Autodealers plegen volop overleg om de impact van het Vlaamse klimaatplan op de autoverkoop in kaart te brengen, zowel op korte als lange termijn. Een greep uit de vele vragen: wat worden de restwaardes voor tweedehandswagens, komen er subsidies voor mensen die geen oplaadinstallatie kunnen betalen, en gaan de gewesten Brussel en Wallonië wel dezelfde regeling invoeren?

Eerst nog eens de beslissingen die de Vlaamse regering donderdagavond aankondigde op een rij:

• Vanaf 2029 – en dus niet vanaf 2027 zoals eerder circuleerde – wordt de verkoop van nieuwe personen- of bestelwagens met verbrandingsmotoren (benzine en diesel) verboden.
• Nog een verschil met de eerdere gelekte versies: er komt geen verbod op verbrandingsmotoren op de tweedehandsmarkt. Je diesel- of benzinewagen verkopen als occasie blijft dus mogelijk.
• Derde belangrijke punt: het verbod vanaf 2029 is aan drie voorwaarden verbonden. Het gaat dus om een conditioneel verbod, wat ruimte laat om de datum te verschuiven mocht dat nodig zijn. De drie voorwaarden zijn:
  • Er moet voldoende aanbod aan elektrische wagens en batterijen zijn.
  • Automobilisten moeten ook over genoeg laadpalen en andere laadinfrastructuur kunnen beschikken.
  • En tot slot een betaalbaarheidsvoorwaarde: de prijs van een elektrische wagen moet lager zijn de prijs van een wagen op benzine of diesel.

Uitdoofbeleid

Het basisprincipe blijft dus, ondanks de finale wijzigingen, overeind: een relatief snelle overgang naar een grotendeels elektrisch autopark en een uitdoofbeleid voor wagens op benzine en diesel. Het mag weinig verbazen dat milieuorganisaties eerder positief reageren en de olie-industrie zeer negatief:

• Een koepel van de belangrijkste milieuorganisaties noemt het plan “een immense stap vooruit voor uitstoot en volksgezondheid“, maar zegt wel dat er een gemiste kans is om ook het aantal autokilometers te reduceren – bijvoorbeeld door autogebruik meer te belasten – en zo de files te verminderen. Ze vinden op dat punt overigens een bondgenoot in Voka. Ook de werkgeversorganisatie betreurt het ontbreken van een slimme kilometerheffing.
• Energia (voorheen de Petroleumfederatie) spreekt van “discriminatie” van verbrandingsmotoren en waarschuwt voor “een monopoliesituatie voor elektrische wagens“, wat volgens de federatie tegen het principe van energieneutraliteit ingaat. De federatie merkt fijntjes op dat elektrische wagens maar net zo CO2-emissievrij zijn als de elektriciteit die ze gebruiken.
• “Het verbod op diesel en benzine is simplistisch, omdat we nog niets weten over de vooruitgang met hoogtechnologische, hoogefficiënte verbrandingsmotoren en de synthetische, koolstofvrije brandstoffen”, verklaarde de autofederatie Febiac eerder.

Tweedehandsmarkt

Wat veel bezitters, potentiële kopers en de verkopers bezighoudt, is de impact van dat alles op de autoprijzen., zowel in de nieuwverkoop als op de tweedehandsmarkt.

De mobiliteitsfederatie Traxio zegt alvast opgelucht te zijn dat het idee om vanaf 2030 benzine- en dieselwagens te bannen op de tweedehandsmarkt, verlaten werd door de Vlaamse regering. Zo’n verbod zou meteen de restwaarde van benzine- en dieselwagens doen kelderen en tot een averechts effect kunnen leiden, waarbij de bezitters van een oude wagen erg lang met die auto gaan blijven rijden, bij gebrek aan goede prijzen op de tweedehandsmarkt.

De regering-Jambon redeneerde uiteindelijk dat zo’n verbod nergens in Europa bestaat en de tweedehandsmarkt toch die van de nieuwe wagens volgt. “Daar zijn we blij mee. Laat hier gewoon de markt spelen“, zegt woordvoerder Filip Rylant van Traxio.

Volgens de federatie is er vanaf nu wel nood aan een stabiel regelgevend kader die autobezitters houvast biedt over de restwaardes, zodat ze niet voor financiële verrassingen komen te staan.

Wanneer overstappen naar elektrisch?

Nu de Vlaamse regeling bekend is, zullen veel particulieren zich afvragen wanneer het opportuun is om hun wagen te vervangen en welk type wagen ze best aanschaffen. Het antwoord zal niet alleen afhangen van hoe het aanbod van de constructeurs evolueert, maar ook van factoren als de beschikbare laadinfrastructuur of het fiscale regime.

Een elektrische wagen is, gezien de beperkte actieradius en soms hoge aanschafkosten, op dit moment nog niet realistisch voor elk type autogebruiker. Volgens Voka wordt het uitrollen van een fijnmazig laadpalennetwerk daarom een belangrijke schakel in het verhaal.

Rylant van Traxio: “Ons uitgangspunt is dat betaalbare mobiliteit een recht is voor iedereen. Een laadinstallatie plaatsen in een woning brengt kosten met zich mee die niet voor elke particulier vanzelfsprekend zijn. Daarom juichen we de drie opschortende voorwaarden die de Vlaamse regering inbouwt, ook toe.”

Traxio roept de regeringen op tot fiscale stimuli voor particulieren, zoals ook elektrische bedrijfswagens een duw in de rug gaan krijgen.

Quid Brussel en Wallonië

Tot slot is er nog het communautaire element. Het Vlaamse klimaatplan geldt uiteraard alleen voor Vlaanderen, maar verscheidene fiscale hefbomen zijn in handen van het federale niveau. Het is ook nog uitkijken in welke mate het Brusselse en Waalse Gewest hun klimaatplannen gaan afstemmen op het Vlaamse.

Rylant: “We hopen op een geharmoniseerde aanpak binnen België, want anders ontstaan er allerhande ontwijkingsstructuren. Stel u eens voor dat een Belgische autodealer rekening zou moeten houden met drie verschillende regelingen per gewest?”

(am)