Viagra voor vrouwen, het bestaat, tenminste, dat beweert de producent van Addyi. Maar Addyi breekt maar niet door op de Europese markt, is zelfs niet toegestaan. Ook in de Verenigde Staten, waar het voor veel geld verkocht werd, loopt de verkoop spaak. Wat scheelt er met Addyi? 

In augustus 2015 kondigde Sprout, een farmabedrijf uit de Verenigde Staten, aan dat ze Addyi hadden ontwikkeld. De viagra voor vrouwen, werd het medicijn genoemd. Het pilletje, dat vrouwen één keer per dag moesten nemen, zou ervoor zorgen dat vrouwen meer zin krijgen in seks en betere seksuele ervaringen hadden. Viagra was het dus niet bepaald, maar dat de uitwerking van het concept veel geld waard was, bleek wel onmiddellijk. 

Viagra voor vrouwen

Het werkend bestanddeel voor de vrouwelijke viagra was Flibanserine, een product dat eerst verwerkt werd als antidepressivum. Dat had niet de verhoopte uitwerking, maar Sprout herontwikkelde Addyi tot een middel tegen HSDD, Hypoactive Sexual Desire Disorder. Simpel gezegd is HSDD een medische benaming (toen opgenomen in de DSMIV) voor geen zin in seks. Dat die medische stempel op zich al problematisch was, is slechts één van de issues die ervoor zorgen dat Addyi problemen ondervindt. 

Addyi kreeg pas na twee proeftrials (het laatste in 2010) toestemming om op de Amerikaanse markt verdeeld te worden. Toen ondervond het bedrijf problemen met distributie en marketing, waarna het in 2016 opnieuw op de markt werd gebracht onder een heel nieuw systeem: je kan namelijk inbellen, met een dokter verbonden worden en het product telefonisch bestellen, discreet als een seksspeeltje. Sindsdien spreekt men van de revival van Addyi, maar eigenlijk zijn er nog steeds heel veel vragen te stellen bij Addyi. 

Het probleem met Addyi

Addyi is een niet-hormonale, multifunctionele serotonine-agonist-antagonist. De bedoeling van flibanserine is de imbalans van de neurotransmitters (die hersensignalen doorgeven) dopamine en noripinefrine herstellen. Die neurotransmitters zijn verantwoordelijk voor seksuele opwinding. Serotonine is dan weer verantwoordelijk voor seksuele verzadiging en seksuele remmingen. Het exacte mechanisme daarachter is nog niet gekend, daarvoor kennen we nog veel te weinig van al onze hersenfuncties. 

Maar Addyi werd uitgebreid getest en daar ligt al meteen het probleem. Want wat Addyi probeert te doen, vrouwen een hoger libido bezorgen, lukt eigenlijk al niet zo goed. De eerste testen wezen uit dat Addyi nauwelijks de viagra voor vrouwen genoemd kan worden. Als het over seksuele tevredenheid gaat, maakt het product nauwelijks verschil. De testgroep bestond vooral uit vrouwen die HSDD hadden en oorspronkelijk geen seksuele problemen hadden.

Werkt de viagra voor vrouwen?

Zij rapporteerden dat bij dagelijks gebruik van Addyi, ze ongeveer één ‘bevredigende seksuele ervaring’ per maand hadden. Dat was meer dan bij de controlegroep, maar nog altijd weinig spectaculair. Volgens verschillende experts wordt een koppel dat één keer per maand seks heeft, gezien als ‘seksloos’. Veel succes kon Addyi dus niet op tafel leggen. 

Dat is dus alvast een eerste probleem: Addyi werkt helemaal niet. Sprout, het farmabedrijf achter het product, gaf al eerder aan dat het medicijn wellicht slechts voor een zeer beperkte groep vrouwen zal werken. Maar die vrouwen kunnen dus niet op voorhand aangeduid worden, omdat we niet weten hoe Addyi juist werkt. 

Gebruiksgemak nul 

Maar stel nu dat je één van die vrouwen bent waar Addyi wel voor werkt en dat je het product ook wil gaan gebruiken? Dan heb je er best zin in. Want Addyi is een dagelijks pilletje. Dat is ook meteen het grootste verschil met de mannelijke viagra. Mannelijke viagra of cialis, neem je enkele uren voor je tot actie wil overgaan (er bestaan trouwens ook pleisters). 

