Tot 6 procent van de wereldwijde visserij bestaat uit verborgen activiteiten, waarbij commerciële vaartuigen hun volgsystemen uitschakelen. Deze praktijk kan worden gebruikt om illegale visserij te verhullen. Dat zegt een studie van wetenschappers aan de University of California en de milieugroep Global Fishing Watch, waarbij meer dan 3,7 miljard boodschappen van vissersschepen tijdens de laatste drie jaar van het voorbije decennium werden geanalyseerd.

De onderzoekers ontdekten bij die analyse een aantal geografische hotspots waar volgsystemen opvallend vaak werden uitgeschakeld. Dergelijk gedrag werd onder meer frequent vastgesteld voor de kusten van West-Afrika en Argentinië en in noordwestelijke delen van de Stille Oceaan. “Dit zijn wellicht locaties waar massaal illegale en ongereglementeerde visserij plaatsvindt”, stippen de onderzoekers aan.

Grote schade

De ongereglementeerde vangsten vertegenwoordigt ongeveer 20 procent van de totale opbrengsten van de mondiale visserij. De activiteit veroorzaakt jaarlijks ongeveer 23,5 miljard dollar economische verliezen.

“Na de houtwinning en de mijnbouw vormt de visserij binnen de natuurlijke hulpbronnen de sector waar illegale activiteiten de grootste opbrengsten realiseren”, merken de wetenschappers op. “Illegale visserij is tevens een belangrijke oorzaak van de vernietiging van mariene ecosystemen en blijkt ook vaak aan schendingen van de mensenrechten te moeten worden gelinkt.”

“Het is de eerste keer dat deze ongereglementeerde activiteiten op wereldschaal konden worden gekwantificeerd en in kaart gebracht”, beklemtoont onderzoeksleider Heather Welch, specialist mariene ecologie aan de University of California.

“Tot nu toe had men immers geen enkel inzicht in de omvang van het probleem. Er was ook geen duidelijkheid over de mogelijke locaties waar deze activiteiten plaats zouden kunnen vinden of over de daders en hun drijfveren.”

“Er kunnen bij ongeregelde visserij twee aspecten – vangsten in verboden gebieden en ongeoorloofde overslag – worden onderscheiden”, verduidelijkt Welch nog. “De overslag – het overhevelen van goederen tussen twee schepen – kan worden gebruikt om illegale vangsten in de toeleveringsketen wit te wassen.

“Daarbij is er bovendien ook vaak sprake van dwangarbeid en mensenhandel. Illegale visserij en ongeoorloofde overslag zadelen het leefmilieu met een zware kost op en schaden tevens het nationaal inkomen en de werkgelegenheid.”

Alarmbellen

Volgsystemen zijn niet algemeen verplicht en het uitschakelen van een apparaat is op zich niet illegaal. “Legale redenen voor het uitschakelen zijn onder meer het verbergen van een locatie voor concurrenten en soms ook voor piraten”, erkent Global Fishing Watch. “Maar schepen die plots van het scherm verdwijnen, zouden bij iedereen alarmbellen moeten doen rinkelen.”

Volgsystemen bleken vooral uitgeschakeld te worden in de buurt van gekende overslagzones en de maritieme grenzen van de exclusieve economische zones van landen, vooral wanneer er sprake is van conflicterende territoriale claims.

Meer dan 40 procent van alle verdachte activiteiten was geconcentreerd in vier zones. De kust van Argentinië registreerde 16 procent van alle verdachte feiten, gevolgd door de noordwestelijke gebieden van de Stille Oceaan (13 procent), West-Afrika (8 procent) en Alaska (3 procent).

Vooral de visserij op tonijn (21 procent) en inktvis (7 procent) bleek opvallend vaak de volgsystemen uit te schakelen, gevolgd door de beugvisserij en trawlers (elk 5 procent). Het grootste aantal verdachte activiteiten werd opgetekend bij schepen onder Chinese vlag, gevolgd door Taiwan, Spanje en de Verenigde Staten.

Welch stelde dat de autoriteiten de realtime informatie over het uitschakelen van volgsystemen zouden gebruiken om patrouilles op zee te sturen of in de havens inspecties uit te voeren op schepen die eerder onder verdachte omstandigheden hun apparaten bleken te hebben uitgeschakeld.