Voor de Britse inlichtingendienst MI6 blijft het fictieve personage James Bond een krachtig wervingsinstrument, ondanks het feit dat de verhalen de figuur onrealistisch posh en gewelddadig afschilderen. Dat heeft Rory Cormac, professor internationale betrekkingen aan de University of Nottingham, gezegd. Cormac erkent dat James Bond weliswaar niet veel gelijkenissen vertoont met een echte spion. Anderzijds benadrukt hij dat MI6 bijzonder tevreden is over de positieve impact die het hoofdpersonage uit de verhalen van auteur Ian Fleming heeft.

Kandidaten die zich een echte Bond wanen, blijken volgens Cormac wel vaak al vroeg uit het rekruteringsproces weg te vallen.

Alwetendheid

“MI6 houdt van het imago dat James Bond creëert,” zegt Rory Cormac, een specialist in inlichtingendiensten. “Bond is sterk verbonden met het Britse aura van almacht en alwetendheid. Bovendien is het personage ook een geweldig instrument voor rekrutering.”

“Bovendien had James Bond ook een grote diplomatieke waarde. Agenten van MI6 die bij operaties in afgelegen gebieden contacten moeten leggen, worden vaak met de titel Mister Bond begroet. Het helpt het ijs te breken. Anderzijds blijken figuren met karakteristieken van James Bond bij de selecties vaak in een vroeg stadium af te vallen. In veel gevallen blijken deze individuen immers als psychopaten te worden ontmaskerd.”

Alex Younger, de chef van de Britse geheime inlichtingendienst, wierp drie jaar geleden wel op dat de fictieve stereotypen in de boeken van Fleming een beeld van de spion hadden gecreëerd die met de realiteit geen enkele gelijkenis vertoont.

“Ik heb bij Bond gemengde gevoelens,” erkende Younger. “Hij heeft MI6 een sterk merk bezorgd. Wanneer ik mensen een uitnodiging verstuur voor een lunch, zullen er niet velen wegblijven. Maar wanneer Bond nu voor een baan bij MI6 zou solliciteren, zou hij toch zijn gedrag moeten veranderen.”

“Het publiek heeft door Bond vaak een verkeerd idee over de capaciteiten die van medewerkers van inlichtingendiensten worden vereist,” betoogde Younger. “Velen hebben het idee dat men voor een carrière bij MI6 een opleiding aan de universiteiten van Oxford of Cambridge moet hebben genoten.”

“Buiten hoogopgeleide academici lijken volgens de fictie vaak alleen gevechtsspecialisten voor een carrière bij spionagediensten in aanmerking te komen. Dat strookt natuurlijk niet met de werkelijkheid. Er bestaat geen unieke norm voor werknemers van inlichtingendiensten.”

CIA

Cormac herinnert zich dat ook Allen Dulles, voormalig directeur bij het Amerikaanse Central Intelligence Agency (CIA), een grote fan van James Bond was. “Dulles stond aan het hoofd van de Amerikaanse spionagedienst toen auteur Ian Fleming in de jaren vijftig van de voorbije eeuw zijn eerste romans met het personage James Bond op de markt bracht.”

“De impact van Bond was in de Verenigde Staten even groot als in Groot-Brittannië. Dulles was destijds dol op alle gadgets waarover James Bond kon beschikken. Hij eiste dat ook de technische dienst van het Central Intelligence Agency met dergelijke innovaties op de proppen kwam.”

“Dulles en Fleming zouden goede vrienden worden,” zegt Cormac nog. “In het boek ‘The Man with the Golden Gun’ zou Fleming zelfs een verwijzing naar Dulles maken. Het verhaal sluit immers af met een scène waarin het hoofdpersonage ‘The Craft of Intelligence’ – het boek dat Dulles over zijn eigen carrière publiceerde – leest.”