Nu een spaarboekje niets meer opbrengt, zoeken steeds meer mensen naar een alternatief. Er wordt alsmaar vaker gedacht aan beleggen, maar de risico’s schrikken nog veel mensen af. Kan je beleggen in fondsen op een veilige manier? In dit artikel vertellen we jou daar meer over.
Wat is een beleggingsfonds?
Een beleggingsfonds brengt individuele beleggers samen, die hun geld in een grote ‘spaarpot’ stoppen. Het verzamelde geld belegt men in aandelen, obligaties, rekeningen of andere types beleggingen. Neem je deel aan een beleggingsfonds, dan krijg je daarvoor een deelbewijs.
Een groot voordeel van beleggen via een fonds, is dat men altijd kan rekenen op diversificatie. Een fondsbeheerder zal namelijk altijd beleggen in meerdere waarden, ongeacht de grootte van het fonds. Een ander groot voordeel van een beleggingsfonds is dat je toegang krijgt tot beleggingen, waarbij dat anders als ‘gewone’ belegger niet mogelijk is. Zo zijn er bijvoorbeeld obligaties waarop enkel professionele beleggers met grote kapitalen kunnen intekenen. Een beheerder van een beleggingsfonds is wel zo’n grote en professionele speler.
Opbrengsten uit een beleggingsfonds
In de meeste gevallen kies je wat er moet gebeuren met de opbrengsten van de aandelen of obligaties waarin het fonds belegt. Een mogelijkheid is herbeleggen. Daarbij herbelegt het fonds de opbrengsten. Die kunnen dan op hun beurt winst genereren. Dat noemt men fondsen met kapitalisatie van opbrengsten. Op termijn kan dat een mooi bedrag opleveren.
Je kan er ook voor kiezen om de opbrengsten te laten uitkeren. Voor die optie wordt meestal gekozen wanneer men een inkomen wil genereren uit de opbrengsten van beleggingen. Dat noemt men fondsen met uitkering of distributie van opbrengsten.
Diversificatie
Zoals hierboven al wordt vermeld, is diversificatie een van de belangrijkste voordelen van beleggen via een fonds. Door je beleggingen te spreiden, maak je de kans op verlies automatisch kleiner. Zo kan je namelijk de schommelingen op de beurs makkelijker opvangen. Bovendien is de kans op een mooi rendement ook hoger dan wanneer je eenmalig een groot bedrag inzet.
Het soort beleggingsfonds
Het soort fonds waarvoor je kiest, bepaalt eveneens voor een deel de hoogte van het risico. Zo heeft een beleggingsfonds dat vooral belegt in aandelen een hoger rendement, maar ook een hoger risico. Een beleggingsfonds dat hoofdzakelijk in obligaties belegt heeft een lagere winstverwachting, maar eveneens een lager risico. Dat is overigens een stelregel die je bij het beleggen altijd kan aanhouden: hoe meer rendement, des te hoger het risico.
Strategiefondsen
Bij een strategiefonds wordt de verhouding tussen aandelen, obligaties en andere beleggingsvormen in de eerste plaats gebaseerd op je risicoprofiel (defensief, dynamisch of zeer dynamisch). Door rekening te houden met jouw profiel, tracht men een zo goed mogelijk resultaat te bekomen. Dat wordt gedaan aan de hand van een beleggingsstrategie. Daarbij volgt een team van specialisten de financieel-economische ontwikkelingen. Ze proberen zo in te schatten hoe de economie zich in de (nabije) toekomst ontwikkelt. Op basis van die gegevens kijken ze maandelijks of de verdeling tussen de verschillende beleggingsvormen moet worden bijgestuurd. Ook wordt telkens bepaald in welke landen en sectoren men het best belegt.
