De Wetstraat maakt zich op voor een nieuw tijdperk: een voorzitterschap bij cd&v van Sammy Mahdi. Dat belooft vooral veel assertiever te worden dan dat van voorganger Joachim Coens, die op menselijk vlak met zowat elke partijvoorzitter door de deur kon. Zeker met N-VA dreigt de spanning snel hoog op te lopen: Mahdi wil roeren in de ploeg van Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) en “het verschil in de Vlaamse regering meer in de verf zetten”. Over het lot van Wouter Beke (cd&v) blijft hij op de vlakte: Mahdi wacht een onderzoekscommissie af. Vivaldi zal vermoedelijk veel minder last krijgen van de nieuwgeprikkelde cd&v: Mahdi was altijd een believer. Een opvolger zoeken op Asiel en Migratie wordt nog de grootste spanningsbron voorlopig. Iedereen verwacht Nathalie Muylle (cd&v).

In het nieuws: Alle hoop op Mahdi, bij cd&v.

De details: Alle kopstukken schaarden zich achter de staatssecretaris, nadat afscheidsnemer Joachim Coens zijn eigen top vrijdag verraste met een exit.

• “Beweren dat hij de beste politieker was zal ik niet doen, roepen dat hij nog langer moet aanblijven evenmin. Hij is niet perfect, thuis ook niet. Dat de placemats ondertussen al twee jaar een nieuwe plaats gekregen hebben, en de printer pas werkt wanneer je hem aanzet, zijn dingen die hij nog moet ontdekken. Zijn gedachten gaan soms te snel voor zijn woorden. Hard zijn is niet zijn beste kant, maar hij is een politieker die het meent.”
• Het was de zoon van Joachim Coens, Felix, die afgelopen weekend een emotionele tekst op Twitter postte, om daar zijn vader, “de man naar wie je zo hard opkijkt”, te verdedigen. Dat hij daarbij tegelijk de zwaktes van Coens sr. blootlegde, maakte de tekst net sterker: “Hij heeft het beste gedaan. Hij is een politieker van de oude stijl”, zo schrijft hij. “Dat volstaat niet meer. We leven in een wereld waar inhoud en de authentieke overtuiging ondergeschikt zijn aan de oppervlakkigheid van communicatief spektakel en kortetermijndenken in functie van individueel gewin.”
• Zo valt het doek over Coens’ leiding, waarbij het duidelijk was dat de cd&v-voorzitter drie jaar lang onwennig bleef rondlopen in de Wetstraat: hij raakte maar niet aangepast aan de snelheid en het ritme van de nationale politiek. Het gebrek aan sterk management vanuit de partij speelde mee: het personeelsverloop bleef chaotisch, nooit kwam er, na de leegloop bij de exit van voorganger Wouter Beke als voorzitter, opnieuw structuur in de Wetstraat 89, het hoofdkwartier van de partij.
• Maar een ander aspect werd vanuit het kamp-Coens ongenadig verwoord door zoon Felix: “Alsof het normaal is dat in een partij die al jaren achteruit gaat er personen meer dan 10 jaar lang op de hoogste posten zitten. Zolang kabinetten eilanden blijven, fracties niet samenwerken, regeringen om de haverklap botsen en parlementsleden niet overeenkomen, mogen er nog 25 voorzitters passeren. Verkiezingen zullen we niet winnen.”
• Coens botste meteen bij zijn komst naar de nationale politiek als partijvoorzitter op diepe onenigheid aan de top, en vooral de schaduw van een paar zwaargewichten: Hilde Crevits (cd&v) die vanuit de Vlaamse regering haar schaduw liet vallen over de partij, en Koen Geens (cd&v) die het federale niveau domineerde, en richting een paars-gele coalitie duwde. En dat terwijl zowel Coens als zijn tegenstander in de voorzittersverkiezing, toen ook Mahdi, eigenlijk Vivaldi wilden.
• Dat werd het uiteindelijk, maar zelfs de casting van de federale regering, die hij zelf kon doen, en die naar buiten toe op applaus onthaald werd, zorgde niet voor het doorbreken van een interne cultuur van diep wantrouwen en rivaliteit. Integendeel: federaal kwamen de drie excellenties zo mogelijk nog slechter overeen.
• Komt daarbij dat de figuur van Wouter Beke tot een etterend dispuut leidde, en blijft leiden binnen de partij: de schade aan cd&v is enorm, maar de weifelende houding van Coens, die eerst achter de schermen stelde dat Beke weg moest, om vervolgens niet door te duwen, maakte het allemaal nog veel erger. Ook vandaag staan verschillende Vlaamse Parlementsleden met getrokken messen klaar: zij willen Beke nog steeds weg.