Dat is bij Addyi niet het geval. Zoals we hierboven al omschreven is Addyi een medicijn dat ontwikkeld werd als antidepressivum. De meeste antidepressiva werken pas na enkele weken en verliezen niet zo snel hun werking, maar moeten wel continu genomen worden om een positief effect te verkijgen. Hetzelfde is waar voor Addyi. Dat wil voor 90% van de vrouwen die contraceptiva nemen, zeggen dat ze een extra pilletje moeten nemen. 

Zij-effecten

Omdat Addyi ook een pilletje is dat op je hersenen inwerkt, zijn de neveneffecten ook neurologisch. Veel vrouwen (meer dan je zou willen bij een medicijn dat niet-levensnoodzakelijk is) meldden duizeligheid, een lage bloeddruk, flauwvallen en slaperigheid als neveneffecten. Addyi mag ook niet genomen worden in de ochtend, maar enkel ’s avonds. Je mag na het nemen van Addyi namelijk niet met de wagen rijden of zware voertuigen besturen. 

Dat beperkt natuurlijk de effectiviteit en gebruiksvriendelijkheid van een medicijn. Wie een pilletje skipt, kan het dus niet makkelijk inhalen en de neveneffecten zijn niet te min. Als de neveneffecten zwaarder worden dan het effectieve probleem (slaperigheid kan een grote libidobreker zijn), lijkt het weinig waarschijnlijk dat vrouwen gaan warmlopen voor de vrouwelijke viagra.

Geen alcohol

En dat is er nog dat éne ding dat je niet mag doen als je Addyi wil gebruiken. Alcohol drinken. Waar veel mensen graag een glaasje op hebben voor ze overgaan tot romantiek, is dat bij het gebruik van Addyi strikt verboden. Want de neveneffecten van Addyi worden uitvergroot als er alcohol bij gedronken wordt. Slaperigheid kan dan voor extra problemen zorgen. 

Bij deze opmerking komt ook nog een extra zorg. Bij het testen van Addyi werden namelijk veel vrouwen gebruikt, maar bij de testen die moesten duidelijk maken of Addyi ook veilig was, bestond het testpubliek vooral uit mannen. Aangezien het specifiek om een vrouwelijk medicijn gaat, is dat een vreemde keuze. Daarbij hebben vrouwen ook een andere reactie op andere hoeveelheden alcohol als mannen. Geen alcohol met Addyi dus. Dat is niet bevorderend voor de levenskwaliteit of het neemt alvast de keuze weg. 

Viagra voor vrouwen: wat bedoelen we daarmee? 

Los van het gebruiksgemak, wordt Addyi verkeerd gemarket. ‘De viagra voor vrouwen’ mag dan wel goed bekken, eigenlijk is er geen relatie tussen Viagra en Addyi. Viagra of cialis zijn medicamenten die inwerken op de bloeddoorstroming van de man. Ze zijn er om een technisch probleem op te lossen: als je lichaam niet voldoende bloed naar de zwellichaampjes van de penis stuwt, dan kan Viagra dat oplossen. 

Viagra is ook per toeval ontdekt: het is eigenlijk een medicijn dat moest inwerken op hartproblemen, maar proefpersonen meldden dat ze een tijdje na het innemen van de pillen, steevast een erectie kregen. Ook Addyi is ‘per toeval’ ontwikkeld, maar het heeft een heel andere werking. 

Erecties en goesting

Want daar wringt voor veel vrouwen het schoentje. Addyi is geen hulpmiddel om fysieke problemen of ongemakken te vermijden of te verbeteren. Addyi zit tussen de oren: het is een manier om ervoor te zorgen dat je meer zin krijgt in seks. Het is dus niet zo dat vrouwen die wel meer seks willen, maar bijvoorbeeld pijn hebben tijdens het vrijen, dat probleem opgelost zien. 

Daar kan je je vragen bij stellen. Want uiteindelijk is een lage seksdrive geen medisch probleem (al kan het wel, als er plots verandering optreedt in je libido, een symptoom zijn). Dat wil niet zeggen dat een ongelijk libido in relaties niet tot conflict kan leiden. Maar het idee dat meer seks, betere seks is, is een maatschappelijke consensus. Een erectieprobleem, daarentegen, is een lijf dat niet volledig naar behoren functioneert, en daarom is Viagra in sommige landen gratis. 

