In de strijd tegen de invasietroepen vanuit Rusland, kan het Oekraïens leger gebruik maken van ‘killerdrones’ uit Turkije. In de ondertussen al 12 dagen durende oorlog tonen de Bayraktar TB2’s al hun nut, door verschillende Russische tanks, pantserwagens of konvooien tot stilstand (en ontploffing) te brengen.
De geestelijke vader van de drones is Selçuk Bayraktar, de chief technology officer bij het Turkse bedrijf Baykar (en schoonzoon van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan). Het bedrijf werd gesticht door Özdemir Bayraktar, na diens dood wordt het geleid door de drie gebroeders Selçuk (CTO), Haluk (CEO) en Ahmet (CFO). Het was vooral de CTO die aan de basis stond van de ontwikkeling van de killerdrones.
Onder leiding van het trio produceerde het bedrijf al vier verschillende onbemande vliegtuigen, waaronder de TB2, die in serie wordt geproduceerd en daarmee relatief goedkoop in grote hoeveelheden verkrijgbaar is.
Met een spanwijdte van twaalf meter en een kostenplaatje van één miljoen dollar, lijkt het toch onwaarschijnlijk dat de drone ooit aan het grote publiek zal worden verkocht. Om van de gevechtscapaciteiten nog maar te zwijgen. Dat laatste maakt het toestel wel gegeerd onder regimes wereldwijd, en dan vooral diegenen die regelmatig in conflicten verzeild geraken.
Zo kochten onder meer Azerbeidzjan, Ethiopië, Libië, Polen en Qatar al enkele Bayraktar-drones. Ook Turkije, het land van herkomst, maakt gebruik van de toestellen, en het bedrijf heeft dus ook Oekraïne als belangrijke afnemer. Momenteel zouden zo’n twintig TB2-drones actief zijn in Oekraïne, het specifieke aantal is onbekend. Wel bestelde Oekraïne al zo’n 50 extra exemplaren.
Het moet gezegd worden: op veel vlakken springt de TB2 niet boven de concurrentie uit. De drone behoort zelfs niet tot de topklasse van gevechtsdrones, waar de General Atomics MQ-9 Reaper en SkyGuardian samen regeren. De TB2 is relatief klein, kan maar 150 kilogram aan bommen dragen en vliegt met een kruissnelheid van 130 kilometer per uur. Na 150 kilometer is de brandstof op, en vliegt de drone terug naar huis.
Ondanks dat alles verkocht Baykar wel al 257 TB2-drones wereldwijd. Dit toont aan dat de drones toch ook enkele voordelen hebben, die in 257 gevallen zelfs de doorslag gaven op de nadelen:
Zo zijn de drones in militaire termen echt goedkoop: ze worden gemaakt aan een prijs van één tot twee miljoen dollar, en verkocht voor een veelvoud daarvan. Maar zelfs dan weegt het verlies van een drone, wat Oekraïne de afgelopen dagen al meermaals meemaakte, niet op tegen een crash van een gevechtsvliegtuig.
Daarnaast speelt ook de menselijke tol mee: het inzetten van gevechtsvliegtuigen kan een dodelijke afloop kennen voor de piloten, maar evengoed voor toevallige passanten als het vliegtuig neerstort. De drone wordt bestuurd vanop land, door drie man in een rijdend commandocentrum. De ‘piloten’ lopen op die manier weinig tot geen gevaar, en door de relatief kleine grootte van de drone zal de impact ook veel kleiner zijn als er een exemplaar neerstort.
Last, but very important: de wapencapaciteit. De Bayraktar TB2 kan uitgerust worden met vier raketten, die met behulp van lasertechnologie naar hun doelwit worden gestuurd. Die raketten toonden de voorbije twaalf dagen, maar eerder ook al in Azerbeidzjan en Syrië, dat ze zeer doeltreffend zijn in het vernielen van voertuigen. In Oekraïne speelden de drones een belangrijke rol in het stuiten van de Russische opmars, niet in het minst bij het vernielen van het 60 kilometer lange konvooi dat naar Kiev oprukte.
Toch toont de TB2 dat het vooral een nuttig goedkoop wapen is in de strijd tegen een relatief slecht uitgerust leger. In de moeilijkere klasse, waarbij meer uitgebreide technologie nodig is om een strijd te beslissen, wordt nog altijd voor de Reaper en SkyGuardian gekozen als gevechtsdrone. Baykar hoopt met de Bayraktar TB3, die momenteel wordt ontwikkeld, daar een waardige en geduchte tegenstander voor te kunnen leveren.
(fjc)