En nu: Mahdi staat voor een enorme opdracht.

• “De verlosser”, betekent Mehdi in het Arabisch, volgens zowat alle portretten die vandaag verschijnen in de kranten, inclusief de jeugdfoto’s, over Sammy Mahdi. Dat is een wel erg vrije vertaling, het is eerder “de goed geleide” of “le bien guidé“, wat iets minder goed samenloopt met het christendemocratisch verwachtingspatroon van vandaag, maar in elk geval nog spiritueel genoeg klinkt.
• Want daar zijn de verwachtingen hoog gespannen: plots is er weer hoop in de rangen. Daarbij gaat het voorbeeld van een andere jonge voorzitter over de tongen: Conner Rousseau (Vooruit) slaagde er op een paar jaar tijd in om de Vlaamse socialisten weer helemaal terug te brengen.
• Bij cd&v dromen ze van een soortgelijk scenario: een aankondiging van Mahdi zelf, op Twitter, met de woorden “I’ll be back” en een foto van zichzelf als Terminator, doet in elk geval denken aan de communicatiestijl van Rousseau. Die had het destijds over “he’s back, bitches“, toen hij de terugkeer van Frank Vandenbroucke (Vooruit) aankondigde.
• Dat Mahdi klaarstond, was al veel langer duidelijk: al vrijdagmorgen deed in de Wetstraat het gerucht de ronde “dat hij zaterdagmorgen met nieuws zou komen”. Maar het kon pas gebeuren, als Coens opzij zou gaan: een fatale dolkstoot wilde Mahdi niet toedienen. Een peiling, en een boze reactie bij Coens die voor zichzelf constateerde dat hij niet door anderen binnen de partij al op de hoogte was gebracht, deed de rest.
• Zowel in het weekend als maandag dramde de cd&v-top, bestaande uit de zes ministers, die zich allen achter Mahdi schaarden, daarop dezelfde boodschap af:
  • “Wij duwen wel degelijk onze standpunten door, alleen vertellen we dat niet in een breder verhaal”, zo stelde Annelies Verlinden (cd&v) in de Zevende Dag.
  • “We moeten het verschil dat wij maken in de regeringen beter in de verf zetten. Want wat beslist wordt in goeie zin, blijft te weinig op ons kleven”, zei Hilde Crevits (cd&v) vanmorgen op Radio 1.
• Het is dus vooral, volgens die analyse, een communicatieprobleem, eerder dan een echt structurele bedreiging voor de partij. Mahdi zelf riep wél het existentieel probleem in, als motivatie, zaterdagmorgen, om zijn kandidatuur te lanceren: “Ik heb ergens de verantwoordelijkheid genomen, na die vele berichten die ik gekregen heb. Op een moment dat er twee blokken ontstaan, en dat mijn ideologie, de mooiste, dreigt te verdwijnen, wil ik dat niet zien gebeuren”, zo stelde hij.
• In de laatste peiling van VRT en DS deelde men Vlaanderen nogal makkelijk op in een ‘rechts blok’ van N-VA en Vlaams Belang, en een links blok met Vooruit, PVDA, Groen en vreemd genoeg ook Open Vld (op basis van hun huidige kiezers), waartussen cd&v geprangd zou zitten. Die analyse verdient wel net iets meer data, of een echte verkiezing, om hard gemaakt te kunnen worden. Maar tegelijk bleef het beeld nazinderen van een voormalige CVP, almachtig in Vlaanderen, die met uitsterven bedreigd lijkt.
• Daarbij roepen de christendemocraten zelf om het “moedige midden”, en het “assertieve centrum”. Emmanuel Macron leek, ook na zijn herverkiezing, daarbij een lichtend voorbeeld: stevig antwoord bieden op zowel extreemlinks als extreemrechts. Alleen moet opgemerkt dat Macron zich, zeker in zijn eerste kandidatuur, opwierp als vooral een hervormer en vernieuwer, iets wat cd&v bezwaarlijk kan genoemd worden.
• De afgelopen jaren profileerde ze zich meermaals op dossiers die vooral voor de eigen zuil van belang lijkten: Arco was een compleet debacle op dat vlak, maar net zo goed is er het recente stikstofdossier. Tegenover een electoraal nog maar minuscule groep van boeren, en vooral een gigantische financiële speler in de Boerenbond, staat een massa volk die wel degelijk wakker ligt van te veel stikstof. Maar cd&v kiest blijkbaar voor de steeds kleiner wordende vijver van industriële landbouwers, als hun prioriteit. Dat de paters van Averbode, die ingeroepen werden als poster child(ren) van het verzet, ondertussen aan intensieve industriële landbouw blijken te doen, op advies van dure consultants, midden in een natuurgebied: het zegt ongeveer alles.