Een laag libido is geen medisch probleem

Vrouwenbewegingen durven dus al problemen hebben met Addyi: zij vinden dat het medicijn stigmatiserend is naar vrouwen die gewoon een laag libido hebben. Met andere woorden: voor mannen is er een technische oplossing, vrouwen moeten gewoon meer zin hebben. Het fysieke probleem dat vrouwen het vaakst ervaren, vaginale droogte, heeft trouwens al een oplossing: glijmiddel. 

Dat doet niet af aan de waarde van Addyi (als het werkt), want er zijn natuurlijk ook genoeg vrouwen die meer goesting zouden willen. Dat Addyi een ietwat vrouwonvriendelijk imago kreeg door deze controverse, heeft het bedrijf echter niet bepaald vooruitgeholpen. Voor wie het interesseert, de ziekte die Addyi probeert te verhelpen, Hypoactive Sexual Desire Disorder (HSDD), werd intussen uit de DSM gehaald. Zelfs volgens artsen bestaat het dus niet als op zichzelf staand probleem.

Wat kost Addyi en hoe kan je het krijgen?

Maar stel nu dat je de Viagra voor vrouwen wil proberen en je woont in de Verenigde Staten? Dan moet je nog behoorlijk wat geluk hebben. De eerste keer dat Addyi op de markt kwam, had het bedrijf behoorlijk wat distributieproblemen. Slechts één op de negen apothekers in de Verenigde Staten had het product in de rekken liggen. Daar kwam nog bij dat Addyi bij de arts vragen, hetzelfde probleem gaf als Viagra: mensen durfden niet vragen naar een middel om meer zin te krijgen in seks. 

Reken daar nog bij dat Addyi veel geld kost (honderd dollar per maand) als de verzekering niet tussenkomt, een kwestie waar nog een aantal boeken over geschreven kunnen worden in de Verenigde Staten en je hebt het recept voor een slecht resultaat. Bizar: het middel dat potentieel voor miljoenen dollars opbrengst werd verkocht, kon maar niet aan de man (vrouw) worden gebracht. 

Nieuwe strategie van aanbieden

Dus veranderde Addyi recent radicaal van strategie. In plaats van te proberen stockeren bij lokale apothekers, koos Addyi resoluut voor de online-aanpak. Eén probleem: het blijft een medicijn en dat kan enkel door een dokter voorgeschreven worden. Geen probleem, wie naar Addyi belt, krijgt zonder problemen een dokter aan de lijn. Daarmee zoekt Addyi het randje van de deontologie op, maar het werkt. 

Met één telefoontje en je kredietkaartgegevens krijg je Addyi in je bus. Maar de prijs voor Addyi blijft hoog. In principe kan je, bij terugbetaling van Addyi, het medicijn krijgen voor zo’n 25 dollar per maand (iets minder dan 22 euro). Maar opnieuw: de kans dat je verzekering, als inwoner van de Verenigde Staten, Addyi terugbetaalt, is zeer klein. 

Viagra voor vrouwen in België

Maar goed, dat blijft het scenario voor de Verenigde Staten. In België, in heel Europa zelfs, is Addyi momenteel nog niet verkrijgbaar. Het ziet er ook naar uit dat dat zo zal blijven. Ook de onlinedokter van Addyi zelf mag geen pilletjes verschepen naar België. Bij Test-Aankoop schreven ze al eerder dat het ook niet de bedoeling is dat Addyi naar België komt. 

Redenen daarvoor zijn er genoeg, we somden ze al eerder op. Het bewijs voor de werkzaamheid van het middel is laag, maar verrassend genoeg is de redenering van Test-Aankoop vooral gebaseerd op het feit dat het vrouwelijk libido geen medisch probleem is. En dat blijft ook het grootste probleem van Addyi. 

Toch zijn die conclusies niemand aan het tegenhouden: een Belgische arts aan de universiteit van Luik, is bezig met een onderzoek naar Kisspeptine, een stof die ook het vrouwelijk libido zou kunnen verhogen. Het medicijn zit momenteel echter nog in de testfase.