoeverre de MR van Georges-Louis Bouchez (MR) en aan tafel in de regering Clarinval straks willen opschuiven om tot een deal te komen. De premier hoopt alvast om met een positieve sfeer rond de ploeg, de MR wat meer onder druk te zetten, vlak voor het verlof.

Opvallend: Na bijna 15 jaar stopt Tom Meulenbergs bij de premier.

• Toch een stevige verschuiving op de Zestien, de directeur Communicatie en voormalig woordvoerder Tom Meulenbergs stopt eind deze zomer. Hij gaat aan de slag bij BNP Paribas, de Franse grootbank die Fortis overnam en zo ook een belangrijke Belgische speler is. Het nieuws van zijn komst werd bij de bank al aangekondigd.
• Meulenbergs was al die tijd in de Wetstraat de schaduw van De Croo: hij begon op de partij, toen de jonge De Croo voorzitter was, en volgde hem telkens op de kabinetten van vicepremier en uiteindelijk premier.
• Voor Meulenbergs is het “vooral een persoonlijke keuze om na bijna 15 jaar aan zijde van Alexander (heel dankbaar voor vertrouwen al die jaren trouwens) in te gaan op een vraag die al tijdje geleden kwam en die super interessant is”.
• Hoe de premier zijn kabinet nu gaat herschikken qua communicatie is nog niet helemaal duidelijk, dat wil hij tegen 21 juli ook rond hebben. In zijn communicatiecel zitten nu ook al woordvoerder Bram Delen en oud-Kamerlid Veli Yüksel.

Vervelend: Opnieuw ophef over een gedetacheerde medewerker op een politiek kabinet, dit keer dat van Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA).

• Aan de vooravond van zijn Vlaamse feestdag, moet minister-president Jan Jambon (N-VA) nog door de zure appel bijten. Het Nieuwsblad suggereert, na nieuwe onthullingen over een gedetacheerde medewerker vanuit de haven op zijn kabinet, dat de man uit Brasschaat gelogen heeft tegen het parlement. Zo zou de ingenieur toch werken op havendossiers, hoewel Jambon dit ontkende in het Vlaams Parlement. Ook de facturen van de gedetacheerde zijn een rommeltje, afgewerkt met een schijn van belangenvermenging.
• De bewuste medewerker is sinds maart 2021 deeltijds aan de slag op het kabinet. “Hij is op geen enkele manier betrokken bij havendossiers”, zo verklaarde Jambon in maart 2023, in het oog van de Bpost-tornado, aan het parlement. In zijn aanvulling sprak hij zichzelf meteen tegen. “Hij heeft zich ingezet voor het akkoord met dertien stakeholders rond het ECA-dok”. ECA, of Extra Containercapaciteit Antwerpen, houdt de aanleg van nieuwe containerterminals en een nieuw dok in. Een fiks havendossier dus, en zelfs het belangrijkste van dit moment in de Antwerpse haven.
• Het havenbedrijf Port of Antwerp-Bruges haalt aan dat de ingenieur enkel technisch advies aanlevert. Regeringsbronnen zeggen dan weer dat hij ook aanwezig is bij interkabinetaire werkgroepen (ikw’s), maar wel de vergadering verlaat als het over de financiering van havens gaat. Dat laatste wordt ook bevestigd door het kabinet van Jambon: “Het gaat puur om een technische expertise.”
• Daarnaast blijkt dat de medewerker voor twee jaar volledig op de payroll van het havenbedrijf stond, terwijl hij wel al die tijd deeltijds voor het kabinet werkte. “Hij staat voor 40 procent bij ons op de payroll en werkt ook 40 procent op ons kabinet”, zo verkondigde Jambon in maart aan het parlement. Dat bleek dus niet te kloppen. Daarnaast werd enkele weken voordien beslist dat het kabinet maar voor 20 procent van zijn facturen zou betalen, wat blijkt uit mailverkeer. “Het zou nogal vreemd zijn dat je iemand die minder werkt dan 40 procent voor 40 procent zou betalen”, zo duidt een bron binnen het kabinet.
• De vergelijking met Petra De Sutter, op wiens kabinet twee gedetacheerden vanuit Bpost meewerkten aan dossiers over Bpost, wordt weggewuifd: “Hij heeft zich nooit beziggehouden met de financiering van de haven. Er is dus zeker geen belangenvermenging. Het is duidelijk dat men vanuit Groen iets in gang wil zetten“, zo reageert een bron binnen het kabinet.