En nu? Mahdi zal vooral in stijl en aanpak een heel andere voorzitter worden.

• Door meteen een existentiële crisis voor de partij af te roepen, kan Mahdi een mandaat krijgen om erg veel macht naar zich te trekken. De oude discussie, waarop ook Coens botste, en die hij niet kon winnen, komt zo boven: zijn het de kabinetten die beslissen, of de Wetstraat 89? Wordt de partijkoers geschreven aan de Koning Albert II-laan (waar de Vlaamse ministers zitten), of toch bij de voorzitter?
• Als Mahdi het heeft over de “baronieën die te veel naast elkaar functioneren binnen de partij“, in La Libre vanmorgen, dan kan hij het moeilijk anders dan over die kabinetten hebben. Overigens staat de template voor die nieuwe, veel centraler en strakker geleide partij ook in zijn boek: de communicatie van de fracties, van de ministers, het moet worden gestuurd vanop het hoofdkwartier.
• Dat maakt meteen dat cd&v zo meteen een veel centralistischere partij zou worden, tegen de traditie van een “huis van vele kamers” in. En veel meer, ook al horen ze het niet graag bij cd&v, naar het evenbeeld van wie het vandaag in de peilingen goed doet: Vlaams Belang, Vooruit en N-VA worden allen veel strakker, van bovenaf geleid. De lijn wordt op het hoofdkwartier uitgestippeld.
• Tegelijk betekent dat dat Mahdi de touwtjes in handen gaat nemen, en cd&v wat anders gaat ‘zetten’ op het veld. Zeker voor de rol van cd&v in de ploeg van Jan Jambon lijkt hij ambities te hebben: “Af en toe moeten we het verschil met de andere Vlaamse regeringspartijen meer in de verf zetten. Ons meer profileren op Vlaams niveau, zonder daarom continu te kibbelen”, zo stelt hij.
• Dat cd&v in die Vlaamse regering wel erg “dicht hing” bij N-VA, is een verwijt dat al veel langer klinkt, aan het adres van Crevits en zeker Wouter Beke. Diens vel werd, volgens de criticasters intern, in de eerste plaats gered door Jambon en co, die hem stevig vasthielden in de crisismomenten.
• Dat Mahdi in de eerste plaats denkt aan de Vlaamse regering om de zaken aan te scherpen, is geen toeval. Want wie van ‘Hol naar Vol‘ las, het boek dat als handleiding mag gelden voor een voorzitterschap van de Vilvoordenaar, constateerde daar al hoe dicht Mahdi ideologisch zat/zit bij N-VA: ethisch-cultureel eerder rechts, conservatief, en sociaal-economisch eerder centrum met een tikje links, progressief. Die positionering van Mahdi verschilt inhoudelijk niet zo gek veel van N-VA, waarbij de kandidaat-voorzitter zelf vooral het verschil onderstreept op dat laatste vlak, en N-VA systematisch als “neoliberaal” bestempelt.
• Maar niet toevallig noemde De Wever zijn boek ook “interessant”: al jaren cultiveert ook N-VA een veel minder ‘harde’ economische flank, en zoekt ze aanknoping, onder meer bij de socialisten, waar Conner Rousseau een soortgelijke positie neemt, ‘flinks’. De concurrentie tussen beiden zal de komende maanden alleen maar feller worden, zo voorspellen we.
• Al wil Mahdi net vooral de relatie met N-VA herdefiniëren, in competitie, eerder dan in een soort vriendschappelijke, maar versmachtende omknelling, waar de christendemocraten al jaren inzitten, zeker op het Vlaamse beleidsniveau. Op persoonlijk vlak botsten hij en De Wever ook fel, over de aanpak van de Oekraïense vluchtelingencrisis: tekenend voor de jonge cd&v’er was daarbij dat hij niet opzij ging voor de Antwerpse burgemeester.
• “Over de aanpak van de Oekraïnecrisis hebben ze een andere visie, dat betekent niet dat dit een totaal verzuurde relatie zou betekenen. Alleen is Sammy wel duidelijk in het stellen waar hij voor staat binnen cd&v. Dat is misschien nieuw“, zo is assertief te horen binnen de entourage van Mahdi, over N-VA.
• Bij de andere voorzitters is er in elk geval nu al wat heimwee naar Coens: de aimabele relaties, de soms amateuristisch geleide onderhandelingen met andere partijleiders, het maakte van de cd&v’er uit Damme een ‘geliefd’ figuur op andere hoofdkwartieren. Nu komt in de plaats een heel ander model, met een jonge spring-in-’t-veld, die het mes tussen de tanden heeft om zijn partij terug uit de vergeetput te halen.

