In Ierland ontvangen op dit moment 2.000 kunstenaars een universeel basisinkomen. Dat heeft Catherine Martin, de Ierse minister van Cultuur, bekendgemaakt. De minister voegde eraan toe dat het project een unieke kans vormt om het creatieve landschap in Ierland fundamenteel te veranderen.

De Ierse regering kondigde recent de lancering van het programma Basic Income for Artists aan. Daarbij werd aan tweeduizend professionals uit de Ierse creatieve sectoren gedurende een periode van drie jaar een universeel basisinkomen van 325 euro per week aangeboden.

Last

“Het project werd opgezet om de sector te helpen de impact van de coronapandemie op zijn activiteiten op te vangen”, stippen de initiatiefnemers aan. “Het programma zorgt ervoor dat de geselecteerde kunstenaars gedurende een periode van drie jaar de gelegenheid krijgen om een extra inkomen te garanderen.”

“Er moet bovendien worden opgemerkt dat de hoge kosten van het levensonderhoud en de huisvestingscrisis, zelfs voor de uitbraak van de coronacrisis twee jaar geleden, vele kunstenaars met een zware last hebben opgezadeld. Die factoren hebben er mee voor gezorgd dat de Ierse creatieve sectoren met een continue braindrain van jonge professionals zijn geconfronteerd.”

In totaal ontvingen de Ierse autoriteiten voor het artistieke basisinkomen ruim negenduizend aanvragen. Ongeveer 8.200 kandidaten kwamen wettelijk voor de steun in aanmerking. Uit die groep werden willekeurig tweeduizend kandidaten geselecteerd. Bij die keuze werd wel gestreefd naar een representatieve balans op het vlak van leeftijd, etniciteit, werkgebied en carrièrefasen.

De geselecteerde groep bestaat uit 707 beeldende kunstenaars, 584 muzikanten, 204 kunstenaars uit de filmsector, 184 schrijvers, 173 acteurs en artiesten uit de theaterwereld, 32 dansers en choreografen, 13 circusartiesten en 10 architecten.

Daarbij wordt opgemerkt dat ongeveer 9 procent van de geselecteerde kandidaten zich niet als een kunstenaar, maar als een werker in de creatieve kunsten profileert. Tevens wordt benadrukt dat 7 procent van de geselecteerden recent zijn studies heeft afgerond.

De Ierse regering merkt op dat het universele basisinkomen weliswaar belastbaar is, maar de ontvangers niet belet professionele activiteiten te ontplooien om daarmee voor zichzelf een bijkomend inkomen te creëren.

“Het project heeft de bedoeling om creatieve professionals een grotere stabiliteit en zekerheid te bieden, terwijl ze ook de gelegenheid krijgen om ofwel hun portfolio uit te bouwen, ofwel meer risicovolle projecten op stapel te zetten.”

Een rapport van het Ierse Theater Forum drie jaar geleden wees erop dat de weeklonen in de creatieve sector ongeveer twee derde lager liggen dan in andere delen van de economie.

“De economie onderwaardeert de productie van lokale creatieve initiatieven”, werpt Clare Duignan, voorzitter van de Arts and Culture Recovery Taskforce, daarbij op. “De uitbraak van de coronapandemie heeft zowel het ware potentieel als de kwetsbaarheid van de sector onthuld.”

Controlegroep

Minister Martin benadrukte dat de pandemie duidelijk heeft aangetoond dat iedereen kunst nodig heeft om moeilijke tijden door te komen. De minister voegde eraan toe dat de samenleving door middel van kunst in staat zal zijn om de impact van de problemen van de voorbije twee jaar emotioneel te begrijpen en de toekomst vorm te geven.

“Dit was een kans die maar één keer in een generatie kan worden gegrepen om het landschap van de kunstsector in Ierland fundamenteel te veranderen”, beklemtoonde Martin. “Het initiatief toont tevens aan welk groot belang Ierland aan de creatieve industrie hecht.”

Woordvoerders van de Ierse regering wijzen er echter op dat over de verdere toekomst van het universeel basisinkomen nog geen beslissing is genomen. Om een evaluatie van het project te kunnen maken, heeft de overheid een controlegroep met duizend personen samengesteld.

Ook die individuen kwamen voor het universeel basisinkomen in aanmerking, maar werden uiteindelijk niet weerhouden. Zij zullen eveneens gedurende een periode van drie jaar worden gevolgd. Dat moet uiteindelijk duidelijk maken welke impact de toegang tot een basisinkomen op de bestemmelingen heeft.