De tijd dat investeerders hun beslissingen maakten louter op basis van bedrijfsresultaten en marktonderzoek ligt al ver achter ons. Maar omdat traditionele economische data tekortschiet om de impact van Covid-19 op de economie weer te geven, zoeken hefboomfondsen de voorbije maanden hun heil in zogeheten ‘alternatieve data’, zoals sattelietbeelden en verkeersinformatie. 

Het gaat om onconventionele economische en financiële informatie die niet onmiddellijk marktgericht is, bijvoorbeeld trends in sociale media en weerpatronen. Het is alles wat investeerders een informatievoordeel kan opleveren, en niet behoort tot de traditionele openbare bedrijfsgegevens zoals resultatenrekeningen.

Miljardenindustrie

De handel in die informatie is een miljardenindustrie. De voorbije zes maanden kreeg het echter nog een enorme boost. Hefboom- en beleggingsfondsen willen allemaal unieke inzichten over de coronacrisis, om er munt uit te slaan of verliezen te vermijden. 

Een voorbeeld van methodes die tijdens de pandemie succesvol gebleken zijn: consultant Accenture toetste verklaringen van de Chinese overheid aan berichten op Chinese sociale media, om een beter zicht te krijgen op de reële impact van het virus op de Chinese maatschappij. Ook werd via satellietbeelden de beweging van containerschepen uit China gemonitord, om een idee te krijgen van de schade aan de economische activiteit. 

Andere onderzoeksbureaus ‘scrapen’ het web voor unieke gegevens, zoals prijswijzigingen op Amazon.com of recensies van het nieuwste Apple-product. Ook gegevens die niet zomaar online te vinden zijn, worden gebruikt. Satellietbeelden, geolocatie of verkeersinformatie kan gebruikt worden om de activiteit in een bepaalde winkel te meten. Al die data wordt gebruikt om de financiële modellen mee te voeden. 

Beproefd concept

‘Alternatieve data’ is geen nieuw concept, in het Oude Rome al gebruikten kredietinstellingen agenten verspreid over het hele rijk om informatie te verkrijgen.

Als er een opstand broeide onder de stammen in de buurt van de Spaanse zilvermijnen, kon het bijvoorbeeld opportuun zijn om nog snel een voorraad van het edelmetaal aan te leggen.

Door de digitale revolutie is alternatieve data de voorbije jaren wel mainstream geworden. Vermogensbeheerders, banken, hefboomfondsen, allemaal betalen ze gespecialiseerde dataleveranciers en onderzoeksbureaus om hen een competitief voordeel te geven tegenover de concurrentie.

Uit een uitgebreide bevraging afgelopen mei bij 100 managers van de grootste hefboomfondsen ter wereld, bleek dat meer dan twee derde van hen alternatieve data inzet om uitzonderlijke beleggingen op te baseren (lees risicovolle beleggingen). Een kwart van hen gebruikt alternatieve data net om aan risicobeheer te doen. 

De afdeling vermogensbeheer van BNP Paribas spendeert volgens zakenkrant Financial Times tien procent van haar onderzoeksbudget aan informatie uit alternatieve bronnen. Vijf jaar geleden was dat percentage nog ‘verwaarloosbaar’. Volgens de vermogensbeheerder van 400 miljard euro waren het volgen van pandemie-indicatoren zoals het reproductiegetal, en real-time energieverbruik dit jaar zeer handige criteria om investeringsbeslissingen op te baseren.

De technieken hebben ook hun tegenstanders. Sommige analisten betwijfelen dat het gebruik alternatieve data vaak tot winnende weddenschappen leidt, ook al kan het een economische trend aanduiden. 

‘Die gegevens zijn vaak zeer volatiel en kortetermijngericht’, zegt Michiel Meeuwissen aan Financial Times. Hij bedenkt alternatieve strategieën voor vermogensbeheerder Kempen Capital Management in Amsterdam. ‘Gezond verstand is vaak een betere raadgever’ voegt hij eraan, bijvoorbeeld om sectoren te selecteren die het slecht doen in tijden van lockdowns.