Genoteerd voor Vivaldi: Kristof Calvo (Groen) gooit een bommetje naar Vivaldi, maar dat veroorzaakt niet veel schade.

• Dat de klad er flink inzit voor de federale regering, daarmee melden we u niets nieuws. De peiling toonde andermaal dat aan Vlaamse kant enkel Vooruit met winst gaat lopen, alle andere federale regeringspartijen krijgen klappen.
• Voor Open Vld gebeurt dat ondertussen opnieuw haast geruisloos: het was cd&v die met de exit van Coens en vervolgens de komst van Mahdi alle aandacht naar zich zoog. Nochtans gaf die peiling, met opnieuw een score van 10 procent, maar vooral een stevige barst in de populariteit van premier Alexander De Croo (Open Vld), een zeer relevant signaal voor de Vlaamse liberalen.
• Vanmorgen op Radio 1 slaagde vicepremier en deel van het leidende triumviraat Vincent Van Quickenborne (Open Vld) erin om het zonlicht volledig te ontkennen: “Ons vernieuwingstraject is ingezet. Maar bij ons is er grote eensgezindheid over de richting die we uit moeten”, zo poneerde de Kortrijkzaan zonder verpinken. De waarheid is dat het al maanden rommelt, net over die koers: meer een centrumlijn, rond de premier, of een blauwe, liberale koers, rond de partij.
• Voor Groen was de peiling nog behoorlijk, met minder verlies dan verwacht. Maar net op het moment dat er een vacuüm is op vlak van een voorzitter, komt Kristof Calvo (Groen) nog eens op de proppen, om wel degelijk een harde waarheid te formuleren: “Vivaldi is een verdienstelijk crisiskabinet geweest, maar er moet meer gebeuren. Eigenlijk zou De Croo als premier moeten zeggen: in plaats van al die partijcongressen, laat ons opnieuw rond de tafel zitten en een nieuw regeerakkoord schrijven, een update.”
• “Een klassiek begrotingsakkoord is onvoldoende om de grote uitdagingen te tackelen. Logische prioriteiten zijn dan de versnelling van de energietransitie en een ambitieuze fiscale hervorming. Die hervorming zou echt geconcretiseerd moeten worden”, zo stelde Calvo op de Zevende Dag.
• Meteen reden tot zenuwachtigheid: een nieuw regeerakkoord, betekent de facto de huidige ploeg, met al haar broze evenwichten, openbreken. Die doos van Pandora wenste vervolgens niemand open te doen: het voorstel dus terug naar af.
• Want eigenlijk niemand volgt de suggestie van Calvo, nochtans een van Vivaldi’s grootste cheerleaders tot nu. “Eerlijk gezegd, laat ons eerst het regeringsakkoord al uitvoeren, en dringend werk maken van wat we beloofd hebben”, zo antwoordde Van Quickenborne. Ook cd&v en Vooruit zaten in die richting: van een regeringscrisis nu, of akkoorden openbreken, kan geen sprake zijn.
• Dat neemt niet weg dat Calvo een waarheid aanraakt waar iedereen binnen Vivaldi mee vertrouwd is: de machine stokt. Voor fiscale hervormingen, voor de pensioenen, zelfs voor de arbeidsmarkt: het loopt allemaal voor geen meter. Zelfs het symbolisch zo belangrijke dossier van de fiscale voordelen voor de profvoetballers: het lijkt dood en begraven op het Vivaldi-kerkhof.
• Nochtans haalde ook Mahdi dat voorbeeld aan, als een punt waarop cd&v opnieuw zal gaan duwen. Maar niemand verwacht dat hij, komende van de Vivaldi-ploeg, diegene zal zijn die straks het project van De Croo in gevaar zou brengen. Of het zou op zijn eigen beleidsdomein moeten zijn, dat van Asiel en Migratie, waarop hij een duidelijke lijn uitstippelde, en die ook zijn opvolger niet zal overschrijden. In de zomer van 2021 broeide daarover een open regeringscrisis, waarbij PS en Ecolo dreigden met de val van het kabinet.

