Key takeaways
- Italië boekte in het vierde kwartaal van 2024 een begrotingsoverschot van 0,4 procent van het bbp.
- Het sparen van huishoudens en reëel beschikbaar inkomen daalden met 0,6 procent ten opzichte van het vorige kwartaal, onder invloed van inflatie en zwakke consumentenbestedingen.
- Het opnemen van kustwacht- en politiekorpsen in het defensiebudget van Italië kan helpen de kloof te overbruggen om de 2 procent-doelstelling van de NAVO te halen.
Italië boekt begrotingsoverschot
Italië heeft in het vierde kwartaal van 2024 een begrotingsoverschot van 0,4 procent van het bruto binnenlands product gerealiseerd, wat een aanzienlijke verbetering is ten opzichte van het tekort van 6,6 procent dat in dezelfde periode van 2023 werd geregistreerd. Het primaire saldo van het land groeide ook aanzienlijk en kwam uit op 4,1 procent van het bbp, vergeleken met een tekort van 2,8 procent een jaar eerder.
Deze budgettaire vooruitgang was te danken aan hogere overheidsinkomsten, die stegen tot 55,4 procent van het bbp, en lagere uitgaven, die nu 55 procent bedragen, deels dankzij een opmerkelijke daling van de kapitaaluitgaven.
Aanhoudende impact van inflatie
Ondanks deze positieve ontwikkelingen daalden de besparingen van huishoudens en het reëel beschikbaar inkomen beide met 0,6 procent ten opzichte van het vorige kwartaal, wat wijst op de aanhoudende impact van de inflatie en de zwakke consumentenbestedingen terwijl Italië zich herstelt van de recente economische schokken. Tegelijkertijd zet de internationale druk op verhoogde defensie-uitgaven de Italiaanse overheid voor een extra budgettaire uitdaging.
Verhoging defensie-uitgaven
In een poging om onder druk van de Amerikaanse president Donald Trump aan de NAVO-doelstellingen voor defensie-uitgaven te voldoen, overweegt Italië een controversiële tactiek: het classificeren van politie- en kustwachtdiensten als onderdeel van het defensiebudget. Deze aanpak, die volgens een voormalige Italiaanse gezant bij de NAVO ongebruikelijk is, zou technisch gezien een snellere stijging van de defensie-uitgaven mogelijk maken zonder dat er extra investeringen nodig zijn.
Het verwachte defensiebudget van Italië voor 2024 staat op 1,49 procent van het bbp, wat lager is dan de doelstelling van 2 procent van de militaire alliantie die Trump wil verhogen naar 5 procent. Het opnemen van kustwacht- en politiekorpsen in het defensiebudget zou Italië kunnen helpen om deze kloof te overbruggen.
Plan Europese Commissie
De Europese Commissie heeft een plan voorgesteld waardoor alle EU-regeringen hun defensie-uitgaven vier jaar lang jaarlijks met 1,5 procent van het bbp kunnen verhogen zonder met disciplinaire maatregelen te worden geconfronteerd. Dit voorstel is bedoeld om de defensiecapaciteit van het blok te versterken als antwoord op mogelijke bedreigingen vanuit Rusland.
Beperkte fiscale flexibiliteit
De hoge Italiaanse staatsschuld, die opliep tot bijna 138 procent van het bbp in 2024, beperkt echter de fiscale flexibiliteit. Daarom heeft de minister van Economie Giancarlo Giorgetti een gemeenschappelijke garantieregeling tussen de EU-leden voorgesteld om hogere defensie-uitgaven te financieren en tegelijkertijd de impact op de nationale begrotingen te minimaliseren.
Defensie-uitgaven blijven een controversieel onderwerp in Italië. Uit een recente opiniepeiling bleek dat bijna 40 procent van de Italianen tegen het initiatief van de Europese Commissie is om het blok te herbewapenen, wat meer is dan het percentage (minder dan 30 procent) dat het initiatief steunt.
Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!