Een duidelijk signaal: Hilde Crevits (cd&v) bakent de communautaire agenda van cd&v nog eens af.

• Dat ze ‘back in town’ is, was betrokkenen wel al langer duidelijk. Maar in de Krant van West-Vlaanderen zette Vlaamse vice-ministerpresident Hilde Crevits nog eens de puntjes op de i voor haar partij, als het op het institutionele aankomt.
• Daarbij heeft ze het over “een volgende staatshervorming die superbelangrijk is”. Ze zegt daarbij dat cd&v “minstens de domeinen arbeidsmarkt en gezondheidszorg helemaal wil overhevelen”.
• Maar meer nog: ook in de filosofie van het geheel gaat Crevits wel ver: “Het is tijd om het zwaartepunt écht te verleggen naar de deelstaten. Ik ben voorstander van een België met twee sterke deelstaten: Vlaanderen en Wallonië. Zij moeten vervolgens samen beslissen wat ze nog op Belgisch niveau willen doen. Brussel en het Duitstalig deel kunnen dan een apart statuut krijgen. Het is voor mij wel elementair dat Vlaanderen Brussel niet loslaat.”
• Daarmee zit Crevits in de feiten op de lijn van het “confederale model” dat ook N-VA bepleit. Alleen claimt ze daar namens haar partij de originele rechten van, met diens ‘Copernicaanse revolutie’ van destijds: “N-VA is niet de bedenker van het confederalisme, hoor. Ook Kris Peeters (cd&v) pleitte daarvoor toen hij Vlaams minister-president was. Hij wou een dialoog opzetten van gemeenschap tot gemeenschap om te bekijken wat we nog samen willen doen. Dat is ook het model waar ik voor sta.”
• De uitspraken van Crevits zijn opvallend, omdat ze niet meteen stroken met het beeld rond cd&v, op vlak van de staatshervorming. De verwachtingen zijn eerder lauw rond de ambities op dat vlak van voorzitter Sammy Mahdi (cd&v), die is als tweetalige Brusselaar eerder een andere koers genegen, en ligt veel minder wakker van het dossier.
• Maar de oudere garde van de partij, waarbij Crevits, maar ook een pak volk in de Kamerfractie, wil dat cd&v daar wel degelijk opnieuw communautaire ambities toont. Crevits maakt ze nu wel heel expliciet, door haar partij op die lijn te zetten.

Om te blijven volgen: De grote uitgevers in lastig parket na nieuwe onthullingen in de Bpost-zaak.

• In de zaak rond marktvervalsing door Bpost rond het krantenbedelingscontract waren de ongeoorloofde contacten tussen Bpost en de uitgevers DPG Media en Mediahuis eind 2021 nog intenser dan gedacht. Dat blijkt uit nieuwe onthullingen door VRT NWS.
• Eind 2021 speelden Bpost en de uitgevers onder een hoedje, zodat Bpost het nieuwe vijfjarige krantenbedelingscontract, waar honderden miljoenen euro’s mee gemoeid zijn, zou binnenhalen. DPG Media en Mediahuis verschoven krantenvolumes van BPost naar zijn rivaal PPP, waarna die persdistributeur zich zou terugtrekken uit de tender om de lucratieve overheidsopdracht en Bpost helemaal vrij spel had. De onfrisse zaak kwam in het najaar van 2022 aan het licht na een interne audit en leidde tot het ontslag van CEO Dirk Tirez en twee directeurs, Nicolas Meire en Tom Vermeirsch.
• De nieuwe onthullingen bevestigen dat Bpost eind 2021 wel heel erg nauwgezet door de uitgevers op de hoogte gehouden werd over hun besprekingen met PPP. Daardoor had Bpost toegang tot confidentiële informatie tussen de uitgevers en zijn rechtstreekse concurrent, die een zogeheten tripartite-akkoord (PPP, DPG Media en Mediahuis) aan het sluiten waren.
• In november 2021 krijgt Bpost bijvoorbeeld een overzicht doorgestuurd van afspraken tussen de uitgeverijen en PPP over de bezorging van 70.000 kranten die PPP zal overnemen van Bpost. Die werden via WhatsApp door een medewerker van DPG Media doorgestuurd naar een directeur van Bpost.
  • Daarmee werd de geheimhoudingsclausule die in het tripartite-akkoord staat, flagrant met de voeten getreden
  • Ook was er in die periode een “wandelmeeting” tussen een Bpost-directeur en de financieel directeur van DPG Media, waarbij die laatste die deal met PPP bevestigde.
• PPP reageert bij VRT NWS op de nieuwe details. “Dat is strikt vertrouwelijke informatie. Wij betreuren het feit dat een van onze klanten dat doorstuurt naar onze directe concurrent. Dat is niet acceptabel”, zegt PPP-topman Michel d’Alessandro.

