De premier van IJsland dringt er bij overheden op aan om meer te focussen op een groen en familievriendelijke beleid, en minder op economische groei en financiële cijfers.

Premier Katrin Jakobsdottir vindt dat er nieuwe sociale indicatoren nodig zijn om de toestand van een land te beoordelen dan het traditionele bruto binnenlands product (bbp). Het bbp meet enkel de totale productie van goederen en diensten van een land, in geld.

Ze treedt daarmee onder andere Joseph Stiglitz bij, winnaar van de Nobelprijs voor economie. Die vindt ook dat bbp niet toereikend is om belangrijke fenomenen van de moderne maatschappij te vatten, zoals de impact van klimaatverandering, ongelijkheid en de nevenwerkingen van de digitale transitie. ‘De financiële crisis van 2008 was de perfect illustratie van de tekortkomingen van gangbare economische indicatoren, zoals het bbp’, schrijft Stiglitz in The Guardian. Hij bedoelt daarmee dat het bbp de verstoringen in de Amerikaanse huizenmarkt niet signaleerde.

In het geval van IJsland was het ecologische verwoesting dat Jakobsdottir motiveerde om nieuwe sociale indicatoren op te nemen in de begroting. Vooral het verdwijnen van de Okjokull gletsjer gaf de doorslag, zei ze in een speech voor een Londense denktank.

In de praktijk betekent dat een begroting die meer middelen inzet voor zaken zoals mentale gezondheid, kinderopvang en ouderverlof en duurzame energie. De focus op bbp en economische prestaties zorgt ervoor dat levenskwaliteit en sociale schade door ongelijkheid ondergewaardeerd worden.

Ze illustreerde dat in haar speech met een strofe uit een bekend IJslands gedicht: ‘Seks met je vrouw telt niet mee in het bbp, maar seks met een prostituee wel.’