Nog nooit werden zoveel pagina’s tekst geschreven over een voetballer die van een club naar een andere trekt. Zelden liet Leo Messi zo veel tranen als bij zijn vertrek om dan 3 dagen later, met een contract van 70 miljoen euro op zak, Parijs binnen te denderen met een bijna wraakzuchtige glimlach. Het wordt tijd dat Barcelona rechtkrabbelt. Eeuwige dankbaarheid is op zijn plaats voor wat Messi heeft gebracht, maar het is nu kwestie om vooruit te kijken. En dat begint bij de jeugdopleiding.

De tranen van Messi

Laten we toch even de dingen bij hun naam noemen. Messi wou in alle omstandigheden – coûte que coûte zeggen de Fransen – bij zijn favoriete club blijven, de club die hem alles heeft gegeven en de stad waar zijn familie gelukkig was. Het is de club waar hij 1 miljard euro heeft verdiend (voor belastingen). Het is de club die waanzinnige transfers op poten zette om de colère van Messi te vermijden, sinds het team er na 2015 niet meer in slaagde de Champions League te winnen. 

Wie herinnert zich niet de mislukte aankopen van de Franse voetbalgoochelaar Griezmann, de Braziliaan Coutinho of Ajax-wonderboy De Jong. Die moesten alle komen om versneld terug prijzen te pakken met de Argentijnse semi-god. Maar de Blaugrana kwam telkens van een kale reis terug. De ‘Messi-strategie’ was de oorzaak van die koopwoede, een wat banale naam voor een beleid dat erop gericht was om de Argentijn gelukkig te houden, wat het ook mocht kosten.

Een mooie fin de carrière verknald

Het is de club waar hij zijn carrière in schoonheid kon afsluiten. Hij had kunnen kiezen voor een niet betaalde job -dat ware het allermooist – waarna hij zijn hele leven zou worden aanbeden als de enige echte Messiah. Wie de biografie van auteur Jordi Punti over Messi leest, kan enkel concluderen dat hij water niet in wijn kon veranderen, maar al de rest kon hij. 

Zijn vermeende goedheid kende volgens de fans geen grenzen (de Spaanse belastingen waren het er niet mee eens). Hij had dan ook een ambassadeur kunnen zijn voor zijn favoriete club en zou later ook een rol van betekenis kunnen spelen in het beleid van de club. Zij hadden hem vereerd zoals wij in België Eddy Merckx vereren. Maar de straatjongen koos voor nog meer geld en natuurlijk de mogelijkheid om nog éénmaal de Champions League te winnen.

De excessen van de topclubs

Zoals we hier in een vorige column al duidelijk maakten is er geen grens aan de koopzucht van de grote clubs, voornamelijk de Premier League, Serie A, La Liga en PSG die een liga op zichzelf zijn. Ook Geert Noels in Het Laatste nieuws hekelde het gigantisme van de grote clubs die geen rekening hoeven te houden met de regels van ‘goede huisvader’ en een bedrijf runnen zoals kamikazes een vliegtuig zouden besturen. 

Geen businessmodel

De Amerikaanse sportclubs weten al langer dat dit geen houdbaar model is en hebben dan ook duidelijke regels afgesproken over het transferbeleid en de salarissen. In het seizoen 2019/2020 alleen maakten de Engelse clubs samen een verlies van één miljard pond. In de NBA, de belangrijkste competitie van de VS was élke basketbalclub rendabel aan het einde van het pandemiejaar 2020.  In 2011 maakten nog tweeëntwintig van de dertig clubs verlies, toen deze regelgeving nog niet bestond.

Om het meeste verlies

Hieronder een tabel die weergeeft wat de transferverliezen waren van de twee grote clubs die vochten om Messi, in vergelijking met Ajax- de meest rendabele club van Europa.

Bron: Eigen bewerking van Transfernieuws.be 

De reden waarom Ajax het zo goed doet is dankzij de kweekvijver van talent. Wie kan zeggen dat ze recent 2 jonge knapen, producten uit de jeugdopleiding, voor recordbedragen konden verkopen. Frenkie De Jong ging voor 90 miljoen euro naar FC Barcelona, terwijl Matthijs de Ligt Ajax 75 miljoen euro opleverde, nadat het virtueel failliete Juventus hem overnam.

Back to Basics: Organische Groei

Laten we nog even terug in de tijd gaan. De voetbalgod kwam als dertienjarige kleine jongen naar Europa en dat om één enkele reden: hij wilde bij Barça spelen. FC Barcelona had de beste jeugdopleiding en creëerde sterren. Het was de juiste omgeving waarin hij kon ontbolsteren.

De beste jaren van Messi werden alle mogelijk gemaakt dankzij jeugdspelers, die met hem het verhaal schreven. Allemaal werden ze opgeleid in La Masía, de jeugdacademie van FC Barcelona. Wie herinnert zich niet Xavi, Andrés Iniesta, Sergio Busquets, Carlos Puyol en Gerard Piqué. Allemaal toppers uit de kweekvijver van de jeugdopleiding van Barça. Kostprijs: nul euro. 

De meesten van hen maakten deel uit van het allerbeste voetbalteam dat ooit op een veld heeft gestaan: het Barcelona van Pep Guardiola dat in het seizoen 2010/2011 alles won, maar vooral in onnavolgbare stijl…met jongens uit de jeugd. Ferguson, de beste coach die het voetbal ooit heeft gekend, riep uit dat dit Barcelona ‘onbespeelbaar’ was . 

De bedrijfswereld weet er alles van 

In de zakenwereld is dit concept al langer gekend. Organische groei is zoveel rendabeler dan een aankoop van een bedrijf, die in de meeste gevallen mislukken of alvast niet de synergievoordelen opleveren die werden verwacht. Dat geldt ook in het voetbal. Af en toe kan een aankoop verantwoord zijn, maar organische groei is nog altijd waardevoller.

Barça moet terug naar de basis, gedurende 5 jaar op de tanden bijten, en er dan voor zorgen dat er een nieuwe generatie klaar staat die meespeelt voor de prijzen. 

De auteur Xavier Verellen is zaakvoerder van QelviQ, een Internet-of-Things-bedrijf (www.qelviq.com)