Vorige zomer besliste de Belgische regering om geen Chinese bedrijven meer te betrekken bij de uitrol van het 5G-netwerk, uit veiligheidsoverwegingen. Uit onderzoek van onder meer Knack en Graphika blijkt dat een cel van valse Twitterbots een online moddercampagne lanceerden – die duchtig gedeeld werd door hooggeplaatste kaderleden van Huawei – om die beslissing in een slecht daglicht te plaatsen. Dit is hoe dat in zijn werk ging. 

Onder de beperkingen die de toenmalige minderheidsregering vorige zomer invoerde, zijn de zogeheten ‘hoogrisicoleveranciers’ – de EU houdt daar een lijst van bij – uitgesloten van de medewerking aan het ontwikkelen van ons nationale 5G-netwerk. De hoogrisicoleveranciers worden gedefinieerd als fabrikanten van apparatuur die mogelijk ‘onderhevig zijn aan inmenging van een niet-EU-land’ door middel van overheidsmandaten of een gebrek aan ‘democratische checks and balances’ in hun thuisland. Zowel Huawei als ZTE, een andere Chinese telecomreus, valt onder die categorie. 

Om meer draagvlak te creëeren voor het wetsvoorstel organiseerde huidig minister van Overheidsbedrijven Petra De Sutter een publieke bevraging over de beslissing, die eind december afliep. Daar moet Huawei zijn kans schoon gezien hebben om de besluitvorming alsnog te kunnen bespelen, online ontstond er alleszins een heuse perceptieoorlog. 

Publieke opinie bespelen

Twitterprofielen van de Chinese telecomreus begonnen afgelopen december plots allerlei kritische opiniestukken te delen over het Belgische 5G-beleid, en bij uitbreiding de Belgische politiek. Via gesponsorde tweets van Huawei overspoelden ze de feeds van Belgische gebruikers. Maar uit het onderzoek van Knack blijkt dat de auteurs van de meest gedeelde opiniestukken niet geheel onpartijdig zijn.

Johannes Drooghaag, wiens blogpost door de telecomgigant ‘opgepikt werd’ schreef een tekst leest als een lange aanklacht tegen de Belgische politiek. De beslissing om het uitsluiten van Chinese bedrijven wettelijk te verankeren is volgens hem ‘achterkamerpolitiek’ van het niveau van de Agusta- en de Publifinaffaires. Drooghaag schreef eerder al een ‘open brief’ ter verdediging van de CEO van Huawei. 

Bill Mew, een Britse ‘digital ethics consultant’ schreef een soortgelijk opiniestuk over de ‘Belgische blunder’. Mew gaf echter in een interview aan de Russische staatsmedia Russia Today te kennen dat hij Huawei verdedigde tegen een Amerikaanse boycot.

De Belgische advocaat Edwin Vermulst schreef ook een door Huawei duchtig gedeeld opiniestuk die de juridische basis voor het Belgische voorstel in twijfel trekt. De man trad in het verleden echter al op als advocaat van het Chinese bedrijf, en onder zijn tekst staat ook dat ‘de opinie werd aangeleverd met ondersteuning van Huawei.’

Op zich niets mis mee, bedrijven schakelen wel vaker consultants in om voor hen ‘opiniestukken’ te schrijven. Maar de perceptieoorlog ging verder dan dat. 

Valse twitterprofielen

Graphika, een techbedrijf dat sociale media analyseert, ontdekte afgelopen december dat bepaalde Twitterprofielen begonnen met het retweeten van berichten over het 5G-beleid van België. De betreffende accounts waren eerder al gebruikt in een pro-Chinese campagne die het bedrijf aan het onderzoeken was. 

Er waren minstens 14 Twitter-accounts bij betrokken, en ze gebruikten allemaal dezelfde tactieken om zich als legitiem voor te doen. Ze gebruikten valse (meestal onbestaande) identiteiten, deden zich voor als in België gevestigde tech- experts en journalisten. Ook bestonden hun profielen al enkele jaren, maar ze begonnen schijnbaar pas eind 2020 te posten. 

Ze gebruikten ook allemaal ogenschijnlijk doodgewone profielfoto’s. Graphika ontdekte echter dat ze computergegenereerd waren. De afgebeelde gezichten bestaan dus niet, met andere woorden. In haar rapport schreef Graphika dat er asymmetrieën aan beide zijden van het gezicht te merken waren, en een gebrek aan achtergronddetails. 

Gedurende de maand december waren de valse Twitterbots uitermate actief in het fulmineren tegen het voorstel van de Belgische regering, om Chinese bedrijven te weren uit het 5G-netwerk. Daarnaast prezen ze Huawei de hemel in en deelden ze de gesponsorde tweets van het bedrijf. 

Graphika noch Knack kon echter een rechtstreeks verband aantonen tussen Huawei en de generische Twittergebruikers. In een recent artikel in The New York Times liet het bedrijf weten dat het een intern onderzoek gestart is ‘om na te gaan wat er precies gebeurd is en of er sprake is van ongepast gedrag’. 

De 14 valse Twitterbots zijn intussen allemaal verdwenen van Twitter. Het sociale medium heeft ze allemaal permanent gewist nadat Graphika het bedrijf op de hoogte bracht van de lastercampagne.