Nog meer bedenkelijke details: Het toont aan dat niet enkel richting Bpost moet gekeken worden.

• Eerder raakte al bekend dat Bpost-directeur Nicolas Meire de uitgevers persoonlijk hielp bij het opstellen van hun opzegbrief voor Bpost, over die verschuiving van de krantenvolumes. De voormalige Bpost-directeur schreef dus in zekere zin mee aan een brief naar zichzelf en zijn collega’s.
• DPG Media vroeg op 18 januari 2022 of Bpost nog bedenkingen heeft bij die officiële brief, zo onthult VRT NWS. “Graag ok en/of opmerkingen”, stuurt de medewerker van DPG Media aan een Bpost-directeur. Die laat weten dat het bericht wel wat steviger geformuleerd mag worden. Dat DPG Media “overweegt” om de krantenvolumes te verschuiven, wordt beter geformuleerd als “heeft de beslissing genomen om van operator te veranderen.”
• De nieuwe informatie versterkt het vermoeden van collusie tussen Bpost, DPG Media, Mediahuis, en mogelijk PPP, om de toewijzing van het krantencontract te manipuleren. Het is aan de concurrentiewaakhond BMA, die een onderzoek voert naar de zaak, om de verantwoordelijkheden aan te wijzen.

Opvallend: In Limburg stopt een veelbelovend cd&v-parlementslid.

• Ze was nog maar twee jaar geleden als nieuw talent in de Vlaamse fractie van cd&v terecht gekomen: de Beringse Hilâl Yalçin (cd&v). Maar nu kondigt ze in Het Belang van Limburg meteen haar afscheid uit de nationale politiek aan.
• Het zegt meteen veel over hoe duur de plaatsen op de lijst worden, voor cd&v. De christendemocraten haalde bij de laatste peilingen in de provincie nog wel een schappelijke score, met vooral Wouter Beke (cd&v) die er nog erg populair bleek. Maar interne peilingen bij andere partijen zetten cd&v op stevig verlies. Voor Yalçin was een plek allerminst gegarandeerd, zoals bijvoorbeeld wel het geval lijkt voor Nawal Farhi (cd&v) uit Genk.
• “Na een half jaar voelde ik dat ik dat de individuele afdruk van een parlementslid klein is. Alles gaat ook traag”, zo zegt de Beringse in Het Belang. Meteen stopt ze nu met nationale politiek.

Jammer, maar helaas: 800.000 euro gaf Vlaanderen uit om de wilde hamster te beschermen. Nu, zeven jaar later, gaat het slechter dan ooit voor de dieren in het wild.

• “In de reeks ‘de meest absurde uitgaven door de overheid’”, zo begint Vlaams Parlementslid Maurits Vande Reyde (Open Vld) zijn filmpje op het populaire socialemediaplatform TikTok. De afgelopen jaren werden kosten noch moeite gespaard om de wilde hamster terug een leefgebied te geven in Vlaanderen. Binnen een soortbeschermingsprogramma werden hamsters uitgezet, opgevolgd door een heuse hamstercoördinator, om op die manier terug in het wild levende populaties te bekomen.
• In totaal kostte het hamsterprogramma 800.000 euro aan subsidies, maar zonder resultaat. Het aantal wilde hamsters is lager dan ooit, zelfs te klein om een gezonde populatie te hebben. Dat heeft alles te maken met de omgeving, die niet geschikt is voor de dieren. “Blijkbaar zijn vogels en wilde hamsters niet de beste combinatie. Dat hadden we misschien kunnen weten, want dat was de reden dat ze hier niet meer voorkwamen”, zo merkt Vande Reyde schertsend op. 
• Maar de betrokken experten geven niet op; de hamstercoördinator wil blijven proberen om gezonde populaties in het wild te krijgen. Ook werken ze aan een nieuw soortbeschermingsprogramma. “Sorry voor de hamster, maar ik denk wel dat er belangrijkere dingen zijn om ons belastinggeld aan uit te geven. We hebben een van de hoogste belastingen ter wereld, en als je ziet naar wat voor onzin dat soms gaat,…”, zucht Vande Reyde.