De casting: Eén vacature opent. Misschien zelfs twee, straks.

• “Geen commentaar”, klinkt het voorlopig uit het kamp-Mahdi, als het over een opvolger van zijn ministerpost gaat. Maar dat de positie, waarop eerder Theo Francken (N-VA) en Maggie De Block (Open Vld) electoraal groot werden, van belang is, staat vast.
• Want Mahdi kwam in die zomer van 2021 dus fel in botsing met de linkervleugel van Vivaldi, PS en Ecolo, en in iets mindere mate Groen, die hard duwden om toch een soort regularisatie erdoor te krijgen. De Vilvoordenaar zette fel zijn voet, waarna hij begon te klimmen in de peilingen.
• Een opvolger moet dus iemand zijn die de dossiers aankan, in tandem met de huidige kabinetschef van Mahdi, Nicole De Moor, en inhoudelijk sterk in de schoenen staat. Een no-nonsensecommunicatiestijl is daarbij zeker een plus: de mensen of ‘het volk’ in het nieuwe cd&v-jargon, moeten het verstaan.
• In de Kamer beheert voor cd&v Nahima Lanjri al jaren het dossier, maar zij is aanhanger van een veel progressievere koers dan Mahdi, en geen wissel op de toekomst. Bovendien speelt een regionale spreiding ook een rol.
• Bij cd&v zijn immers met Hilde Crevits (West-Vlaanderen), Vincent Van Peteghem (Oost-Vlaanderen), Annelies Verlinden (Antwerpen), Sammy Mahdi (Vlaams-Brabant), Wouter Beke (Limburg) en Benjamin Dalle (Brussel) alle kiesgebieden netjes afgedekt. Coens was de tweede West-Vlaming, niet onlogisch: die provincie was en is nog altijd een oranje bastion.
• Vandaar dat de naam van Nathalie Muylle al meermaals viel: zij is ook van die provincie, maar kon bovendien als invaller op het departement Werk een mooi palmares voorleggen, dat ze in coronatijden uitbouwde. Haar exit als minister was een verrassing, toen Coens haar niet meer meepakte in een nieuwe ploeg. Plus: haar communicatie is helemaal niet wollig. Ze heeft bovendien de aura van ‘goede, gedegen bestuurder’. Enige nadeel: haar ‘vakgebied’ is de arbeidsmarkt, niet het asielrecht.
• Veel alternatieven zijn er evenwel niet in de Kamerfractie, of het zou Nawal Farih, een absolute vertrouwelinge van Mahdi, moeten zijn. Maar zij focust zich op Gezondheidszorg en Welzijn, en bedankte Coens net een paar weken geleden voor een job als ondervoorzitter, omdat ze bezig is aan een extra studie aan de VUB.
• Plus, Farih is als Limburgse een ideale wissel, mocht Wouter Beke toch moeten gaan, op het voor haar logischere departement van Welzijn. Over een exit van Beke gaf Mahdi aan dat hij de onderzoekscommissie rond de crèches afwacht.
• Maar het zou niet onlogisch zijn dat de nieuwe voorzitter straks wel kiest voor een propere lei, en het rapport aangrijpt om Beke een eervolle aftocht te gunnen, en vervolgens iemand nieuw in te schuiven. Dan is Farih de logische naam. Wil cd&v een kans maken in 2024, zal het toch radicale beslissingen vergen aan de top.

Ook gevolgd: Een rel van eerste orde binnen Vivaldi, alweer, over online gokken.

