Hoewel er meestal weinig reklame rond wordt gemaakt geven verschillende landen rijke burgers uit noodlijdende en andere landen de mogelijkheid om het staatsburgerschap, een verblijfsvergunning of een paspoort af te kopen voor een fikse som geld. In ruil moeten deze mensen in hun nieuwe verblijfplaats meestal investeren in vastgoed, in de bedrijfswereld of in werkgelegenheid.

Malta is het meest recente land dat niet EU-ingezetenen de kans geeft mits betaling van 650.000 euro de Maltese nationaliteit bekomen. Het parlement in La Valetta keurde in november een controversiële wet goed, die de kopers ook het recht geeft zich vrij binnen de EU te bewegen. Verder zijn er weinig verplichtingen verbonden aan het tegen betaling verkrijgen van het Maltese staatsburgerschap. De kandidaten hoeven niet eens op Malta te verblijven, noch moeten ze op het eiland investeren.

Ook Griekenland, Spanje en Hongarije proberen investeerders te charmeren door verblijfsvergunningen aan te bieden in ruil voor geld. Na het losbarsten van de financiële crisis hebben verschillende EU-landen hun voorwaarden fel versoepeld.

Cyprus gooide het over een andere boeg. Wie meer dan 3 miljoen euro verloor in het recente bankendebacle kreeg een Cypriotisch paspoort ‘cadeau’, kondigde president Nicolas Anastasiades in april aan. ‘Op die manier willen de Cyprioten vooral de pijn verzachten voor die Russen die het meest onder de genomen maatregelen geleden hebben,’ zei de president. Met zo’n paspoort opent zich voor die Russen de poort tot de EU.

Door nu het staatsburgerschap aan te bieden is Malta nog een stap verder gegaan. Vooral het VK is niet over het Maltese initiatief te spreken, want waarom zouden rijke niet-Europeanen 1,6 miljoen dollar in Groot-Brittannië investeren, als ze een EU-paspoort in Malta kunnen krijgen voor de helft van dat geld? Dat paspoort opent even goed de deur naar Londen.

In een reactie zegt de Europese Commissie niet tussenbeide te kunnen komen in de manier waarop lidstaten het staatsburgerschap verlenen.

Quartz.com stelde een lijst op van goedkope en minder goedkope landen die -in ruil voor cash – vreemdelingen verwelkomen. 650.000 euro is een bom geld, maar op de globale ranglijst die de kost van verblijfsvergunningen rangschikt is Malta niets meer dan een middenmoter. De Caraïbische eilanden Dominica en St. Kitts zijn een pak goedkoper; Singapore, Australië en Oostenrijk een pak duurder.