De scheepvaart heeft het voorbije kwartaal opvallend vaak een verlies van containers op volle zee moeten melden. Dat blijkt uit rapporten die door verschillende rederijen bij de maritieme autoriteiten zijn ingediend. Gewag wordt gemaakt van een verlies van meer dan drieduizend containers op amper drie maanden tijd. Daarmee laat het fenomeen een opmerkelijke piek optekenen.
Uit berekeningen van de World Shipping Council blijkt immers dat het voorbije decennium jaarlijks gemiddeld 1.382 containers op zee verloren gingen. Rekening houdend met een totale trafiek van ongeveer 226 miljoen containers per jaar, bedraagt het verlies daarmee gemiddeld 0,0006 procent per jaar. Maar de voorbije maanden lag dat cijfer gevoelig hoger. Daarvoor kunnen volgens experts echter een aantal verklaringen worden gegeven.
Plotse toename
‘Het verlies van containers op volle zee is weliswaar geen nieuw fenomeen, maar de voorbije drie maanden heeft het probleem wel bijzonder verontrustende proporties aangenomen,’ voeren de experts aan. ‘Er zijn op drie maanden tijd meer dan dubbel zoveel containers overboord gevallen dan het verlies dat het voorbije decennium jaarlijks moest worden gemeld. De jongste jaren was er zelfs sprake van een gemiddelde van amper 779 containers. Er moet dan ook een duidelijke oorzaak zijn van die plotse toename.’
Daarbij maken de experts gewag van een samenloop van omstandigheden. ‘In eerste instantie moet gewezen worden naar de ongunstige weersomstandigheden, die tijdens de voorbije drie maanden – vooral in de Stille Oceaan – bijzonder turbulent waren,’ luidt het. ‘Wanneer een schip in een storm terechtkomt, kan het beginnen te rollen. Daardoor kan een deel van de lading los komen en in de golven verloren gaan.’
‘Daarnaast is er echter ook de invloed van de coronapandemie. Over de hele wereld worden de havens met een onderbezetting geconfronteerd, terwijl de maritieme handel al zes maanden lang hoge pieken laat optekenen. Er moet vlug gewerkt worden, maar door onderbezetting en vermoeidheid dreigen ladingen soms onvoldoende te worden vastgemaakt.’
‘Maar er kunnen ook problemen rijzen met de omschrijving van de lading,’ zeggen de experts nog. ‘Onder meer bij het gewicht van de containers is er vaak sprake van een ondoorzichtige communicatie. Daardoor is het mogelijk dat de zwaarste containers bij het stapelen helemaal bovenop komen. Dat kan de balans van het schip in het gedrang brengen, waardoor de hele constructie al bij een relatief beperkte windkracht kan instorten.’
Gevaarlijk
‘Deze problemen kunnen ernstige gevolgen hebben,’ waarschuwen de experts. ‘In eerste instantie moet er met een mogelijke ecologische schade rekening worden gehouden. Sinds het einde van de jaren vijftig van de vorige eeuw zijn op die manier immers duizenden containers op de bodem van de oceanen of op stranden terecht gekomen.’
‘Containers die een tijdlang blijven drijven, kunnen bovendien een gevaar vormen voor vissersboten of pleziervaartuigen. Maar er is daarnaast ook een belangrijke economische kost. Toen een schip van de Japanse rederij One in november het verlies van 1.800 containers meldde, werd meteen eveneens gewag gemaakt van een financieel verlies ten belope van ongeveer 200 miljoen dollar.’
Sommige experts pleiten voor een striktere regelgeving en grotere controles om het probleem aan te pakken. Dat blijkt echter minstens een proces van lange duur te zullen worden. Niet iedereen vindt het trouwens opportuun om voor een probleem dat volgens diverse partijen slechts een relatief beperkte omvang heeft – 0,0006 procent van de totale trafieken – een omvangrijke en complexe internationale wetgeving op punt te zetten.