• Forse communicatie, vanmorgen door minister van Jusititie Vincent Van Quickenborne (Open Vld). Want hij kwam vertellen dat hij het adverteren van de gokindustrie zwaar aan banden gaat leggen. Daarbij wordt voortaan een hele reeks van advertenties verboden, naar analogie met wat ooit met tabak gebeurde.
• Zo is voortaan alle reclame voor gokken op radio, televisie, in bioscopen, maar ook online op websites of digitale kanalen, en op sociale media verboden. Ook in print en op posters, en zelfs gesponsorde mailings of via sms: het is allemaal gedaan.
• En nog straffer: ook de shirtsponsoring van sportteams is iets wat Van Quickenborne schrapt. Daarbij houdt hij wel rekening met lopende contracten: pas in 2025, binnen drie jaar, is dat volledig verboden.
• Van Quickenborne schermt daarbij met gokverslavingen, die steeds meer epidemische vormen aannemen. “De gokindustrie maakt steeds meer winst in ons land en dat op de kap van mensen met een gokverslaving. Gokreclame wordt dagelijks langs alle kanten op ons afgevuurd en werkt die verslavingen in de hand, ook bij jongeren. Meer dan 100.000 gokkers zijn vatbaar voor een gokverslaving en bij een derde van hen is sprake van ernstige verslaving. Enkel personen die willen gokken en actief op zoek gaan naar informatie over kansspelen, zullen in de toekomst nog geconfronteerd worden met gokreclame.”
• Met zijn zet pakt Van Quickenborne meteen de liberale familie van de MR in snelheid. Want het verbod, wat overigens geen totaalverbod is, maar een lange lijst van specifieke zaken, is een initiatief dat hij per koninklijk besluit tekent, en dat dus niet naar de ministerraad moet (waar de MR dan mee akkoord moet gaan).  
• Fijntjes wijst men er bij de Open Vld’er ook naar dat het KB wel door liefst zes betrokken ministers goedgekeurd werd: naast Justitie is er ook Frank Vandenbroucke (Vooruit) voor Volksgezondheid, Pierre-Yves Dermagne (PS) voor Werk, en zijn er drie cd&v’ers, Vincent Van Peteghem (cd&v) op Financiën, Annelies Verlinden (cd&v) op Binnenlandse Zaken en Sammy Mahdi (cd&v) als staatssecretaris voor de Nationale Loterij.

Een politieke ruzie: Open Vld schiet naar cd&v, die zijn boos, en wijzen naar de MR, die razend reageert, en lik-op-stuk krijgt van Vooruit.

• Meteen vond Van Quickenborne het nodig om verder te duwen naar cd&v, waarbij hij het doet uitschijnen alsof die de zaak tegenhield. “Voor de Nationale Loterij moet u kijken naar de staatssecretaris, om daar maatregelen te nemen: maar als we van de sector inspanning vragen, moet de overheid dat ook doen, zo hebben we hem dat gesuggereerd. Nu is het aan hem”, zo stelde Van Quickenborne.
• Die positionering van Open Vld is opvallend. Jarenlang gold voor de Vlaamse liberalen dat ze de ultieme behoeder waren van de goksector. Veel had te maken met het notoir lidmaatschap van Willy Michiels, de ‘bingokoning van Vlaanderen’. Als Open Vld-burgemeester van Haaltert, maar vooral als eigenaar van onder meer Napoleon Games, was hij een van de grote sponsors van de partij.
• Maar het idee dat cd&v onder Koen Geens, de vorige minister van Justitie de zaak zou tegengehouden hebben, werd vanmorgen uit liberale hoek aangeblazen. Hij reageerde fel in een tweet: “Ik was altijd pro een verbod op reclame, het voortschrijdend inzicht was nooit aanwezig bij de MR. Maar de MR moet nu het KB van Van Quickenborne niet ondertekenen”, zo duidde Geens hoe Open Vld de MR te grazen neemt.
• En daar was Georges-Louis Bouchez (MR) dan weer in alle staten over. Want: vooral de shirtsponsoring stopzetten, slaat een enorm gat in de budgetten van de Belgische profclubs. Zowat elke club in de Jupiler Pro League heeft sponsoring van gokbedrijven, de meeste shirtsponsors zijn ook gokkantoren. In de kering gaat het om bedragen in de richting van 40 miljoen euro, voor heel de sector, in het profvoetbal.
• De baas van de profclubs, de Pro League, reageerde al fel vanmorgen: “Dit voorstel dreigt meer mensen naar illegale goksites te leiden, zonder regulering. Dit voornemen, dat er zonder overleg kwam, snijdt meer dan 12 procent sponsorinkomsten weg op een ogenblik dat onze clubs meer dan 100 miljoen verlies maken. We vragen dus dringend overleg”, zo liet Lorin Parys weten.
• En dat de voetballobby het oor heeft van de MR, is algemeen geweten: “Dit verbieden is de dood van het profvoetbal in België. Moet het voetbal dan echt kapot?”, zo reageert Bouchez vanmorgen. Het voorstel van de minister van Justitie is een heel slecht antwoord op een echte uitdaging waarvoor al maatregelen bestaan die kunnen worden verbeterd. De MR wil meer nuance”, zo stelt Bouchez.
• Maar bij de coalitiepartners volgde meteen reactie. “Geen verrassend standpunt van de spreekbuis van de voetballobby. Overigens is niet de goksector, maar de belastingbetaler de grootste sponsor van het topvoetbal met meer dan 100 miljoen aan loonsubsidies. Een subsidiekraan die de liberalen van MR wijd open willen laten staan, tegen alle afspraken in”, zo sneert Joris Vandenbroucke (Vooruit) vanmorgen.
• De vraag is nu of de MR enkel luid blaft, of toch de zaak escaleert, en op de tafel van de kern brengt. Enkel zo, door er een regeringscrisis van te maken, kunnen ze nog blokkeren. Want het KB “is getekend, en is weg”, zo stelt men ferm op het kabinet van Van Quickenborne.

