Budgettaire buffers. “Dat het Belgische beleid de voorbije maanden gericht was op het bestrijden van de coronacrisis, was uiteraard terecht”, zegt IMF-expert Mark Horton, die de voorbije weken vanuit Washington online consultaties had met de regeringsleiders en andere economische hoofdrolspelers. Maar vanaf het najaar is het volgens hem weer tijd om te focussen op “de reeds lang bestaande budgettaire en structurele uitdagingen, waarvan er vele verergerden door de pandemie.”

• Het IMF pleit ervoor om “op duurzame wijze weer budgettaire buffers aan te leggen”, door de overheidsuitgaven op middellange termijn weer op een houdbaar pad te brengen. Eerder verklaarde ook de Nationale Bank dat die overheidsuitgaven veel te snel stijgen.
• Dat is nodig om toekomstige schokken, zoals de vergrijzing van de bevolking, op te vangen.
• De lage rente, die de financiering voor overheden momenteel spotgoedkoop maakt, is geen argument om de begrotingsteugels te vieren, zegt Horton. Door de hoge inflatie zouden centrale banken wel eens gedwongen kunnen zijn om hun rentes te verhogen. De lage rentetarieven bieden nu comfort, maar de marktvoorwaarden kunnen snel veranderen. “De Belgische overheidsfinanciën zijn niet noodzakelijk in een positie om een renteverhoging makkelijk te managen”, zo zei Horton diplomatisch.
• De Belgische schuldgraad is tijdens de coronacrisis gestegen tot 114 procent van het bruto binnenlands product, of het hoogste niveau sinds 1999. De Belgische beleidsmakers zouden er op zijn minst voor moeten zorgen dat die schuldgraad stabiliseert en niet verder oploopt, suggereren de IMF-experts.
• Gezonde overheidsfinanciën scheppen volgens het rapport ook ruimte om de overheidsinvesteringen, bijvoorbeeld in infrastructuur, op te krikken, wat het concurrentievermogen van de Belgische economie ten goede zou komen.

Belastinghervorming. De federale regering bereidt momenteel een ingrijpende belastinghervorming door. Dat noemt Horton een “once in a lifetime”-kans om het Belgische belastingstelsel eenvoudiger en eerlijker te maken. Enkele aanbevelingen van het IMF.

• “Beperk de aftrekposten voor bedrijfswagens en andere voordelen in natura.” “Bij de fiscale gunstregimes moet de Belgische overheid nagaan of ze wel hun doel dienen. Zo niet moeten ze verminderd of afgeschaft worden”, zegt Horton. “De huidige regeling rond bedrijfswagens is vooral in het voordeel van de hogere en hoogste inkomens. De aangekondigde hervorming ervan is ook goed om de klimaatdoelstellingen te halen.”
• “Verlaag de lasten op arbeid.” Het IMF hamert er al decennia op dat Belgische lasten op arbeid, die tot de hoogste in de wereld behoren, verlaagd moeten worden, zodat participatie op de arbeidsmarkt aangemoedigd wordt.
• “Belast telkens op dezelfde manier.” Volgens de experts worden diverse vormen van beleggingen en inkomens in België te vaak op een andere manier belast. Ze hameren daarom op “neutraliteitsherstel van de belastingheffing”.
• Horton wijst er nog op dat er in België geen vermogenswinstbelasting (‘capital gains tax’) bestaat.
• Het rapport pleit ook voor meer spreiding in de inkomensbelasting, dat volgens de experts vandaag met te krappe schijven en hoge begintarieven werkt. Een grotere spreiding zou lagere belastingtarieven voor lage en middeninkomens mogelijk maken.
• Een wereldwijde minimumtaks voor multinationals zou de Belgische fiscus netto geld opleveren, denken de IMF-experts, zonder er een bedrag op te plakken.
• Het IMF steunt ook de Belgische plannen om fiscale fraude beter aan te pakken, wat ook meer geld in het laatje van de fiscus moet brengen.

Lees verder: Het officiële besluit van het IMF-rapport over België

(tb)