Gestructureerd fonds
Bij een gestructureerd fonds met kapitaalsbescherming en met een bepaalde duur, beperk je het risico op verliezen aanzienlijk. In het slechtste geval krijg je minimaal je inbreng terug (behoudens een faillissement van de emittent). Natuurlijk kent dat soort fondsen ook nadelen. Om te beginnen is de intekenperiode beperkt en ligt de looptijd vast. Ze zijn ook helemaal niet flexibel, de beleggingsstrategie ligt al volledig vast. Het is dus niet mogelijk om van compartiment te veranderen en zo in te spelen op verandering.
Fondsen met bodemgrensbewaking
Je kan ook extra bescherming inbouwen door te kiezen voor een variant met bodemgrensbewaking. Die fondsen streven ernaar de waarde van jouw belegging niet onder een bepaalde grens te laten zakken (die grens ligt meestal op 85 tot 95 procent) en dit gedurende de periode van één jaar. De bodemgrens wordt elk jaar opnieuw bepaald aan de hand van jouw risicoprofiel. In dalende markten wordt er zo lang als nodig voorzichtig belegt. Beleggingen met meer risico’s worden omgezet in beleggingen met een lager risico. Let wel: de bodem vormt verder geen garanties voor de terugbetalingsprijs of het rendement.
Kosten van een beleggingsfonds
Net als bij andere vormen van beleggen, zitten er ook aan het beleggen via aan beleggingsfonds kosten verbonden.
Toetredings- of instapkosten
Die eenmalige kosten betaal je wanneer je een of meerdere deelbewijzen van een fonds koopt. Ze zijn een vergoeding voor de creatie, commercialisering, wettelijke verplichtingen en professionele ondersteuning die je krijgt. Instapkosten zijn vaak lager tijdens een lanceringsperiode. Instapkosten drukt men uit als een percentage van het kapitaal dat je belegt. Ze komen bovenop het belegde bedrag.
Beheerskosten
Je betaalt jaarlijks beheerskosten voor het beheer van je beleggingsfonds. Omdat die kosten worden verrekend in de koers van het fonds, betaal je daarvoor geen bijkomende vergoeding. Wat kan je verwachten voor de beheerskosten? Een spreiding van het risico over verscheidene activaklassen, een professionele risicobewaking en voldoende kennis van zaken van jouw fondsbeheerder. Die zorgt er namelijk voor dat hij de financiële markt erg goed kent en op de hoogte blijft van alle veranderingen. Daardoor kan hij continu inspelen op kansen en bedreigingen die zich voordoen.
Uitstapkosten
In de meeste gevallen betaal je geen uitstapkosten wanneer je beslist om een fonds te verkopen. En beleggingsfonds met een einddatum of eindvervaldag is daarop echter een uitzondering. Besluit je de deelbewijzen van die fondsen voor de eindvervaldag te verkopen, dan betaal je uitstapkosten. Die worden uitgedrukt als een percentage van het bedrag van de verkochte deelbewijzen. Met die kosten wordt het rendement van de andere beleggers in het fonds beschermt. Ze komen dan ook overeen met de kosten die een fondsbeheerder moet maken om jouw deelname in het fonds voortijdig aan te wenden.
Fiscaliteit
Net zoals vrijwel alle andere vormen van beleggen, zijn ook beleggingsfondsen niet vrij van belastingen en heffingen, zoals beursbelasting en roerende voorheffing. Wat je daarvoor precies dient af te dragen, hangt af van je individuele omstandigheden.
Conclusie
Beleggen is nooit geheel zonder risico. Toch is beheren via een beleggingsfonds een manier om die risico’s tot een minimum te beperken. Dit omdat een beleggingsfonds nooit op één (soort) aandeel belegt, maar verspreid over verschillende producten, bedrijven en landen.
Algemeen genomen geldt dat hoe meer rendement je wilt, des te meer risico je moet lopen. Je loopt het minste risico met beleggingsfondsen die vooral beleggen in obligaties en/of liquide middelen.
Net als bij de meeste andere vormen van beleggen, wordt beleggen in beleggingsfondsen pas echt interessant als je een voldoende lange beleggingshorizon hebt. Denk hierbij minimaal aan vijf jaar, maar liever nog minimaal tien jaar.