Een bedenking: Tijd voor het grotere debat?

• Wie het debat binnen Vivaldi volgt, moet alweer vaststellen dat er weinig liefde verloren gaat tussen de socialisten en de MR, met deze keer opvallend ook Open Vld aan de andere kant van de frontlijn.
• Daarbij schoot ook Vooruit-fractieleider Melissa Depraetere met scherp: “De prioriteiten van de MR zitten ook weer goed … De financiële impact op grote voetbalclubs is blijkbaar belangrijker dan de preventie van gokverslaving. En passant even de minister van de eigen zusterpartij onder de bus gooien”, zo reageerde ze op Twitter. Daarop reageerde Bouchez meteen: “Melissa, spreek je ook met Jannie Haek en de sponsoring van zijn wielerploeg (Lotto-Soudal, red.)? En de sponsoring van cultuur, stoort je dat ook?”
• Daarmee kaartte Bouchez alvast één opvallend punt van de nieuwe wetgeving aan: ze geldt blijkbaar niet voor de Nationale Loterij.
• Die instelling, die elk jaar miljoenen euro’s winst maakt, op rug van diezelfde gokverslaafden, geldt in de Wetstraat als een soort mecenas-trofee: ze werd bij de vorming van Vivaldi nog snel in de wacht gesleept door cd&v, waarna Sammy Mahdi nu het mooie weer mag maken als ‘staatssecretaris van de Nationale Loterij’. Het voelt allemaal wel erg ancien régime aan, met politici als wilde weldoeners.
• Niet toevallig zijn zitjes in de raad van bestuur van dat staatsgokbedrijf gegeerd, vanuit de politiek: dan kan men eigen projecten naar voor duwen, en kaarten ritselen voor allerlei events, van cultuur tot sport, waar de Lotto sponsor is.
• De sterke man van de Nationale Loterij is ook niet toevallig een legendarische kabinetschef, Jannie Haek, die ooit bij Vooruit de lijnen uitzette. Vandaag kiest hij dus mee hoe men die miljoenen gokwinsten besteedt, onder meer door grote sportclubs (netjes met een communautair evenwicht) geld toe te stoppen, naast cultuurhuizen en festivals als Rock Werchter.
• En dus komt men bij de situatie waar straks shirtsponsoring verboden is, maar waar een club als Anderlecht wel in de ‘Lotto Arena’ zal spelen. Veel absurder hoeft het echt niet te worden: dringend tijd dat men in de Wetstraat het grotere debat rond de eigen gokactiviteiten en de in 2022 gepaste rol voor een overheid daarin durft te voeren, in plaats van te bikkelen over de viptickets.