In het nieuws: Het IEA heeft een nieuw rapport met prognoses voor de wereldwijde elektriciteitsmarkt in 2024, 2025 en 2026 gepubliceerd.

• De vraag zal toenemen, maar de uitstoot niet.

De details: Hoe zal de vraag zich ontwikkelen?

• In 2023 steeg de wereldwijde vraag naar elektriciteit met 2,2 procent. Dat is minder dan de 2,4 procent van een jaar eerder.
  • Die vertraging is voornamelijk te wijten aan de daling van de consumptie in Europa en de Verenigde Staten.
• Volgens het IEA zullen de cijfers de komende jaren weer stijgen. Het voorspelt een versnelling van de vraag tot een gemiddeld jaarlijks percentage van 3,4 procent tussen 2024 en 2026.
  • Deze stijging zal voornamelijk worden aangedreven door China, India en de landen in Zuidoost-Azië. Maar ook in de EU en de VS zal het verbruik waarschijnlijk weer toenemen.
  • “Vooral in de geavanceerde economieën en in China zal de vraag naar elektriciteit worden ondersteund door de voortdurende elektrificatie van de woon- en transportsector en door een aanzienlijke expansie in de datacentersector”, aldus het agentschap.

Hernieuwbare energie en kernenergie steeds belangrijker voor elektriciteitsopwekking

Uitleg: Hernieuwbare energie en kernenergie moeten een antwoord bieden op de toenemende vraag.

• Volgens berekeningen van het IEA zouden hernieuwbare energiebronnen (wind, zon en waterkracht) en kernenergie in staat moeten zijn om aan al deze extra vraag naar elektriciteit te voldoen.
• Tegen 2026 zouden deze emissiearme energiebronnen goed moeten zijn voor bijna de helft van de wereldwijde elektriciteitsproductie. In 2023 was dat nog maar 40 procent.
• Het agentschap schat ook dat hernieuwbare energie steenkool begin 2025 zal hebben ingehaald. Hernieuwbare energie zou dan goed moeten zijn voor een derde van de wereldwijde elektriciteitsproductie.
• Het aandeel van kernenergie zal ook snel toenemen. Er wordt een historische piek verwacht in 2025.
• Het aandeel van fossiele brandstoffen in de wereldwijde energieproductie zal binnenkort waarschijnlijk dalen tot onder de grens van 60 procent. Dit is de eerste keer in de meer dan 50 jaar dat het IEA deze berekeningen maakt.
  • Het marktaandeel van zal volgens het IEA in 2026 verder dalen tot 54 procent.
• “De elektriciteitssector produceert momenteel meer CO2-uitstoot dan eender welke sector in de wereld”, zegt Fatih Birol, uitvoerend directeur van het IEA. “Het is daarom bemoedigend om te zien dat de snelle groei van hernieuwbare energiebronnen en de gestage uitbreiding van kernenergie op schema liggen om te voldoen aan de toename van de wereldwijde vraag naar elektriciteit in de komende drie jaar.”

Uitstoot zal dalen, maar elektrificatie moet versnellen

Gevolgen: Een afname van de uitstoot.

• In 2023 zijn de emissies van de wereldwijde elektriciteitsproductie met 1 procent gestegen. Volgens het IEA is dit voornamelijk te wijten aan het toegenomen gebruik van steenkool in China en India.
• De versnelling van hernieuwbare en nucleaire energiebronnen zou ons echter in staat moeten stellen om die uitstoot met 2,4 procent te verminderen in 2024. Voor de twee daaropvolgende jaren worden meer bescheiden afnames verwacht.
• Het IEA voorspelt dat de emissie-intensiteit in de Europese Unie jaarlijks met gemiddeld 13 procent zal dalen. Geen enkele andere regio ter wereld zal het naar verwachting beter doen.
• “De ontkoppeling van de wereldwijde vraag naar elektriciteit en emissies zou aanzienlijk zijn gezien de toenemende elektrificatie van de energiesector, waarbij een groeiend aantal consumenten gebruik maakt van technologieën zoals elektrische voertuigen en warmtepompen”, voegt het IEA toe.
  • “Het aandeel van elektriciteit in het uiteindelijke energieverbruik is gestegen van 18 procent in 2015 naar 20 procent in 2023. Dit is een stap voorwaarts, maar de elektrificatie moet sneller gaan als we onze wereldwijde doelstellingen voor het koolstofarm maken van de economie willen halen”, aldus het agentschap.
  • In het scenario van het Internationaal Energieagentschap voor “netto nul emissies” tegen 2050, een traject dat is afgestemd op de beperking van de opwarming van de aarde tot 1,5 °C, moet het aandeel van elektriciteit in het totale energieverbruik tegen 2030 rond de 30 procent liggen.